Felaket dönem'in ortasında olmak!

Çalışan bir anneyim, çocuğumu çok az görebiliyorum ve hiçbir şeye yetişemiyorum diyenlerden misiniz? Kulübe hoşgeldiniz! Ben üstüne ‘ bir çocuk daha istiyorum’ diyorum, sanırım bu aklımı yitirdiğimin göstergesi. Hayalim İtalyan filmlerindeki gibi, kalabalık sofralarda hep bir ağızdan konuşan kalabalık ailelerden birine sahip olmak. Yani  popüler deyim ile çocuk da yaparım kariyer de! Ayrıca çocuk mu kariyer mi ikileminde, popülerliği de aşan domestik bir cevapla; evet çocuk! Eee yaşlanınca benimle dizi seyreden ve anlamadığım yerleri anlatan torunlarım olsun istiyorum! Kızım 2.5 yaşında. Bolca inatlaşıyor, benim olduğum yerde başka kimseyi önemsemiyor, işe gitmemi istemiyor, uyumuyor, istediği olmayınca ağlıyor, yabancıların yanında huysuzlaşıyor, çok konuşkan, güler yüzlü ve sıcak bir çocuk ama tanımadığı insanların yanında huysuz, aksi ve gözü yaşlı birine dönüşüyor… Kısacası içinden çıkamadığım bir dolu sorunun ortasındayım. 
Kızım bu psikolojideyken ona nasıl davranmalıyım ve bu dönemde ikinci bir çocuk yapmak doğru bir karar mı?
Biraz araştırınca birçok annenin benzer sorunlardan muzdarip olduğunu fark ettim. Ben yalnız değilmişim! Bu içimi biraz rahatlatsa da bu kez sorumluluk büyüdü ve bu konuları bir bilene danışmak doğru olacak diyerek, çocuk gelişimi  uzmanı psikolog Irmak Gürcan Kerimoğlu ile iletişime geçtim. Sorunlarımı anlattım, yanıtlarımı aldım. Gördüm ki doğrularım kadar yanlışlarım da var. Sorunların üstesinden gelebilmek için gereken şeyler bilinçli ve sabırlı olmakmış!
SORUN 1: Bir bebek dünyaya geldikten sonra hangi dönemlerden geçiyor?
Bazı ailelerin sorun yaşadığı dönemler, diğer bir ailede çok kolay atlatılabiliyor. Ama genelleme yapacak olursak annebabaların bebek sahibi olduktan sonra baş etmeleri gereken ilk zorlu dönem 2-3  yaş aralığı. Literatürde bu dönem için ‘terrible two’ yani bizde bilinen adıyla iki yaş sendromu olarak geçiyor. 2-3 yaş aralığında çocukta bazı huy değişimleri görülebiliyor. Peki neden? Çünkü çocuk artık bir birey olarak bağımsızlığını kazanmaya, kendi karakterinin temellerini atmaya çalışıyor. Yani bu zorlu dönem aslında çocuğun sağlıklı gelişiminin bir parçası. Bir anlamda ergenliğin  erken bir provası. Sendrom olarak tabir edemeyiz ama kreşe/okula başlanılan dönemde ya da kardeş geldiğinde küçük çaplı krizlerin geri dönüşlerin yaşanması da sık görülen bir durum. Bir sonraki sendrom dönemi ise elbette ergenlik dönemi. Bu dönemin nasıl geçeceğini de anne-baba ve çocuk arasında o güne kadar kurulan iletişimin kalitesi belirliyor. 
SORUN 2:  Kızım çok inatlaşıyor, mutlaka dediği olsun istiyor. Bazen işin içinden nasıl çıkacağımı bilemiyorum. Ne yapmalıyım?
Çok sakin çocuklar bile 2-3 yaş döneminde hırçın ve inatçı olabiliyor. Çocuğunuzu zorlamak yerine şartları ona göre ayarlamak en doğrusu. Yani inat edeceği durumları yaratmamaya çalışın. Çocuğa sürekli kurallar, yasaklar koymak karşı çıkma ihtimalini artırır, bunun yerine gerçekten gerekli durumlarda katı kurallarınız olsun. Eğer sinirlerinize hakim olamayacağınızı hissederseniz, birkaç dakika uzaklaşın. Seçenek sunmak inadın panzehiridir. Yemek konusunda, giyecekleri  konusunda, alacağınız oyuncak konusunda iki ya da üç seçenek sunun ve birini seçmesini isteyin. Böylece onun karar vermesine izin vermiş olursunuz.
O  güne kadar sakin olan çocuk, bir anda inat krizleri ve öfke patlamaları yaşayarak  anne-babasını şaşırtıyor. Peki neden?
SORUN 3:  Tam zamanlı kreşe yollamıyorum, haftada bir müzik okuluna gidiyoruz, ne zaman kreşe başlamalı?
Üç yaş öncesi çocuk mümkün olduğunca uzun süre annesiyle, ardından da anne çalışıyorsa kendi evinde güvenilir birisiyle (anneanne, babaanne ya da bakıcı) kalmalı. 3-3.5 yaş sonrası kreşe başlamak için uygun. Tabii en önemli nokta çocuğun kendi başına yemek yeme, uyuma ve tuvalete gitme alışkanlıklarını kazanmış olması. Oyun sınıfları, aktivite kursları içinse ‘doğru zaman’ yok, asıl olan çocuğun bunlardan keyif alması. Unutmayın, okul öncesi dönemde, bir çocuğun en temel ihtiyacı oyundur.  
SORUN 4:  İkinci bebek için uygun yaş aralığı nedir?
Eğer doğru adımları atarak çocuğunuzu kardeşe hazırlarsanız, ne doğum öncesi ne de sonrasında sorun yaşamazsınız. Kardeş için doğru yaş konusuna gelince; böyle bir yaş yok! Kardeş için doğru zamanı sadece siz belirleyebilirsiniz. Kendinizi hazır hissetmelisiniz, maddi imkanlarınız el vermeli, ikinci bebeğin bakımı konusunda kafanız rahat olmalı... Dolayısıyla her aile için doğru zaman farklı. Ama her aile için yanlış bir zaman var, o da ilk çocuğun kreşe/okula başladığı yıl. Belki size en doğru zaman  bu gibi geliyor ama bu zamanlama çocuğunuzun kardeşi geldiği için artık kendisinin istenmediğini düşünmesine sebep olabilir. 
SORUN 5:  Durduk yere hiç  susmamacasına ağlamaya başlıyor, öfkesi geçmiyor... Elimden hiçbir şey gelmiyor. Ne yapmalıyım?
Ağlama krizleri, öfke nöbetleri anne-babanın sabrının en çok zorlandığı anlar. Ama o anlardaki tavrınız bu krizlerin ne sıklıkta yaşanacağının da belirleyicisi...
• Sakin olun.
• Kendisine ya da bir başkasına vurmaya çalışırsa sakince tutarak bunu engelleyin ama bu sırada söylenmeyin hatta hiç konuşmayın.
• Ağlama krizine girdiği anda çocuğunuzla daha fazla ilgilenmeyin, ona bir şeyler anlatmaya ya da neden ağladığını öğrenmek için soru sormaya çalışmayın.
• Çocuğunuzun ağlama şiddeti azaldığında önce dikkatini dağıtın.