İz kalmasın

Yazı: Gülru İncu

Lekeler neden oluşur?
Cilt lekesine neden olan birçok faktör var. Lekeler, deriye rengini veren melaninin belli alanlarda fazla birikmesi sonucu oluşuyor. Güneşin zararlı ışınları, bazı ilaçlar, parfümlerin aktif maddeleri ciltte lekelenmelere yol açabiliyor. Bu faktörler cildin kendi korunma mekanizmasının oluşmasına ve fazla miktarda melanin salgılamasına sebep oluyor. Melanin daha sonra cildin üst katmanlarına çıkıyor ve leke görünümüne sebep oluyor. Kızgın güneş, mevcut lekeleri koyulaştırmanın yanında yeni leke oluşmasına da neden oluyor. Lekeler en çok güneşe maruz kalan el, yüz, boyun ve dekolte bölgesinde, yüzde ise alın, yanaklar ve dudak üstünde görülüyor. Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Dermatoloji Uzmanı Dr. Burcu Işık, en sık karşılaştığı leke şikayetleri arasında yüzdeki kahverengi lekelerin (malezma), gebelik lekesinin, güneş lekesinin (Solan lentigo), yara izlerinin, göz altı koyuluk ve morlukların başı çektiğini vurguluyor. Acıbadem Göktürk Tıp Merkezi Dermataloji Uzmanı Dr. Seher Arı ise “Güneş ışınları melanin üreten hücreleri uyarıyor ve lekeli alanda bu hücrelerin çevre dokulara göre daha yoğun bulunmasına neden oluyor” diyor. 

Ben muayenesi önemli
Güneş lekeleri genellikle 1 cm çapında yuvarlak, kahverengi lekeler olarak yüz, el gibi güneşe maruz kalan bölgelerde görülüyor. “Bu lekeler derinin yüzeysel tabakasında oluştukları için tedavide derinin üst tabakasını soymayı amaçlayan mikrodermabrazyon, kriyoterapi (dondurma işlemi) ve lazer tedavilerinden biri kullanılabilir” diyen Dr. Burcu Işık, güneş lekeleriniz varsa mutlaka ben muayenesi yaptırmanızı öneriyor. Çünkü ben muayenesi güneşe bağlı deri kanserlerinin erken teşhis ve tedavisi için de önemli. Leke tedavisi lekenin türü, hastanın cilt tipi ve tedavi edilen mevsime göre değişiyor. Dermatoloğunuz tarafından verilen medikal tedavi, en önemli ve zorunlu yöntem. Güneş lekelerinde tedaviye erken dönemde başlamak ve sabırlı olmak çok önemli. “Lekeler yeni başladıysa tedaviye kolay cevap verir. Derinin alt tabakalarında pigment artışı ile giden lekelerin tedavisi ise uzun zaman alabilir” diyen Dr. Seher Arı, tedavide leke giderici hidrokinon, retinoik asit, azeleik asit içeren kremlerin tek başına veya daha agresif tedavilere hazırlık aşamasında kullanıldığını belirtiyor. Dermatoloğunuzun değerlendirmesi sonucu lekenin derinliği ve tipi belirlenerek hafif, orta veya derin kimyasal peeling uygulamaları yapılabiliyor. Q-switched Nd:YAG lazerler, fraksiyonel lazerler ve IPL denilen ışık sistemleri kullanılıyor. Cilt yenileme yöntemlerinden PRP, mezoterapi, mikro iğneleme teknikleri de leke tedavisinde kullanılan diğer yöntemler arasında. 

Kızgın güneş, yeni leke oluşumuna da neden oluyor.

LEKELERE NEDEN OLAN ETKENLER 
• Foto hassasiyet yaratan ilaçlar 
• Sistemik hastalıklar 
• Yanlış kozmetik kullanımı 
• Genetik nedenler 
• Hormonsal değişimler 
• Yoğun güneşe maruz kalmak 
• Bazı enfeksiyon hastalıkları 
• Dermatalojik hastalıklar

Yanlış kozmetikler leke yapabilir
Kozmetik ürünlerin içinde bulunan bazı maddeler güneşe karşı hassasiyet yaratarak leke artışına neden olabiliyor. Özellikle esans içeren kozmetik ürünleri güneşe karşı hassasiyeti artırıyor. Dr. Burcu Işık, yaz aylarında kış mevsimine göre daha az kozmetik kullanmamızı öneriyor ve kullanacağımız kozmetiklerin de mutlaka güneş koruyucu içermesi gerektiğini söylüyor. Cilt lekelerinin diğer nedenlerinden biri de ‘Postinflamatuar Pigmentasyon’ yani deride böcek ısırığı, kesi, egzama, alerji, kıl dönmesi ve ağda sonrası gibi derinin iyileşirken bıraktığı kahverengi leke şeklinde yara izi. Burada en önemlisi, bu tür lekelenmelerin oluşmasını engellemek. Yüze yapılan sir ağda, uygun olmayan cilt bakımları, kullanılan yanlış cilt ürünleri bu tür istenmeyen lekeler yapıyorsa en uygun koruyucu önlem; bu uygulamaları yaptırmamak.