Beslenme alışkanlıklarınız kemik erimesini tetiklemesin
Kemik erimesi neden olur? Osteoporoz nedir? En sık görülen kemik hastalığı osteoporozu (kemik erimesi) Hastane Derindere Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Nalan Şen’le konuştuk…
Osteoporoz, düşük kemik kütlesi, kemik mikro mimarisinin bozulması ve sonuçta kemik kırılganlığında artma ile kendini gösteren bir hastalık. Kemik hastalıkları arasında en sık görülen hastalıklardan biri olsa da, kolaylıkla tanı konabilen, basit tedavi yöntemleri ve girişimlerle tedavi edilebilen bir hastalık.
Osteoporozun risk faktörleri nelerdir?
• Kadın cinsiyet,
• İleri yaş,
• Erken yaşlarda yumurtalıkların alınması,
• Erken menopoz,
• Hareketsiz kalmak,
• Yetersiz kalsiyum ve D vitamini alınması,
• Sigara, alkol kullanımı,
• Sık düşme hikayesi,
• Kortizon, heparin gibi ilaçların kullanılması osteoporoza yatkınlık oluşturan risk faktörleridir.
Osteoporoz neden olur?
En sık nedeni yaşlanmaya bağlı olan osteoporoz ve menopoz sonrası görülen osteoporoz. Hormonal bozukluklar (hiperkortizolizm, hipertiroidizm, hiperparatiroidizm, diabetes mellitus), mide barsak hastalıkları, böbrek hastalıkları, romatolojik hastalıklar, kronik akciğer hastalıkları, nörolojik bozukluklar, malign hastalıklar daha nadir görülen sebepler arasında.
Osteoporozda temel şikayet ve bulgular
Sırt ağrısı, kamburluk oluşması, boy kısalması, ağırlık kaybı ve sıklıkla omurga, el bileği ve kalçada oluşan kırıklar.
Tanı nasıl konulur?
Birçok sebebe bağlı olarak gelişen osteoporozda kemik kaybı, belirgin bir bulgu vermeden uzun yıllar sinsice ilerleyebilir. Bu nedenle sessiz dönemde dikkatli alınmış öykü, özenle yapılan fizik muayene ve gereğinde kullanılan radyoloji (QCT, dexa, röntgen) ve laboratuvar yöntemleri (kan kalsiyum, alkalen fosfataz, PTH, D vitamini, kemik yapım ve yıkım markerları), kemik kaybını henüz kırık olmadan belirlemede önemli.
Osteoporoz nasıl tedavi edilir?
Osteoporoz büyük ölçüde önlenebilen bir hastalık. Tedavide diyet, egzersiz, ilaç tedavisi üç önemli basamağı oluşturuyor.
Beslenme alışkanlığınız kemik erimesini tetiklemesin!
Beslenmenizde küçük değişiklikler yaparak, kırılgan kemikleri ve gelecekteki kırıkları önleme yönünde uzun bir yol alabilirsiniz. Kalsiyumdan zengin beslenme için diyetinizde sıklıkla önerilen yiyecekler şunlar;
Tohumlar: Keten tohumu, susam tohumu, ayçiçeği tohumu
Sert kabuklu yemişler: Badem, fındık, yerfıstığı, ceviz ve bunların yağı
Rafine edilmemiş tahıllar: Hemen hemen tümü; özellikle de mısır, karabuğday, darı, yulaf, arpa, çavdar, buğday
Taze meyveler: Elma, muz, kivi
Kurutulmuş meyveler: Kalsiyumdan zengin olan hurma, incir, erik, üzüm başta olmak üzere tüm kurutulmuş meyveler
Sebzeler: Koyu yeşil yapraklı sebzeler (brokoli, ıspanak vb.), kereviz, rezene
Baklagiller: Özellikle soya fasulyesi, soya ürünleri ve mercimek başta olmak üzere tüm baklagiller
Pişirmelik otlar: Özellikle sarımsak, zencefil, maydanoz, biberiye, adaçayı, ısırgan otu
Bal: Özellikle yaban çiçeklerinden yapılmış bal, arı poleni.
Egzersizi rutin haline getirin!
Fiziksel aktivite, egzersiz ve bazı sportif faaliyetlerin hem korunmada hem de tedavi süresince kemik yapımını artırma ve düşmeyi önlemede faydası kanıtlanmış durumda. Denge, kuvvetlendirme, vücut ağırlığı ile yapılan aerobik egzersizler tedavide öneriliyor. Vücut ağırlığı ile yapılan sportif aktiviteler arasında orta yoğunlukta tempolu yürüme ve jogging en sıklıkla önerilen sporlar. Tenis ve dans etmenin de hem kemik kitlesi hem de yaşam kalitesini artırdığı kanıtlanmış.