Çoğul gebeliklerde erken doğum riski

Günümüzde yardımcı üreme tekniklerinin yaygınlaşmasıyla birlikte çoğul gebeliklerin sayısında artış yaşanıyor. Çoğul gebelikler, başta erken doğum gibi bazı riskleri beraberinde getirebilse de alınacak birtakım önlemlerle gebelik dönemini konforlu bir şekilde geçirmek mümkün olabiliyor.

10.05.2018 09:00

Genetik faktörler, yardımcı üreme tekniklerinde başarı şansını yükseltmek için ikiz embriyo transferinin tercih edilmesi ya da kullanılan ilaçlar, ikiz gebelik ihtimalini arttırıyor. Ayrıca doğum kontrol hapı kullanılıp bırakıldığında, özellikle ilk dört ay yine ikiz gebelik olma şansının arttığının da unutulmaması gerekiyor. Anne tarafında ikiz gebeliği olan akrabalar ve bir kez ikiz gebelik geçiren anne adaylarında da çoğul gebelik görülebiliyor.

Erken doğuma yol açabiliyor
Kadın rahmi, normal şartlarda tek bebek taşımak için uygun. Her eklenen bebek, doğum zamanını yaklaşık dört hafta öne çekebiliyor. Dolayısıyla tek bebek 40 haftada doğarken, ikiz bebeklerin 36 haftada dünyaya gelebildiğinin altını çizen Memorial Şişli Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Altuğ Semiz, “Eğer gebelik üçüz ise doğum zamanı 32. hafta, dördüz ise 28. haftaya kadar düşebiliyor. Özellikle anne adayının erken doğum ya da düşük yaşama riski yüksekse çoğul gebelikle birlikte süreç çok daha zorlu olabiliyor” diyor.

Rahim ağzı yetmezliği gebeliği tehdit ediyor
Çoğul gebeliklerde, anne adaylarının yaşayabileceği en önemli problemler arasında bebeğin plasentasının önde gelmesi ve rahim ağzı yetmezliği yer alıyor. Bebeği tutmakla görevli olan rahim ağzı, kendi direncini sağlayamayıp açılırsa düşük gerçekleşebiliyor. Bu nedenle ikiz gebeliklerin rahim ağzı takibine büyük özen gösterilmesi gerekiyor. Riskli durumlarda, rahim ağzının etrafından bir iple bebeklerin doğmasının engellenmesinin önemine değinen Op. Dr. Semiz, bunu saptayabilmek için özellikle gebeliğin 15-20. haftaları arası rahim ağzını gözden geçirmek ve ultrason takibinin büyük önem taşıdığını söylüyor.

Bir bebekte anormallik varsa diğeri kurtarılabiliyor
İkiz gebeliklerde anne karnında bir sağlık sorunu yaşanması durumunda, bebeklerden birinin alınıp, diğerinin gebelik serüveni devam ettirilebiliyor. Bu durumun “gecikmiş interval doğum” olarak adlandırıldığını söyleyen Op. Dr. Semiz, “Bu noktada, anne adayının düşük riskini hissettiği anda doktora gitmesi ve kesenin enfekte olmaması büyük önem taşıyor. Eğer bebeklerden biri düşerse ve diğer bebeğe zamanında müdahale edilebilirse, bebeğin gelişimi 36. haftaya kadar sürdürülebiliyor. Bunun için diğer bebeğin kordonu ve plasentası nazik bir şekilde keseye yerleştiriliyor. Rahim ağzı,bir para kesesi gibi bükülüp dikilerek, anne adayına da ağrıyı durduracak tedavi uygulanıyor” diyor. Çift yumurta ikizlerinde, tek bebekte anomali olması durumunda ailenin isteği doğrultusunda anne karnında bebeğin kalbi durdurulabiliyor. “Fetosit” olarak tanımlanan bu işlem için haftasına göre öncelikle göbek kordonuna bir iğne yapıldığını belirten Op. Dr. Semiz, uyuşturma işleminin ardından bebeğin kalbine girip, özel solüsyonlar vererek kalbin durdurulduğunu söylüyor: “Bu işlemin ardından gebelik normal seyrinde devam ediyor. Kalbi durdurulan embriyo da içeride bir miktar zayı ayarak, diğer bebeğe alan açıyor.”

Çoğul gebelik yaşayan anne adayları dikkat!
• Düşük ve erken doğum ihtimali olduğu için kontrollerinize özen gösterin. Özellikle 23. haftadan sonra herhangi bir risk olmasa bile iki haftada bir doktora gidin.

• Gebeliğin 11-14. haftaları arasında yapılan ikili test çoğul gebeliklerde daha fazla önem kazanıyor. Hem iki bebeğin ense kalınlığını ölçmek, hem de çift yumurta ikizleri ayrı DNA’da olacağı için hangisinin hastalık riski taşıyor olabileceğini ölçmek amacıyla bu testi ihmal etmeyin.

• Çoğul gebeliklerde ayrıntılı ultrason taramasının uzman hekimler tarafından yapılması gerekiyor. Ayrı kesede olsalar bile bebeklerin organları birbirine geçtiği için çok iyi gözlenip, hiçbir detayın gözden kaçırılmaması gerektiğini unutmayın.

• İdrar yolu ve üst solunum yolu enfeksiyonları erken doğumu tetikleyebileceği için özellikle ikiz gebeliklerde çok daha dikkatli olun.

• Çoğul gebeliklerde normal doğum çok fazla tercih edilmiyor. Eğer normal doğum yapılacaksa, ekibin çok donanımlı ve deneyimli olması gerekiyor. Bebeklerden biri normal gelse bile, diğerinin takılabileceğini ve ani sezaryene gidilmesi gerekebileceğini unutmayın.

• Bilimsel araştırmalar, bir gebelikte anne adayının huzuru sağlanamazsa bebeğin sağlığıyla ilgili problem yaşama olasılığının ciddi anlamda arttığı ortaya koyuluyor. Bu nedenle moralinizi yüksek tutun.

• Doğum yapılacak hastanenin seçimi büyük önem taşıyor. Gebelik takibinin mutlaka perinatoloji uzmanı eşliğinde yapılmasına ve hastanenin yenidoğan yoğun bakım ünitesinin çok iyi olmasına dikkat edin.

*Memory dergisinden alınmıştır.