Çölyak hastalığı nedir? Nasıl anlaşılır?

Çölyak hastalarının gluten içeren; buğday, çavdar, arpa gibi besinleri tüketmemesi gerekir. Yaşam boyu devam eden bir gıda alerjisi olan Çölyak hastalığından sakınmanın tek yolu glutenli gıdaları tüketmemek. Marketlerde satılan içeriğinde gluten bulunan gıdaların da çölyak hastaları tarafından tüketilmemeleri önemli. Glutensiz diyette; doğal gıdaların tüketilmesine özen gösterilmeli, dışarıda yemek yemeyi seçerken iyi ve güvenilir bilinen restoranlar tercih edilmeli, etiketsiz gıda tüketilmemeli, ilaçların ve şampuan gibi kişisel bakım eşyalarının da gluten içerip içermediklerine dikkat edilmeli ve ona göre seçilmeli. 

Çölyak nasıl anlaşılır?
Bu hastalığının belirtileri arasında en çok ishal, hazımsızlık, kabızlık gibi sindirime bağlı problemler görülür. Glutenli gıdalar tüketildiği zaman Çölyak hastalarında görülen çölyak belirtileri şunlar;

• Uzun süre devam eden ishal ve kabızlık
• Diş çürükleri 
• Ağız kokusu
• Diş eti yaraları ve ağız içerisinde oluşan aftlar
• Böbrek taşları
• Prostat enfeksiyonları
• Ağız kuruluğu 
• Eklem ağrıları
• Tekrar eden idrar yolu enfeksiyonları
• Ciltte özellikle ellerde ve sırt derilerinde kalınlaşma 
• Tiroid yetmezliği
• Kansızlık
• Dışkıda anormallik
• Demir eksikliğine bağlı oluşan kansızlık
• Denge kurmakta zorluk çekme
• Depresyon
• Şiddetli baş ağrısı
• Ellerde ve ayaklarda uyuşukluk hissi
• Öğrenme güçlüğü
• Ergenliğin gecikmesi
• Regl bozuklukları, düzensizlikleri
• Erişkinlerde kemik erimesi
• Tip 1 diyabet
• Yemek borusunda iltihap 
• Böbrek taşı oluşumu
• Ciltte oluşan kaşıntılı içi su dolu kabarcıklar
• Davranış bozukluğu
• Sinirli olma hali
• Yaşa göre az kilo

Gluten içeren gıdaların glutensiz gıda maddeleri ile aynı ortamda bulunmaması çok önemlidir. Glutenli gıdalar glutensiz gıdalara temas etmemelidir. Eğer evinizde böyle bir durum varsa bunu değiştirmeniz gerekir.

Çölyak hangi testle anlaşılır?
Hastalığın teşhisinde bazı kan testleri istenir. Kan testlerinin pozitif çıkması ile ince bağırsak biyopsisi yapılarak kesin tanı konur. Çölyak hastalığının anlaşılması için hastanede Glutene Duyarlı Enteropati Testi adı verilen test yapılır. Tedavi ise glutensiz sıkı bir diyet yapılmasıdır. Glutensiz gıdalar tüketildiği taktirde ince bağırsak yüzeyi normal işlevini tekrar kazanır.

Çölyaklıklar ne yiyebilir?
Çölyak hastaları hangi gıdaları tüketebilir? Çölyak hastalarının tüketebileceği glutensiz gıdalar şunlar;

• Tüm bakliyatlar glutensiz yiyecekler arasındadır.
• Tüm sebzeler
• Bütün meyveler
• Yumurta, reçel, bal
• Tüm katkısız doğal sıvı ve katı yağlar
• Una batırılmamış konserve çeşitleri
• Toz şeker
• Zeytin
• Et
• Balık
• Tavuk (herhangi bir una batırılma işlemi olmamalı)
• Mısır
• Patates
• Pirinç
• Ceviz
• Fındık
• Güvenli doğal baharatlar

Çölyak hastalarının dikkat etmesi gerekenler
Çölyak hastası bir kişi tükettiği her hazır gıdanın etiketini kontrol etmeli ve her gıdayı sorgulamalı ve glutensiz bir beslenme alışkanlığını yaşam şekli haline getirmeli. Ceviz , fındık, badem, incir ve kuru üzüm gibi gıdaları tüketmeli. Pirinç, mısır, patates, mercimek, fasulye, soya ve nohut gibi gıdaları beslenme alışkanlığı haline getirerek öğünlerinden eksik etmemeli. Ayrıca, kümes hayvanları, et, balık, tavuk gibi besin değeri yüksek olan gıdaları akşam ve öğle yemeklerinde tüketmeleri yararlıdır. Ekmek olarak ise, buğday ekmeği yerine evde yapılan doğal ve içerisinde hangi unların olduğunu bilinen mısır ekmeği yenebilir. Yiyecek dışında bazı kozmetik ürünlerde de gluten bulunabilir. Bu ihtimali göz önüne alarak kozmetik ürünlerinin ambalajlarını incelenmeli ve kişisel eşyalar kimse ile paylaşılmamalı ve başkalarına ait olan kozmetik ürünler kullanmamalı.

Çörek otu yağı nedir? Faydaları nelerdir? TIKLAYIN