Omega 3 nedir, faydaları neler? Omega 3 hangi besinlerde var?
Omega 3... Muhtemelen adını uzun yıllardır duyuyorsunuzdur. Peki Omega 3 nedir? Faydaları nelerdir? Omega 3 hangi besinlerde bulunur? Bilgilerimizi tazelemeye ne dersiniz? Her dönem merak edilen bu soruları Uzman Diyetisyen Hüban Ercan yanıtlıyor...
İçindekiler
- Omega 3 nedir?
- Omega-3 faydaları nelerdir?
- Omega-3 hangi besinlerde bulunur?
- Omega-3 ün yan etkileri nelerdir?
- Omega-3 eksikliği hangi hastalıklara yol açar?
- Omega-3 nasıl kullanılmalı?
- Omega-3’ü herkes kullanabilir mi?
Her yaştan insanın ihtiyaç duyduğu önemli bir yağ asidi olan Omega 3 özellikle çocukların gelişimi, bağışıklık sistemi ve beyin için oldukça önemlidir. Peki omega 3 nedir? Faydaları nelerdir? Omega 3 hangi besinlerde bulunur? Omega 3 nasıl kullanılır? Omega 3 hakkında tüm merak edilenleri Uzman Diyetisyen Hüban Ercan'a sorduk...
Omega 3 nedir?
Ercan, 'Omega 3 nedir?' sorusunu şöyle yanıtlıyor: Canlıların yaşamlarını devam ettirebilmesi için gerekli olan ancak vücutta üretilmediğinden dışarıdan besinlerle alınması gereken yağ asitlerine esansiyel yağ asidi denir. Omega-3 çoklu doymamış yapıda esasiyel bir yağ asididir. Alfa-linolenik asit (ALA) , vücutta ALA’dan sentezlenen Eikozapentaenoik Asit (EPA) ve “Dokozahekzaenoik Asit (DHA) besinlerde en çok bulunan Omega-3 yağ asitlerinin üç türüdür. Memorıal Ankara Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uz. Dyt. F. Hüban Ercan, Omega-3 ve yararları hakkında bilgi verdi.
Omega-3 faydaları nelerdir?
Öncelikle Omega 3 yağ asitleri, vücutta hücre zarı yapısında yer alarak kalp, beyin, kas ve iskelet sistemi, göz, cilt gibi birçok sistemin fonksiyonel olarak sağlıklı çalışabilmesi için büyük önem taşımaktadır. Vücudumuzda belli oranda bulunmaması durumunda hücre zarı geçirgenliği bozulur ve hücrelerin beslenmesi ve enerji üretimi gerçekleşemez. Bu bilgi ışığında birçok hastalık ile Omega 3 yağ asitleri ilişkisi üzerine çalışmalar yapılmıştır. Yapılan çalışmalara göre bu hastalıklar şöyle sıralanabilir:
- Kalp ve kardiovasküler hastalıklar: EPA ve DHA gibi Omega-3 yağ asitlerinin kandaki yüksek trigliserit seviyesini düşürme, hücre zarının stabilizasyonunu sağlama ile kalp ve damar sağlığını korumada etkileri bulunur. Bununla birlikte antitrombotik, anti-inflamatuar ve antiaritmik özellikleri de içeriğinde barındırır.
- Bağışıklık sistemi: vücudumuza giren yabancı mikroorganizmalara karşı direnç oluşturabilmek ve yok edebilmek için bağışıklık sistemi yapısında Omega-3 yağ asitlerine ihtiyaç duyulduğu belirlenmiştir. Ayrıca Omega 3’ün bağırsak bağışıklık toleransı ve bağırsak mikrobiyotası üzerinde de olumlu etkileri bulunur.
- Depresyon ve ruh sağlığı: Özellikle gebelik sonrası (postpartum dönem) görülen depresyonun önlenmesi veya etkilerinin hafifletilmesinde Omega-3 yağ asitlerinin önemli etkileri olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca DHA ‘nın Alzheimer riskini azalttığı ve depresyon ve şizofreni gibi rahatsızlıklarda tedaviyi desteklediği bilinmektedir.
- Diyabet ve kilo kontrolü: Omega-3 insülinin yararlılığını artırarak kan şekeri üzerine olumlu etkileri olduğunu göstermiştir. Açlık-tokluk metabolizmasının üzerinde de olumlu etkilerinden dolayı kilo kontrolünde olumlu etkilerinin olduğu yapılan çalışmalarla ortaya konulmaktadır.
- Kas ve İskelet sistemi: Anti-inflamatuar ve ağrı kesici özelliği ile özellikle romatoid artirit gibi hastalıklar üzerinde olumlu etkileri vardır.
Omega-3 hangi besinlerde bulunur?
Omega-3 hangi besinlerde bulunur? Ercan Omega 3'ün bulunduğu besinleri şöyle sıralıyor:
- Uskumru,
- somon,
- hamsi,
- sardalya,
- ton balığı gibi yağlı balıklarda;
- Bitkisel kaynak olarak ceviz,
- badem,
- soya filizi,
- kuru fasulye,
- soya fasulyesi,
- nohut,
- keten tohumu ve
- koyu yeşil yapraklı sebzelerden özellikle semizotunda Omega- 3bulunmaktadır.
- Anne sütü doğal bir omega-3 kaynağıdır ve bebeğin zihinsel gelişimi için ilk 6 ay anne sütü alımının önemi büyüktür.
Omega-3 ün yan etkileri nelerdir?
Kan sulandırıcı etkisinden dolayı kan sulandırıcı ilaç alan kişiler takviye olarak Omega -3 kullanmadan önce mutlaka uzman bir hekime danışmalıdır. Aynı şekilde cerrahi işlem öncesi Omega -3 alımı hekim kontrolünde olmalıdır. Doğal kaynaklardan alınan Omega -3’ün bilinen bir yan etkisi olmadığı gibi takviye olarak alınan Omega -3 için rehberlerin belirlediği güvenli alım dozları kişinin ihtiyacına göre belirlenmeli ve mutlaka hekim kontrolünde ayarlanmalıdır.
Omega-3 eksikliği hangi hastalıklara yol açar?
Omega 3 eksikliği direk bir hastalığa yol açmamakta ancak vücudun dışarıdaki yabancı mikroorganizmalara karşı direncini düşürerek enfeksiyonlara açık hale gelmesine, kronik yorgunluğa, kan dolaşımında bozukluğa ve dikkat dağınıklığı gibi şikayetlere neden olabilir.
Omega-3 nasıl kullanılmalı?
TÜBER (Türkiye Özgü Beslenme Rehberi) verileri Türkiye için önerilen günlük omega-3 güvenilir alım düzeyini kadınlarda 1,1 g/gün; erkekler için 1,6 g/gün olarak bildirmiştir. Gebelik döneminde 1.4 g/ gün ve Emziklik döneminde kadınların günlük ihtiyacını ise 1,3 g/gün olarak belirlenmiştir. Bebek ve çocuklar için (0-9 yaş) 0.5-0.9 g/ gün arası alım belirlenmiştir.
Omega-3’ü herkes kullanabilir mi?
Anne karnında fetüsün oluşumuyla Omega-3 ihtiyacı başlar ve bebeğin mental sağlığı, çocuk gelişimi, ergenlik dönemi, yetişkinlik ve yaşlılıkta sağlık üzerine olumlu etkilerinden dolayı bu ihtiyaç devam eder. Doktor kontrolünde olması koşuluyla isteyen herkes Omega -3’ü kullanabilmektedir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR