Gliserol içeren Buzlaş'lar çocuklar için zararlı mı?
Yeni bir araştırmaya göre, 8 yaşından küçük çocuklara buzlaş ya da diğer adıyla karlama verilmemelidir. Buzlaşlardaki gliserol düşük kan şekerine ve diğer sağlık sorunlarına yol açabilir.
Yaz neredeyse geldi, bu yüzden soğuk olan her şeyin tadını çıkarmak isteyebilirsiniz. Soğuk suyun yanı sıra, buzlaş'lar yaz aylarında tercih edeceğiniz içeceğiniz olabilir. Kırılmış buzun şekerli şuruplar, meyve suları veya yapay tatlandırıcılarla karıştırılmasıyla yapılan yarı dondurulmuş, buz bazlı içecek, sıcağın etkisini hafifletmeye yardımcı olabilir. Buzlaşlar aynı zamanda sadece yetişkinler arasında popüler değil, çocuklar da onu seviyor. Ancak, çocuğunuz 8 yaşından küçükse, çocuğunuza bu içeceği vermemeye dikkat edin. Yeni bir araştırmaya göre, şeker oranı yüksek ve besin değeri düşük olan buzlaş'lardaki gliserol çocuğunuzu hasta edebilir.
KARLI İÇECEKLERDEKİ GLİSEROL: ÇALIŞMA NE DİYOR?
Mart 2025'te Archives of Disease in Childhood'da yayınlanan bir çalışmaya göre, 8 yaşından küçük çocuklar gliserol içeren karlı içeceklerden tamamen uzak durmalıdır. Bu sonuca araştırmacılar 8 yaşından küçük 21 çocuğun vakalarını inceledikten sonra varıldı. Çocuklar soğuk içeceği içtikten bir saat sonra hastalandılar. Araştırmacılara göre, çocuklarda "gliserol zehirlenmesi sendromu" vardı. Çocukların yaklaşık %94'ünde bilinç kaybı yaşandı, %95'inde kan şekeri seviyesi aşırı düşüktü ve %94'ünde vücutlarında asit birikmesi meydana geldi.
Hatta İngiltere'nin Güncel Gıda Standartları Ajansı bile beş yaşın altındaki çocukların bu içeceği tüketmemesi konusunda uyardı.
Gliserol nedir?
Genellikle gıda katkı maddesi ve nemlendirici olarak kullanılan, doğal olarak oluşan, renksiz ve kokusuz bir bileşiktir; bu, nemi tutan bir maddedir. Bitkisel yağlardan veya hayvansal yağlardan elde edilir ve buz kristallerinin oluşumunu önlemek ve pürüzsüz bir doku sağlamak için buzlu içecekler gibi dondurulmuş içeceklere eklenir. Beslenme uzmanı Haripriya, "Şeker alkolü olarak sınıflandırılır ve karbonhidratlara benzer şekilde gram başına 4 kalori sağlar" diyor.
Vücutta su tutulmasına yardımcı olur, bu yüzden sporcular için hidrasyon içeceklerinde sıklıkla kullanılır. 2009'da Nutrition Reviews'da yayınlanan bir analize göre gliserol içeren içecekler hidrasyon durumunu iyileştirebilir ve koruyabilir ve egzersiz sırasında performansı artırabilir.
BUZLAŞLARDAKİ GLİSEROL: ÇOCUKLAR İÇİN NEDEN ZARARLI?
1. Gliserol zehirlenmesi
Çocuk doktoru Dr. Abhishek Chopra.“Çocuklarda, özellikle düşük vücut ağırlığına ve gelişmekte olan organlara sahip olanlarda, buzlaş'lardaki gliserol, gliserol zehirlenmesine yol açabilir,” diyor.
Şu gibi sağlık sorunlarına yol açabilir:
- Baş dönmesi
- Mide bulantısı
- Baş ağrıları
- Kafa karışıklığı
- Yorgunluk
2. Vücut sıvılarında dengesizlik
Dr. Chopra, Buzla gliserol diüretik görevi görür, bu da vücuttan bağırsaklara kolayca su çekebileceği anlamına gelir,” diyor. Bu, dehidratasyona ve potasyum ve sodyum gibi temel minerallerin kaybı olan elektrolit dengesizliğine yol açabilir.
3. Böbrek fonksiyonuna etkisi
Buzlaş'lardaki gliserol, böbreklerin fazla sıvıları işlemesi ve atması için ekstra baskı oluşturabilir. Dr. Chopra, "Çocukların böbrekleri hala gelişmekte olduğundan, bu böbreklerde zorlanmaya yol açabilir" diyor. Böbrek fonksiyon bozukluğu riski de olabilir.
4. Sindirim sağlığını etkiler
Buzlaş'lardaki gliserol çocukların sindirim sağlığını olumsuz etkileyebilir. Çok küçük çocuklarda şişkinlik, ishal ve karın ağrısına neden olabilir. Haripriya, "Çocukların sindirim sistemleri şeker alkollerini etkili bir şekilde parçalamakta zorlandığı için sindirim sağlıkları etkilenebilir" diyor.
5. Kan şekeri dalgalanmaları
Buzlaş'lardaki gliserol, normal şeker gibi kan şekerini yükseltmez. Haripriya, "Sık tüketilirse yine de insülin direncine ve kilo alımına katkıda bulunabilir" diyor. Bu nedenle, ilave şeker veya yapay katkı maddesi içermeyen doğal, meyve bazlı slushie'leri tercih edin.
Günlük ne kadar buzlaş tüketmek güvenli?
Buzlaş tüketiminin güvenli miktarı, özellikle çocuklar için içeriklere ve yaş grubuna bağlıdır.
Çocuklar için (8 yaş altı): Kesinlikle hayır, çünkü gliserol su seviyelerini bozabilir ve mide bulantısına neden olabilir. Haripriya, "Çocuğunuza buzlaş vermek istiyorsanız, ilave şeker veya yapay tatlandırıcı içermeyen doğal, meyve bazlı bir slushy'yi 100-150 ml (yarım fincan) ile sınırlayın" diyor. Yine de ara sıra, haftada 1-2 kereden fazla tüketilmemelidir.
Daha büyük çocuklar için: 200-250 ml'ye (küçük bir fincan) kadar düşük şekerli, doğal bir buzlaş güvenle tüketilebilir. Onlar bile yüksek şeker ve yapay katkı maddeleri nedeniyle ticari buzlaş'ları sık sık tüketmekten kaçınmalıdır.
Yetişkinler için: Haripriya, "Sağlıklı, ev yapımı bir buzlaşın standart bir fincanı olan 300-350 ml'ye kadar güvenlidir" diyor. Buzlaş'larda veya yapay renklendiriciler ve ilave şuruplar içerenlerde gliserol mümkün olduğunca az tüketilmelidir. Buzlaş evde doğal meyve püresi, hindistan cevizi suyu, nane ve limonla yapılabilir. Haripriya, "Rafine şeker yerine bal veya hurma gibi doğal tatlandırıcılar kullanın. Ayrıca lif ve su için chia tohumları veya fesleğen tohumları ekleyin" diyor.