Kendi kendini beslesin!
Sadece anne sütü ile beslenme zamanı bitti. Bebeğiniz artık katı gıdalarla tanışacak. Peki nasıl? Dünyada ve Türkiye’de yayılmaya başlayan Baby Led Weaning (BLW), yani ‘kendi kendini besleme’ sistemiyle tanışın, seveceksiniz!
BLW’NİN TEMEL PRENSİPLERİ
Bebeğiniz mama sandalyesiyle birlikte yemek yediğiniz masada yerini almalı.
• Onunla aynı saatlerde yemek yiyin.
• Gıdalarla ilgilenmeye başladığı anda yemeği keşfetmesi için cesaretlendirin.
• İlk denemelerde yemeği ağzına götürüp düşürdüğünde, ona destek olun.
• Yemeklerini elinde püre şekline gelebilecek kadar çok haşlamayın.
• Tüm sebze ve meyveleri küçük parmak boyutunda hazırlayın.
• Ne kadar yiyeceğine ve ne yiyeceğine bebeğinizin karar vereceğini unutmayın.
BLW'NİN BEBEĞE FAYDALARI
Bebeğinizi eğlendirir.
• Keşfetme yeteneğini arttırır.
• Kendini yemek masasına oturtulduğu için ailenin bir parçası olarak görür.
• Neyi, ne kadar yiyeceğine kendi karar verdiği için iştah kontrolünü geliştirir.
• Farklı dokularla tanışır, çiğnemeyi öğrenir.
SAKİN VE KARARLI OLUN
Eğer bu dönemde bebeğinizin yetersiz beslendiği düşüncesine kapılırsanız, yöntemi yeteri kadar uygulayamayabilirsiniz. O yüzden bu dönemde bebeğinize anne sütü vermeye devam edin. Anne sütü dışında yeni tanıştığı besine karşı bebeklerde alerjik reaksiyonlar görülebilir. Böyle bir durumda panik yapmayın. Bu alerjik reaksiyonlar her beslenme
metodunda ve döneminde görülebiliyor. Uzman Dr. Pınar Balgöz, ilk kez kendi kendine yemek yiyen bebeklerde yutmayı tam beceremedikleri için öğürme gibi reflekslerin ve besinin bebeğin boğazına kaçması gibi durumların ortaya çıkabildiği konusunda uyarıyor ve beslenme sırasında asla bebeğin yalnız bırakılmaması gerektiğini söylüyor. En önemli kurallardan biri de acele etmemek. Bebekler kendilerine verilen besinleri elleyerek şekillerini tanımaya, koklayarak kokularını öğrenmeye çalışır. Bu yüzden de yemek saati tahmin ettiğinizden daha uzun süre devam edebilir. Tabii bir de muhtemelen ortalık batacak. Buna kendinizi alıştırın. Çiğneyip tükürmesi, eline aldığı her şeyi yere atması ya da kendi üzerine dökmesi bu yöntemde başınıza gelebilecek birkaç küçük zorluk.
KATI GIDAYA GEÇİŞ BESİNLERİ
Muz, armut, avokado, elma, şeftali, kavun, mürdüm eriği gibi meyveler.
• Haşlanmış patates, kabak, bal kabağı, yeşil fasulye, şalgam, pancar, karnabahar, brokoli, salatalık gibi sebzeler.
• Et, haşlanmış yumurta, ekmek, bisküvi, peynir parçaları, makarna, pilav, balık (çok dikkatli ayıklanmış) gibi besinler.
Yazı: Sinem Gürleyük/Bebeğimle Elele
Altı ayın ardından başlayan katı gıda dönemi, anneler için pek çok soru işaretiyle dolu. Püre mi, pütürlü mü? Eliyle kendi mi yemeli, ben mi yedirmeliyim? BLW tüm bu soruların kendisini ve yanıtlarını ortadan kaldıran bir sistem. Medical Park Bahçelievler Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Pınar Balgöz Ergül, BLW’yi bebeğin kendi kendisini beslemesine izin vermek olarak tanımlıyor. Başka bir deyişle, tamamlayıcı besinlerin, anne sütü veya formül mamalara eklenmesi metodu. Bu yöntem kesinlikle anne sütünü bırakmak anlamına gelmiyor. Anne sütünü bırakmadan bebeklerin kendi kendilerini beslemeleri, neyi ne kadar ve nasıl yiyeceklerine kendilerinin karar vermeleri esas olan. Gelişimsel olarak altıncı aydan itibaren kendi kendini besleyebilecek durumdaki bebeğinizin önüne, yemesini istediğiniz gıdaları küçük parçalara ayırarak bırakıyorsunuz, gerisini o hallediyor. Altıncı aydan itibaren kendi kendine oturma, eline verileni tutabilme, elini ağzına götürme, yalama, emme, çiğneme gibi gelişimsel özelliklere sahip olabilen bebekler için bu yöntem hem bir eğlenceye dönüşüyor hem de geleceğe dönük bir özgüven sağlıyor. Uzman Dr. Pınar Balgöz, bu yöntemin en büyük faydalarını bebeğin erken dönemde katı besinleri tüketmeye başlaması, bağımsızlığını teşvik etmesi ve kendine güvenini arttırması olarak sıralıyor. Ayrıca el-göz koordinasyonu, çiğneme gibi gelişim alanlarını da destekliyor. Üstelik bebekler bu yöntemle evde hazırlanan yemeklere daha kolay uyum sağlıyor.
PARMAK BESİNLER HAZIRLAYIN
Yönteme bebeğinizin alışması için elbette birkaç püf noktasına dikkat etmeniz gerek. Bu sistemde yiyecekleri püre yapmak yok. Bebeğin besinin tadını, yapısını, rengini ve kokusunu keşfetmesi için parmak şeklinde, orta sertlikte gıdaların bebeklere verilmesi gerekiyor. Gelişim dönemlerinde parmaklarını sık sık ağzına sokan bebekler için besinlerin parmak
şeklinde doğranması en önemli kurallardan biri. Bu sayede bebekler gıdaları hem daha rahat tutabiliyor hem de ağızlarına daha rahat götürebiliyor. Bu süreçte bebeğinize katı gıdalar için kaşık-çatal gibi gereçlerin verilmemesi gerekiyor. Uzman Dr. Pınar Balgöz, bebeklerin besinleri hissedebilmesi için bu kurala uyulması gerektiğini ve kesinlikle püre halinde bir şeyin verilmemesi gerektiğini vurguluyor. Ayrıca bebek, yemek yemekte zorlanıyorsa kendi kendine yemesi için zorlanmaması gerektiğini de sözlerine ekliyor: “Eğer bebek yemekte zorlanıyorsa, kendi kendine yemesi için kesinlikle zorlamamak gerekir. Yediği besini eğer diliyle itiyorsa buna hazır olmayabilir. Bebeklerin gelişim dönemlerinde
taklit etmeyi ve merak duyguları geliştiği için aile ile aynı sofrada ve gözetim altında beslenebilir. Birkaç gün sonra istemediği besin tekrar denenebilir.”
Bebeğiniz mama sandalyesiyle birlikte yemek yediğiniz masada yerini almalı.
• Onunla aynı saatlerde yemek yiyin.
• Gıdalarla ilgilenmeye başladığı anda yemeği keşfetmesi için cesaretlendirin.
• İlk denemelerde yemeği ağzına götürüp düşürdüğünde, ona destek olun.
• Yemeklerini elinde püre şekline gelebilecek kadar çok haşlamayın.
• Tüm sebze ve meyveleri küçük parmak boyutunda hazırlayın.
• Ne kadar yiyeceğine ve ne yiyeceğine bebeğinizin karar vereceğini unutmayın.
BLW'NİN BEBEĞE FAYDALARI
Bebeğinizi eğlendirir.
• Keşfetme yeteneğini arttırır.
• Kendini yemek masasına oturtulduğu için ailenin bir parçası olarak görür.
• Neyi, ne kadar yiyeceğine kendi karar verdiği için iştah kontrolünü geliştirir.
• Farklı dokularla tanışır, çiğnemeyi öğrenir.
SAKİN VE KARARLI OLUN
Eğer bu dönemde bebeğinizin yetersiz beslendiği düşüncesine kapılırsanız, yöntemi yeteri kadar uygulayamayabilirsiniz. O yüzden bu dönemde bebeğinize anne sütü vermeye devam edin. Anne sütü dışında yeni tanıştığı besine karşı bebeklerde alerjik reaksiyonlar görülebilir. Böyle bir durumda panik yapmayın. Bu alerjik reaksiyonlar her beslenme
metodunda ve döneminde görülebiliyor. Uzman Dr. Pınar Balgöz, ilk kez kendi kendine yemek yiyen bebeklerde yutmayı tam beceremedikleri için öğürme gibi reflekslerin ve besinin bebeğin boğazına kaçması gibi durumların ortaya çıkabildiği konusunda uyarıyor ve beslenme sırasında asla bebeğin yalnız bırakılmaması gerektiğini söylüyor. En önemli kurallardan biri de acele etmemek. Bebekler kendilerine verilen besinleri elleyerek şekillerini tanımaya, koklayarak kokularını öğrenmeye çalışır. Bu yüzden de yemek saati tahmin ettiğinizden daha uzun süre devam edebilir. Tabii bir de muhtemelen ortalık batacak. Buna kendinizi alıştırın. Çiğneyip tükürmesi, eline aldığı her şeyi yere atması ya da kendi üzerine dökmesi bu yöntemde başınıza gelebilecek birkaç küçük zorluk.
KATI GIDAYA GEÇİŞ BESİNLERİ
Muz, armut, avokado, elma, şeftali, kavun, mürdüm eriği gibi meyveler.
• Haşlanmış patates, kabak, bal kabağı, yeşil fasulye, şalgam, pancar, karnabahar, brokoli, salatalık gibi sebzeler.
• Et, haşlanmış yumurta, ekmek, bisküvi, peynir parçaları, makarna, pilav, balık (çok dikkatli ayıklanmış) gibi besinler.
Yazı: Sinem Gürleyük/Bebeğimle Elele
Altı ayın ardından başlayan katı gıda dönemi, anneler için pek çok soru işaretiyle dolu. Püre mi, pütürlü mü? Eliyle kendi mi yemeli, ben mi yedirmeliyim? BLW tüm bu soruların kendisini ve yanıtlarını ortadan kaldıran bir sistem. Medical Park Bahçelievler Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Pınar Balgöz Ergül, BLW’yi bebeğin kendi kendisini beslemesine izin vermek olarak tanımlıyor. Başka bir deyişle, tamamlayıcı besinlerin, anne sütü veya formül mamalara eklenmesi metodu. Bu yöntem kesinlikle anne sütünü bırakmak anlamına gelmiyor. Anne sütünü bırakmadan bebeklerin kendi kendilerini beslemeleri, neyi ne kadar ve nasıl yiyeceklerine kendilerinin karar vermeleri esas olan. Gelişimsel olarak altıncı aydan itibaren kendi kendini besleyebilecek durumdaki bebeğinizin önüne, yemesini istediğiniz gıdaları küçük parçalara ayırarak bırakıyorsunuz, gerisini o hallediyor. Altıncı aydan itibaren kendi kendine oturma, eline verileni tutabilme, elini ağzına götürme, yalama, emme, çiğneme gibi gelişimsel özelliklere sahip olabilen bebekler için bu yöntem hem bir eğlenceye dönüşüyor hem de geleceğe dönük bir özgüven sağlıyor. Uzman Dr. Pınar Balgöz, bu yöntemin en büyük faydalarını bebeğin erken dönemde katı besinleri tüketmeye başlaması, bağımsızlığını teşvik etmesi ve kendine güvenini arttırması olarak sıralıyor. Ayrıca el-göz koordinasyonu, çiğneme gibi gelişim alanlarını da destekliyor. Üstelik bebekler bu yöntemle evde hazırlanan yemeklere daha kolay uyum sağlıyor.
PARMAK BESİNLER HAZIRLAYIN
Yönteme bebeğinizin alışması için elbette birkaç püf noktasına dikkat etmeniz gerek. Bu sistemde yiyecekleri püre yapmak yok. Bebeğin besinin tadını, yapısını, rengini ve kokusunu keşfetmesi için parmak şeklinde, orta sertlikte gıdaların bebeklere verilmesi gerekiyor. Gelişim dönemlerinde parmaklarını sık sık ağzına sokan bebekler için besinlerin parmak
şeklinde doğranması en önemli kurallardan biri. Bu sayede bebekler gıdaları hem daha rahat tutabiliyor hem de ağızlarına daha rahat götürebiliyor. Bu süreçte bebeğinize katı gıdalar için kaşık-çatal gibi gereçlerin verilmemesi gerekiyor. Uzman Dr. Pınar Balgöz, bebeklerin besinleri hissedebilmesi için bu kurala uyulması gerektiğini ve kesinlikle püre halinde bir şeyin verilmemesi gerektiğini vurguluyor. Ayrıca bebek, yemek yemekte zorlanıyorsa kendi kendine yemesi için zorlanmaması gerektiğini de sözlerine ekliyor: “Eğer bebek yemekte zorlanıyorsa, kendi kendine yemesi için kesinlikle zorlamamak gerekir. Yediği besini eğer diliyle itiyorsa buna hazır olmayabilir. Bebeklerin gelişim dönemlerinde
taklit etmeyi ve merak duyguları geliştiği için aile ile aynı sofrada ve gözetim altında beslenebilir. Birkaç gün sonra istemediği besin tekrar denenebilir.”