Kan tahlilinden önce su içilir mi?
Kan tahlili yaptırmadan önce ya da kan vermeden önce nelerin yenilip yenilmeyeceği ya da içilmeyeceği oldukça fazla merak ediliyor. Aile Hekimliği ve Check-up, Uzm. Dr. Gözde Nizamoğlu Mercan, merak edilen bu soruya yanıt veriyor...
Sağlık durumunu değerlendirmek için fizik muayeneyi tamamlayıcı yöntemlerden birisi de laboratuvar testleridir. Kan ve idrar tahlili gibi kolaylıkla yapılabilen bu testlerin sonuçları, hekime tanı ve tedavi süreçlerinde yol göstermektedir. Ancak tahlillerin doğru sonuçlar vermesi için, testten önce belirli kurallara uymak önemlidir.
AÇ KARNINA YAPILMASI GEREKEN TESTLER
Bu kurallardan belki de en bilineni; aç olmaktır. Özellikle bazı testlerin doğru sonuç vermesi için aç kalmak gerekmektedir. Aç karnına yapılması gereken testler arasında açlık kan şekeri, lipid paneli, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri ve TSH, sT4, insülin gibi bazı hormon testleri bulunur. Genellikle 8-12 saat aç kalmak yeterlidir, ancak testin türüne ve doktorunuzun önerilerine göre bu süre değişebilir.
KAN VERMEDEN ÖNCE SU İÇİLEBİLİR Mİ?
Su içmek kan vermeden önce genellikle serbesttir; ancak detoks suyu, maden suyu gibi suların tüketilmemesine dikkat edilmelidir. Ayrıca su tüketiminde de aşırıya kaçılmamalıdır. Ek fayda olarak yeterli miktarda su içmek, damarlarınızın daha belirgin olmasını ve kan alımını kolaylaştırır.
AÇLIK GEREKTİRMEYEN KAN TESTLERİ
Açlık gerektirmeyen bazı kan testleri de vardır. Tam kan sayımı (hemogram), elektrolitler, bazı vitamin ve mineral testleri tok karnına da yapılabilmektedir. Yine bazı acil durumlarda ve enfeksiyon durumlarında da yapılacak testler için açlık durumu sorgulanmamaktadır.
KAN TAHLİLİ ÖNCESİNDE İLAÇ KULLANILABİLİR Mİ?
Özellikle kan tahlili öncesinde aç olmak kadar önemli olan bir diğer konu da ilaç kullanımıdır. Bazı ilaçlar tahlil sonuçlarını etkileyebildiğinden, numune alımı öncesinde geçici olarak kesilmesi gerekebilmektedir. Sabah erken saatte alınacak tahlil öncesinde eğer kullanıyorsanız şeker, tansiyon, kalp, tiroid, hormon, antibiyotik ve vitamin ya da takviye gibi ilaçlarınızı doktorunuzla görüşerek almamanız önerilir. Bazı durumlarda ise ilaçları kesmek sağlık açısından risk oluşturabilir ve bu yüzden özellikle kullanıma uzun süreli ara vermek gerekecekse kararın doktor kontrolünde verilmesi gerekir.
İDRAR TAHLİLİ İÇİN AÇ OLMAK GEREKİR Mİ?
İdrar tahlili için ise açlık gerekmemektedir. İdrar örneği genellikle sabahın ilk idrarından alınır. İdrar örneği vermeden önce genital bölgenin temizlenmesi ve idrarın orta akımından örnek alınması önerilir. Bu şekilde idrar örneğinin kontaminasyon riski azalır ve daha doğru sonuçlar elde edilmesi sağlanır.
KAN TAHLİLİ ÖNCESİ DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Tahlil vermeden en az 24 saat öncesinde dikkat edilmesi gereken diğer önemli noktalar ise yeterli miktarda su içmek, alkol ve kafein tüketmemek, sakız çiğnememek, ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmak, iyi bir gece uykusu ve stresli durumlardan uzak durmaktır. Sigara içmek de kan basıncı ve belirli kan parametrelerini etkileyebildiğinden, en az 1-2 saat öncesinde sigara içmemiş olmanız da önemlidir. Ayrıca, kan alımı sırasında kolunuzun rahat hareket edebilmesi için rahat ve gevşek kıyafetler giymeniz iyi olacaktır. Kan alımına karşı kaygılı hissediyorsanız, derin nefes alma ve rahatlama tekniklerini uygulayabilirsiniz.
Sonuç olarak, kan ve idrar tahlillerinin doğru sonuçlar vermesi için bu kurallara dikkat etmek gerekmektedir. Doktorunuzun veya laboratuvarın talimatlarına uymak ve herhangi bir şüphe durumunda sağlık profesyonellerine danışmak, tahlil sonuçlarının en doğru ve güvenilir şekilde elde edilmesini sağlayacaktır. Böylece sağlık durumunuzun da en uygun ve doğru şekilde değerlendirilmesi mümkün olacaktır.