Nezle mi, grip mi?

NEZLE ve SOĞUK ALGINLIĞI
Haşpırma, burun akması, belki de biraz boğaz ağrısı ve öksürük ile çoğumuzun sık sık karşılaştığı soğuk algınlığı bebeklerde de sık görülür. Çoğu soğuk algınlığı vakası, havada ya da dokunulan nesneler üzerindeki görünmez damlacık şeklindeki rinovirüslerden kaynaklanır. 100’den fazla rinovirüs çeşidi boğaz, burun gibi bölgelere yerleşerek bağışıklık sistemini etkiler. İnce giyinmenin, ıslak saçla dışarı çıkmanın soğuk algınlığına neden olduğu düşünülse de bu bilgi tek başına doğru değil. Hastalığa asıl zemin hazırlayan faktör virüslerdir.

Belirtileri
Soğuk algınlığının belirtileri enfeksiyon kaynağına maruz kaldıktan çoğunlukla iki ya da üç gün sonra ortaya çıkar. Ortalama olarak bir hafta sürer ama maksimum iki haftada hastalıktan eser kalmaz.

Çoğunlukla boğazda ya da burunda akıntı, burun tıkanıklığı, hapşırma, öksürük, hafif ateş, huzursuzluk, iştahsızlık ile kendini gösterir. Belirtiler ortaya çıktıktan sonra 2-4 gün boyunca en bulaşıcı evresidir. En fazla üç hafta boyunca bulaşıcılık etkisi sürer.

Nasıl bulaşır?
Temas, hapşırma ya da öksürme yoluyla havaya karışan virus partiküllerinin nefes yoluyla vücuda girmesiyle bulaşır. Bebeklerin virüslü nesnelere dokunması, bunları ağzına götürmesi gibi etkenler de bulaşmasını kolaylaştırır.

Nasıl korursunuz?
Soğuk algınlığından korunmak için aşı yok ama elbet koruma yöntemleri de var.
•    Soğuk algınlığı olan, hapşıran, öksüren kişilerle bebeğinizi aynı ortamda bulundurmayın. Onu öpmelerine izin vermeyin.
•    Bebeğiniz burnu aktığı için elini sık sık burnuna götürüp silmek isteyebilir. Ellerini sık sık silin, temiz tutmaya özen gösterin.
•    Pek razı olmasalar da yapabiliyorsanız bir maske takabilirsiniz.
•    Başka bir bebeğin ya da çocuğun mama tabağını, biberonunu, havlusunu kullanmayın. Onun hasta olmadığından emin olamazsınız.
•    Çinko ve C vitamini, soğuk algınlığını önlemede etkili vitaminler. Ancak bebeğinizin kaç aylık olduğu belirleyici bir etken. Aynı kurallar bitki çayları için de geçerli. Doktorunuza danışmadan vitamin, bitki çayı kullanmayın.

Tedavisi
Soğuk algınlığının belli bir tedavisi yok ancak bu süreci kolaylaştırabilirsiniz. Ateş, kas ağrısı, baş ağrısı gibi semptomları hafifletebilirsiniz. Doktorunun tavsiyesiyle, yaş ve ağırlığına göre bir ateş düşürücü ve ağrı kesici şurup verebilirsiniz. Ayrıca rahat nefes alması için burun içine tuzlu su solüsyonlarından sıkabilirsiniz. Boğaz ağrısı için doktorunuzdan tavsiye alabilirsiniz. Ilık banyo yaptırmak bebeğinizi rahatlatır. Öncesinde duştan bolca sıcak su akıtarak banyonun buharlanmasını sağlarsanız, daha kolay nefes alabilir. Hastalığı nedeniyle iştahsız olabilir, ateşi çıkabilir. Yemek yememesini çok dert etmeyin ama bol su tüketmesine önem verin çünkü mukus üretimi ve ateş nedeniyle vücudu susuz kalabilir.

DİKKAT!
Kalın giydirmek korumuyor!
Soğuktan korumak isterken aşırıya kaçmayın. Kalın giydirmek soğuktan koruyabilir ama soğuk algınlığı ya da gripten korumaz. Her iki hastalık da virüs ile bulaşır. Üstelik aşırı kalın giydirmek bebeğin fazla terlemesine neden olacağından vücut dengesini olumsuz etkileyebilir. Çok kalın olmayan ve ortama göre çıkartılabilecek birkaç kat bebeğiniz için daha doğru seçim olacaktır.

"Nezlenin aşısı yoktur, grip için aşı önlemdir!"
Dr. Ayşe Sokullu, grip ve soğuk algınlığı için bakın ne diyor: “Nezle ve grip, bebeklerde de görülebilen, solunum yolunu tutan virüs enfeksiyonlarıdır. Ülkemizde sıklıkla aynı anlamda kullanılsa da aslında etken ve hastalık şiddeti olarak çok farklı tablolardır. Nezle, özellikle rinovirüsler başta olmak üzere solunum yolunu tutan bir grup virüs nedeniyle ortaya çıkan hafif seyirli bir enfeksiyondur. Üst solunum yolu virüs saldırısına uğrayınca vücut bol salgı üreterek virüslerden kurtulmaya çalışır. Burun ve göz akıntısı, hapşırık, nadiren öksürük bu sebeple ortaya çıkar. Ateş çok yükselmez. Bol sıvı alımı ve istirahatle bu dönemde bağışıklık sistemi virüsleri temizlemeyi başarırsa enfeksiyon iyileşir. Bu süreç atlatılamadığında ikincil bakteri enfeksiyonları, ateşli ek sorunlar çıkabilir. Nezlenin aşısı yoktur. Kalabalık ortamlardan ve hasta kişilerle temastan kaçınmak korunma sağlar. Soğukta kalmak ya da çok korkulan ‘üşütmek’ nezleye zemin hazırlayabilir ama asıl etken virüslerdir. Bebekler için aşırı sıcak tutma, hastalıklardan korumaz. Önemli olan ani ısı farkları yaratmamaktır. Uygun kıyafetlerle çocuklara temiz hava aldırmak, sanılanın aksine enfeksiyon direncini artırır.”

