Bebeklerde yarık dudak, yarık damak neden olur? Nasıl geçer?
Bebeklerde dudak ve damak yarıkları genelde aileleri tedirgin eden bir durumdur. Peki, bebeklerde yarık dudak, yarık damak neden olur? Nasıl geçer? Tüm merak edilenleri Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı Prof. Dr Hakan Ağır cevapladı...
Bebeklerde dudak damak yarıkları doğum öncesinde teşhis edilebilen ve çok doğal olarak aileleri tedirgin eden bir durum. Bebeklerde dudak damak yarıkları kendiliğinden geçer mi? Yarık dudak, yarık damak neden olur? Bebeklerde dudak, damak yarık ameliyatı ne zaman yapılır? Tüm merak edilen soruları, Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı Prof. Dr Hakan Ağır cevapladı. Ağır'ın sorulara verdiği cevaplar şöyle:
Bebeklerde dudak damak yarıkları kendiliğinden geçer mi?
Dudak damak yarıklarında takip süreci çok önemli. Dudak damak yarıkları kendiliğinden geçmez bu nedenle mutlaka doğumdan itibaren sürecin takip edilmesi ve doğru uzmanlarla görüşülmesi çok önemlidir. Dudak ve damak yarığının sadece tek bir tanesinin görülmesi mümkün olduğu gibi ayrı ayrı görülmeleri de mümkündür. Bu iki durum da bebeklerde beslenme sorunları başta olmak üzere diş gelişimi ve konuşma sorunlarına neden olabileceği için mutlaka takip edilmelidir. Dudak damak yarıkları solunumu tehdit edecek ve farklı sorunlarla daha ciddi boyutlara ulaşacak durumda olmadığı sürece ölümcül değildir. Dudak damak yarıklı doğan ve yetişkinliğe herhangi bir tedavi görmeden adım atan vakalar bunun kanıtıdır. Ancak erken dönemde izlem yapılması ve sürecin kontrol altında olması her zaman önemlidir.
Yenidoğan bebeklerde dudak yarığı neden olur?
Bebeklerde dudak damak yarıklarının neden olduğu sorusu ailelerden en çok aldığımız sorudur diyebilirim. Dudak damak yarıkları çoğul faktörlüdür bu nedenle ebeveynlerin kendilerini suçlamamaları ve sürece hazırlanmaları gerekir. Dudak damak yarıklarının nedenini çevresel ve genetik faktörlerin kombinasyonu olarak ifade edebiliriz.
Damak-dudak yarıklarının tedavisi nasıl yapılır?
Damak-dudak yarıklarının tedavisi için özellikle anne karnında müdahale yapılıp yapılmayacağına dair sorular gündeme gelmiş, denemeler yapılmış olsa da bu, günümüzde mümkün değildir. Damak-dudak yarıklarının tedavisinden ana çözüm cerrahi müdahaledir. Dudak ve damak yarıklarının fonksiyona ve estetiği dikkat edilerek kapatılması için ameliyat yapılması gerekir. Ameliyat zamanı gelene kadar ortodontistler tarafından uygulanan bir yönteme başvuruyoruz. Ortodontistler tarafından yarığın olduğu bölgenin daraltılmasını sağlayan aparatlar süreci rahatlatıyor. Bu yöntem hem operasyon zamanına gelene kadar geçen süreci konforlu hale getirmesi hem de operasyona katkı sağlaması için tercih ediliyor. Dudak damak yarıklarında kullandığımız yenilikçi teknolojiler sayesinde bölgedeki kasları mikroskopla inceleyerek doğru yerlerine getirmek ve ikinci ameliyat gereksinimi azaltmak mümkün oluyor.
Dudak-damak yarıkları kendiliğinden geçmezse ne yapılabilir?
Dudak damak yarıklarının kendiliğinden geçmesi söz konusu değildir. Tek olasılık gelişme ile birlikte yarığın biraz daha küçülmesi ihtimalidir. Dudak damak yarıklarının tedavisinde tek çözüm cerrahidir bu nedenle sorun fark edildiği anda uzmanlarla görüşmek gerekmektedir.
Tedavisi ertelenirse ne olur?
Damak yarıklı bebeklerde beslenme sorunları olabilmektedir. Bu sorunlar gelişimin yavaşlamasına neden olur. Süreçte operasyon zamanı gelene kadar beslenme hemşirelerinden profesyonel yardım alınabilir, damak yarıklı bebekler için özel olarak hazırlanan biberonlar kullanılabilir. Damak yarıklı bebeklerde tedavi yapılmaması durumunda konuşma bozukluğu görülür. Yaptığımız operasyonlar sonrasında elde ettiğimiz verilerde ameliyat sonrası her 10 çocuktan 2’sinde de konuşma bozukluğu ortaya çıkma ihtimali olduğunu görüyoruz. Bu süreçte konuşma terapisi ile çocuğun konuşması desteklenebilir. Damak yarıklı bebeklerde orta kulakta sıvı birikimi ve orta kulak iltihabı oluşumu ile ilgili eğilim vardır. Bu durum konuşma gelişimini de işitme gelişimini de olumsuz etkileyebilir.
Damak yarıkları konuşma bozukluğuna yol açar mı?
Damak yarıkları tedavi edilmediği zaman çocuklarda konuşma bozukluğu olacağına kesin gözüyle bakılmaktadır. Tedavi planlamasında temel hedefimiz çocuklar 6 yaşına geldiğinde yani ilkokula başlayacakları dönemde konuşmalarının anlaşılır olmasıdır.
Dudak damak yarığı genetik faktörleri var mı?
Dudak damak yarıklarının oluşumunda genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi olduğunu söyleyebilirim. Ailede dudak damak yarıklı birisinin olması, hamilelik esnasında ilaç ya da madde kullanımı, ağır stres, radyasyona maruz kalma, hamilelik döneminde ağır enfeksiyon geçirme, diyabet gibi nedenlerin dudak damak yarığı sebepleri arasında olabileceğini gösteren bilimsel çalışmalar mevcuttur. Ailede dudak damak yarığı olanlarda, genetik geçişli hastalıkları olanlarda ya da akraba evliliği durumunda riskin arttığını söyleyebiliriz.
Ameliyat kaç yaşında yapılmalı?
Bebekte dudak yarığı varsa dudak yarıklarının kapatılması için 10. haftanın yani bebeğin 3 aylık olmasının mutlaka beklenmesi gerekir. Bu bebeğin akciğer ve bağışıklık sistemi gelişimi açısından önemlidir. Bebekte damak yarığı varsa ameliyat için 6 - 7 ay aralığını beklemek gerekiyor. Bebeklerde damak yarığı tedavisinde bu aralığı tercih etmemizin sebebi ses çıkarmaya ve konuşmaya başladıkları dönem olan 9 - 12 ay aralığına hazırlıklı olmak. Bazı durumlarda operasyonun 12. aya ertelenmesi gerekebilir. Nadiren de olsa operasyonun 15 - 18 aya kadar ertelenmesi tercih edilir. Operasyonlar için verilebilecek temel zamanlamalar bunlar ancak süreçte başka ameliyat gereksinimleri de ortaya çıkabiliyor. İlk aşamada yapılan onarımlara kozmetik müdahale gerekliliği gündeme geldiğinde 3 - 6 yaş aralığını tercih ediyoruz. Bu dönemde konuşma bozuklukları varsa konuşma terapisine başlanması gerekiyor, damakta yapılan operasyon yetersiz gözüküyorsa konuşma cerrahisi gereklilik haline geliyor.
BU İÇERİKLER DE İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR