Kış ortancası Bergenia

Yazı: Gülnar Onay

Her nedense bahçe hep ilkbahar ve yazla özdeşleşir. Oysa doğa bize her ay birbirinden değerli ve renkli ödüller sunar. 12 ay boyunca çiçek verir bahçeler. Bu ay sizi çok fazla bilinmeyen, adı nedeniyle begonya ile karıştırılan bir çiçekle tanıştıracağız. Taşkırangiller ailesinin bir üyesi olan Bergenia, eski ve yıllanmış bahçelerde bulunur daha çok. Kocaman parlak yaprakları kış aylarında kızıla döner. Kış sonu, ilkbahar başı cömertçe açan pembe-mor tonlarındaki çiçekleri her görenin beğenisini kazanır.

Kimliğini görelim
• Ana vatanı orta ve doğu Asya’nın orman altlarıdır.
• Doğal olarak yetişen 6-8 türü vardır.
• Ülkemiz bahçelerinde en yaygın görülen tür Bergeniaxschmidtii’dir. Yapraklar geniş, parlak ve yeşildir. Yaprakları koyu bordo olan bir melez türü bulabilirseniz çok tavsiye ederim. Adı: Bergenia Ballawley.
• Çok yıllık, yaprak dökmeyen bir bitkidir. Ancak bazı türleri yaprak dökebilir.
• Kısa kök saplı ve yayılıcı bir bitkidir.
• Soğuk ve don olaylarına karşı dayanıklıdır. Ancak dip kısımlarının kuru yapraklarla kaplanması iyi olur.
• Yaz sıcağına çok fazla dayanamaz, gölgelik alanları tercih eder. Gelelim toprak isteğine. Her türlü toprakta iyi yetişir. Ne var ki orman altı bitkisi olduğu için asitli toprak doğasına daha uygundur. Tıpkı kardeşi ortanca gibi.
• Peki ya çoğaltmak istersek? Tohumdan üretim yapılabilir. Ancak köklerinden ayırma yöntemi çok daha kolaydır. Bir parça kök kesin. Kum ve toprak karışımına yatay olarak dikin. Üzerine çapı kadar toprak yayın. Toprak yüzeyi kurudukça sulayın. 2-3 ay içinde sürgünler belirir.
• Çok sıkılaşmış bitkileri çiçeklenme döneminden sonra ayırın. Yapraklar kahverengiye dönünce dibinden kesin yenileri gelir.
• Onun da düşmanı var! Etli etli yaprakları salyangozlara çok cazip gelir. Güneşte sulamayın, yazın toprağını nemli tutun.

Adı nereden geliyor?
Bitkilere çok düşkün bir anatomi uzmanı olan Charles Auguste de Bergen öğrencilerine verdiği derslerde çok sade ve anlaşılır bir dil kullanır, bitki bilimini öğrenmek için doğayı dikkatle izlemenin yeterli olduğunu söylermiş. Bu sevgisi nedeniyle bu bitkiye onun adını vermişler. Melez türlerinden kırmızı çanaklı beyaz çiçeklisinin adı da Bergenia Beethoven’dır, biliyor muydunuz?