Evde seyahat

Yazı; Güzide Yülek
*Bebeğimle Elele Dergisinden alınmıştır.

Çoğu bebek yaşına girmeye hazırlanırken ilk adımını atmayı dener; ya etrafındaki nesnelere tutunarak yürümeyi öğrenir ya da kimi yetenekli bebekler ilk kez ayakta durduğunda birkaç adım atar ve düşer. İşte tek başına ayakta durmayı denediği ve adım atmayı öğrenmek için çabaladığı bu dönemin çok öncesinde, daha çok 6-12 ay arası, çoğu ebeveyn, yürümeyi öğrenmesine yardımcı olmak için yürüteçlerden destek alıyor. Oysa uzmanların birçoğu yürüteç kullanmanın bazı sakıncaları olduğunu söylüyor. Zira bebeklere ekstra hız kazandıran yürüteçler, tehlikeyi de beraberinde getiriyor. Düz olmayan zeminde takılıp düşmesi, boyunun yetişeceği yükseklikte, mum, sıcak içecek, bardak, bıçak gibi yanma ve kesilme olasılığı olan nesnelere ulaşabilmeyi kolaylaştırması, ev içi eşyalara çarpmayı kolay hale getirmesi, merdivenlerden yuvarlanmaya açık olması gibi riskleri artırıyor. Eğer bebeğinize bir yürüteç almayı planlıyorsanız, beraberinde ekstra dikkat gerektirdiğini de unutmayın. Çünkü yürüteçli bir bebek saniyeler içinde bir metre seyahat edebilir.

Gelişimini geciktirebilir
Yürüteç, bebeğinize yürümeyi öğrenmesi için mucize etki sağlayan bir araç değil. Hatta uzmanlar gelişimini geciktirdiği konusunda ebeveynleri uyarıyorlar. Çünkü yürüteç aracılığıyla yürümeyi öğrenen bebek, emekleme, yuvarlanma, refleks dönemi, sıralama, yürüme dönemi gibi gelişimine eşlik eden kilometre taşlarını es geçmiş oluyor. Bu dönemleri geçirmeyen ve yerine yürüteç kullanan bebekler ise birçok olumsuzlukla karşılaşabiliyor. Erken dönemde kullanılan yürüteçler çocuğun ayak yapısı henüz geişmediği için ayaklarının deforme olmasına neden olabiliyor, dik durmayı henüz öğrenmediği için omurga eğrilikleri oluşabiliyor, kalça yapısı tam gelişmediği için kalça problemiyle karşılaşılabiliyor. Yürüteçler aslında yürütmekten çok çocuğun itme kuvvetiyle çalıştığı için çocuğun parmak uçlarından güç almasına neden oluyor. Bu da ileride yürüme bozukluklarına sebebiyet verebiliyor. Yürütecin ev içinde kullanıldığı düşünüldüğünde de sınırlı bir mekanda hareket edebildiklerinden psikolojilerini de etkileyebiliyor. Kolayca hareket etmeyi sağladığından bebek çaba harcamaya gerek duymuyor ve yürüme çabasından vazgeçebiliyor, tembelleşiyor. Yürüme çabaları sırasında kalça ve üst bacak kasları çalışırken, yürüteçte alt bacak kasları çalışıyor. Bu da gelişim geriliğine yol açabiliyor. Tüm bu aksi görüşlere rağmen yürütecin çocuklar için önemli olduğunu düşünen aileler de yok değil. Hatta kimi radikal anneler, bugün yetişkin olan birçok bebeğin zamanında yürüteçle yürümeyi öğrendiği ve gelişim geriliği yaşamadığını da öne sürebiliyor. Eğer siz yürüteç almayı düşünüyorsanız, en uygun yürüteç için artı ve eksi noktalarına dikkat etmeniz gerekiyor.

Tasarım ve özellikler
Geleneksel yürüteçler çoğunlukla çerçeve bölümü metal olan, plastik kalıptan hazırlanır. Başını tutmayı öğrenmiş, desteksiz oturan çocuklar için tasarlanır. Çocuk kendi başına yürümeye başladığında ya da maksimum kiloya ulaşana kadar kullanılabilir. Çoğunda zil ya da benzeri ses çıkaran bir oyuncak ilave edilmiştir. Hatta ışıklı ve müzik çalarlı olanları bile var. Eğer bebeğinize yemek yedirmek için kullanmayı planlıyorsanız, bu ayrıntılar da sizin için önemli olacaktır. Yemek yemeyi reddettiği durumlarda ayaklarıyla iterek bulunduğu yerden kolayca uzaklaşabilir. Bazı yürüteçler çok yönlü olarak tasarlanıyor. Boyu uzadıkça yükseltebileceğiniz türü seçmek daha kullanışlı olacaktır. Tasarım açısından bebeğinizin rahatlığını öncelikli olarak düşünün. Oturduğu bölümün derinliği yeterli mi, koltuk olarak tabir edilen bölümde kullanılan dolgu malzemesi, bebeğin rahatına göre seçilmiş mi? Bu bölüm yumuşak, terlemeyi engelleyen, pamuklu kumaşla kaplı, kolay temizlenebilir ve mutlaka antibakteriyel olmalı.

