Glutensiz diyet nedir? Glutensiz diyette neler yenmez?
Glütensiz diyet, gluten adı verilen bir protein grubunu içermeyen gıdaların tüketilmesini içeren bir beslenme şeklidir. Gluten, çoğunlukla buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir bileşiktir. Peki, glutensiz diyet nasıl olur? Uzman Diyetisyen Gizem Deniz anlatıyor...
Glüten arpa, çavdar ve buğday gibi tahıllar içinde bulunan doğal bir protein türüdür. Büyük yapılı bir protein olduğu için hassasiyeti olan bazı bireyler tarafından veya çölyak hastaları tarafından sindirilemez ve birçok sağlık sorununa sebep olur.
GLÜTENSİZ DİYET NEDİR?
Genelde glüten tükettikten sonra şişkinlik, karın ağrısı, ishal, mide bulantısı, kabızlık ve bağırsak problemlerine sebep olabilir. Glüten intoleransı, glüten içeren herhangi bir gıda yedikten sonra glüteni tolere edememe durumudur. Daha ileri seviye olan çölyak hastalığı ise temelde buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi tahıllarda bulunan glüten maddesinin neden olduğu otoimmun bir bağırsak hastalığıdır.
Glütensiz diyet; glüten hassasiyeti veya çölyak hastalığı olan kişilerin glüteni tüketmemek adına uyguladığı bir beslenme modelidir. Glütenli gıdaların beslenme programından tamamen çıkarıldığı bir diyettir.
GLÜTENSİZ BESİNLER NELERDİR?
Pirinç, mısır, nohut, darı, kara buğday, amaranth, patates, kinoa gibi gıdalar glütensizdir. Ayrıca raflarda yer alan ve üzerinde ‘glütensiz’ ibaresi bulunan un, makarna, şehriye, çikolata, kraker ve irmik gibi besinler glütensiz beslenmede tercih edilebilir. Glütensiz beslenme planında yediğiniz her şeyin etiketini kontrol etmelisiniz. İşlenmemiş besinler (meyve, sebze vb.) glütensizdir. Ancak, işlenmiş besinlerde (paketli gıdalar) ve birçok tahılda glüten bulunmaktadır.
GLÜTENSİZ DİYETTE UZAK DURULMASI GEREKEN BESİNLER
Glütensiz diyette buğday, arpa, çavdar ve yulaf katkılı her türlü ürün (un, bulgur, irmik, makarna, şehriye, kuskus, ekmek, kek, pasta, kurabiye, bisküvi, börek, çörek, gofret, simit, kraker, dondurma külahı, unlu tatlılar, gluten içeren hazır salça, ketçap, un ilave edilen çorbalar, soslar, tarhana ve yarma) gibi besinler, galeta unuyla hazırlanmış besinler, bira gibi malt kullanılan içecekler, glüten içeren hazır çorbalar, köfte, pane harçları gibi hazır çeşniler, tuzlu/soslu kuruyemişler yasaktır.
ÖRNEK GLÜTENSİZ DİYET LİSTESİ
Kahvaltı : Peynirli omlet + zeytin + glütensiz ekmek + salatalık + domates + yeşillik
Ara: Meyve + kahve
Öğle: Sebze yemeği + yoğurt + glütensiz makarna
Ara: Süt + kuru meyve
Akşam: Sebzeli fırın tavuk + pirinç pilavı + ayran
Ara: Çay + glütensiz kraker