Dr. Sokullu şöyle devam ediyor: “Grip ise influenza virüsünün yaptığı oldukça ağır seyirli bir solunum yolu enfeksiyonudur. Hızlı başlangıçlı yüksek ateş, bol burun ve solunum yolu akıntısı, şiddetli vücut ağrısı ve halsizlik gibi belirtilerle ortaya çıkar. Özellikle 0-2 yaş grubunda çocuk direnci çok iyi değilse alt solunum yolu enfeksiyonu şeklinde de geçirilebilir. Orta kulak iltihabı, bronşit, zatürre gibi komplikasyonlar görülebilir. Grip aşısı altı aydan büyük bebeklere ilk yıl bir ay arayla iki yarım doz şeklinde, sonraki yıllarda tek doz olarak her yıl sonbaharda yapılabilir. Grip mevsimi ülkemizde aralık ayından başlayarak mart sonuna kadar devam eder. Grip aşısının kasım sonuna kadar tamamlanmış olması koruma olasılığını artıracaktır.”

Kış başını köşeden uzattı mı miniklerin hastalık halleri de başlıyor. Bazen bu nezle ve soğuk algınlığı bazen de daha ağır belirtilerle seyreden grip olabiliyor. İki tablonun arasındaki farkı doğru bilirsek başa çıkmamız da kolaylaşıyor çünkü belirtiler benzer olsa da tedavi yöntemleri arasında önemli farklar var.

GRİP
Grip, solunum yollarında son derece bulaşıcı viral bir enfeksiyondan kaynaklanır. Çocuklar ve bebekler, yetişkinlere oranla daha sık grip olma eğilimindedir. Ekim ayından mayısa kadar görülme oranı daha yüksektir.

Belirtileri
Genellikle soğuk algınlığı ile karıştırılır ancak grip belirtilerinde tipik hapşırma ve burun tıkanıklığı vardır. Belirtileri virüse maruz kaldıktan iki gün sonra başlar. Ateş, titreme, baş ağrısı, kas ağrıları, baş dönmesi, iştah kaybı, yorgunluk, öksürük, boğaz ağrısı, burun akması, mide bulantısı, kusma, zayıflama, kulak ağrısı ve ishal gibi belirtilerle kendini gösterir. Bebeklerde huzursuzluk, ağlama ve genel durumunun iyi görünmemesiyle kendini belli eder. 2-3 yaş aralağındaki çocuklarda genel belirtiler hakimdir.
Hastalığın beşinci gününden sonra ateş ve diğer belirtiler genellikle kaybolur ama öksürük ve halsizlik hali devam edebilir. Tüm belirtiler bir ya da iki hafta içinde biter. Ancak özellikle uzun vadeli sağlık sorunları olan bebeklerde, zatürre ve yaşamı tehdit eden diğer komplikasyonlara yol açabilir. Bu yüzden gribin tedavisi önemlidir.

Nasıl bulaşır?
Grip, hapşırma ya da öksürük ile havaya dağılan damlacıklar yoluyla bulaşır. Grip virüsüne maruz kalan yetişkin ya da bebek kendini birkaç gün hasta gibi hissedebilir. Bir hafta sonra ise hastalık zirveye ulaşır. Salgın olasılığı da vardır.

Tedavisi
Kronik sağlık sorunları olan bebeklerde grip tehlikeli olabilir. Hastalığı ağır seyreden bebekler için doktorlar semptomları hafifletmek için mutlaka ilaç tedavisine başlayacaktır. İlaç tedavisine ek olarak siz de bol sıvı vererek, ekstra konfor sunup dinlenmesini sağlayarak bebeğinize daha çabuk iyileşmesinde yardımcı olabilirsiniz.

Nasıl korursunuz?
•    Bebeğinizin grip olan kişilerle yakın temasta olmasından kaçının. Hatta aynı odada uzun süre bulunmamasına özen gösterin.
•    Siz gripseniz sık sık ellerinizi sabunla yıkayın. Öksürme, hapşırma sonrası da yıkamayı ihmal etmeyin.
•    Bebeğinize mama hazırlamadan ve yedirmeden önce ellerinizi yıkamayı unutmayın.
•    Aynı mendili defalarca kullanmayın ve açıkta bırakmayın.
•    Mümkünse hastalığınız boyunca bebeğinize bakması için birinden destek alın.
•    Ailenin grip olan diğer fertlerinin maske kullanmasına dikkat edin.
•    Bebeği kalabalık ortamlardan ve fazla öpülmekten koruyun.
•    Grip aşısı yaptırın. Altı aylıktan itibaren tüm bebeklere tavsiye edilen grip aşısı çoğunlukla eylül ve kasım ayı aralarında uygulansa da yılın diğer zamanlarında da yaptırabilirsiniz. Uzmanlar bir sonraki yıl grip sezonunda en yaygın olacağı bilinen grip virüsleriyle başa çıkmak için aşı olmanın önemli olduğunu vurguluyor. Ancak aşı, gripsiz bir kış mevsimi geçirileceği anlamına da gelmiyor. Bebeğiniz grip olsa dahi hafif belirtilerle atlatıyor. Tabii ki bunu çocuk doktorunun onayını alarak uygulayın.