Yürütecin oturma bölümü yumuşak, bebeğin terlemesine engel olmayan, pamuklu kumaşla kaplı, kolay temizlenebilir ve mutlaka antibakteriyel olmalı. Ayrıca katlanıp taşınabilen modeller pratiklik sağlar.

Güvenlik endişesi
En önemli madde güvenlik. Çünkü yürümeye çalıştığı bu dönemde yaralanma riski çok fazla. Çocuklar altı ay ve sonrasında hareketli bir çağda oldukları ve ne tür tehlikelerin kendilerini beklediğini bilmedikleri için kazalara çok açıktırlar. Yürüteç aldıktan sonra bebeğinizin eğlendiğinden ve güvende olduğundan emin olmak için şunlara dikkat edin. • Bebeğinizi yürüteçteyken tek başına bırakmayın.
• Bebeğinizin eşikte, merdiven başında ya da yakınında yürüteç kullanmasına izin vermeyin.
• Sadece tek odada yürüteç kullanmasına izin verin, diğer odaların kapılarını kapalı tutun.
• Bulunduğu odanın zeminini kontrol edin. Tekerleğin takılıp düşmesine neden olabilecek nesneleri kaldırın.
• Veranda, havuz kenarı ya da bahçede yürüteç kullanmasına izin vermeyin.
• Bebeğinizi yürüteçle birlikte taşımayın.
• Şömine, soba ya da radyatör yakınında kullanmasını önleyin.
• Mutlaka yürüteçteki kemeri bağlayın.
• Üretici firmanın tavsiye ettiği kiloya ulaştığında mutlaka yürüteç kullanımını bırakın.
• 6 aydan önceki ve yürümeyi öğrenmiş bebekler için yürüteci asla denemeyin.
• Bir kullanımda 30 dakikayı aşmayın. İdeal süre 20 dakikadır.
• Çocuğunuzun yürüteçle daha hızlı hareket edebileceğini, etrafında gördüğü bir şeye daha çabuk ulaşabileceğini unutmayın. Masa üzerinde kesici aletler, yutabileceği nesneler, duvarda ulaşabileceği yükseklikte tablolar bırakmayın.
• Yürüteci sık sık kontrol edin. Kırılma ya da hasar görmüş bir bölümü var mı? Eğer varsa kullanmayın.
• Daha önce kullanılmış eski ve yıpranmış bir yürüteci kullanmayın. Yeni bir tane alın.

Yürüteç seçerken kullanımı kolaylaştıran, ekstra konfor ve güvenlik sağlayan ayrıntıları da gözardı etmeyin.
• Ön panelde ışık ve ses etkilerinin yer aldığı aksesuarlı manuel bir oyun konsolu, bebeğinizi eğlendirir.
• Tekerlek sayılarının çok oluşu kolay kontrol sağlar. 4, 6, 8 tekerlekli yürüteçleri tercih edin. Bebeğiniz kolay adapte olacak ve daha rahat kullanacaktır.
• Kauçuk tampon desteği, evdeki herhangi bir basamak engelinde yürütecin devrilmesini, mobilyalara gelebilecek zararı engeller.

Çocuklar altı ay ve üstü hareketli bir çağda olduklarından ne tür tehlikelerin de kendilerini beklediğini bilmediklerinden kazalara çok açıktırlar.

YÜRÜTECİN ARTILAR
• Aktif bebekler için keşfe başlamasını destekler.
• Birçok kullanıcının tavsiye ettiği, içeride ve dışarıda kullanabileceğiniz, temizlenmesi kolay bir markayı satın almak şartıyla, ödediğiniz parayı da hak edecektir.
• Birçok yürütecin tepsi bölümünde abaküs gibi renkli boncukları, bazılarının müzik kutusu ve yanıp sönen ışıkları olduğundan çocuğunuza eğlenceli vakit geçirtebilir.
• Çoğu yürütecin tepsisi olduğundan, çocuğunuzun mutlu olduğu yerde yemek yedirmeniz açısından kolaylık sağlar.

YÜRÜTECİN EKSİLERİ
• Bir seferde, bebeğinizin 30 dakikadan fazla yürüteçte olmasına izin vermeyin. Bu kadar uzun süre yürüteçte olması, gelişimini etkiler.
• Güvenlik standartlarına uymayan yürüteçler bebeğinize zarar verebilir.