Oto koltuğu hayat kurtarıyor!

Çocuk oto koltuğu Türkiye’de yasal olarak zorunluluk olmasına rağmen trafik kazalarında çocuk ölüm oranı arttı!
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2010 yılında trafik kazalarında hayatını kaybedenlerin %3,3’ü 0-9 yaş arası çocuklarken, bu oran son 2013 yılı verilerine göre %5,5’e yükseldi!

Özellikle yaz aylarında ve bayram tatillerinde meydana gelen trafik kazaları ölüm veya yaralanmalarla sonuçlanırken her yıl kaza sayısında artış görülüyor. Bu can kaybı ve yaralanmaların en büyük sebeplerinin başında gerekli ve yeterli güvenlik önlemlerinin alınmaması geliyor. Öncelikle çocukların can güvenliği için araçlarda mutlaka oto koltuklarında seyahat etmeleri gerekiyor.

Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin 150'nci maddesinde yapılan değişiklikle 1 Haziran 2010 tarihinden itibaren, boyu 1 metre 35 santimetreden ve kilosu 36 kilogramdan az çocuklar için çocuk oto güvenlik koltuğu bulundurulması zorunlu hale geldi. Peki bu yasa ölüm ve yaralanma vakalarını nasıl etkiledi?

Maxi-Cosi çocuk oto güvenlik koltukları Türkiye distribütörü Grup Baby tarafından yapılan ve Türkiye İstatistik Kurumu verilerine dayalı bir çalışma, 2010 yılında oto koltuğu Türkiye’de yasal olarak zorunluluk haline geldikten sonra da durumun hiç te iç açıcı olmadığını ortaya koydu. 

Yasanın çıktığı 2010 yılında trafik kazalarında hayatını kaybeden 4.045 kişiden 131’i 0-9 yaş arası çocuklarken bu sayı 2011 yılında belirgin bir düşüşle 3.835 kişiden 114’ü oldu. 2012 yılında 3.750 kişiden 204’ü, 2013 yılında ise 3.685 ölümün ne yazık ki 202’si 0-9 yaş arasındaki çocuklar oldu. 2011 yılındaki bu düşüş ve sonraki yıllarda ise yeniden yükselişin nedenleri incelendiğinde en önemli etken yasanın çıktığı 2010 yılının sonları ile 2011 yılında çocuk oto koltuğunun trafikte ciddi ve sıkı olarak denetlenmesi olarak görülüyor.     
TÜİK’den alınan bilgilere göre 2010 yılında meydana gelen toplam 1.116.200 kazada 4.045 kişi hayatını kaybederken, 2013 yılında meydana gelen toplam 1.207.354 kazada 3.685 kişi hayatını kaybetti. Yaralı sayılı ise 211.496’dan 274.829’a yükseldi. 

Seyahat sırasında bebek ve çocukların can güvenliği için yaş ve boylarına uygun kaliteli oto koltuğu kullanımının hem yasal hem hayati bir şart olduğunu söyleyen Grup Baby Genel Müdürü Ayla Müstecaplıoğlu; “Türkiye’de trafikte seyahat eden çocukların güvenliği için oto koltuğunun yasallaşması adına çok uzun yıllar sosyal sorumluluk çalışmaları yaptık. 1994 yılında bu işe başladığımızda bırakın oto koltuğuyla ilgili bir yasayı otomobillerin arka koltuklarında emniyet kemeri bile yoktu ve Türkiye’de trafik kazalarında çocuk ölüm oranı Avrupa’nın 10 katı fazlaydı. 2000’li yılların başından itibaren aileleri bilgilendirmek ve Avrupa’da olduğu gibi bir yasal zorunluluk olması için farkındalık çalışmalarına başladık. 2010 yılında yasa çıktıktan sonra Emniyet Genel Müdürlüğü’yle işbirliği yaparak, trafik polislerine oto koltuğu ve otomobillerde çocukların güvenliği konusunda eğitimler verdik. Bu yıl da 2010 yılından itibaren neler değişti, nasıl bir düzelme oldu araştırmak istedik ve gördüğümüz tablo çok üzüntü verici. Türkiye İstatistik Kurumu verilerinde de gördüğümüz gibi 2010 yılındaki yasanın uygulandığı ve trafikte sıkı denetlendiği ilk yıl trafik kazalarında çocuk ölümleri azalmış, ancak hemen sonra takip ve denetim yapılmaması sonucu kayıplar hızla artmış. Bu konuda hükümet, emniyet genel müdürlüğü, sektör ve medya konunun önemini görmeli ve yasal zorunluluk dışında kaliteli oto koltuğu kullanımının çocukların can güvenliği için şart olduğu konusunda toplumu, özellikle de aileleri, bilgilendirmeli ve uyarmalıdır. ” dedi.

Yaralı sayısında artış var
Türkiye’de yaş gruplarına göre karayolu trafik kazası yaralı sayılarına bakıldığında ise yine 0-9 yaş grubunda her yıl artış olduğu gözüküyor.

2010 yılında trafik kazalarında yaralananların 11.371’i 0-9 yaş arası çocuklardı. 2011 yılında ise yaralanan çocukların sayısı 12.537’e çıktı. 2012 yılında 15.465 olan sayının 2013 yılına gelindiğinde ise 19.303’e yükseldiği görülüyor.

Oto koltuğunun önemi
Oto koltuğu aksesuar değil, hayat kurtaran bir araçtır. Doğru oto koltuğu seçiminde en önemli unsurlar ise bebeğin yaşı, boyu ve bedeni. 

Yeni AB standardı İ-Size nedir?
İ-Size (ECE R129) Isofix bağlantı sistemi ve sürüş yönünün tersine kullanım ile daha yüksek seviyede baş ve boyun koruması sağlayarak en üstün çocuk güvenliğini hedefleyen en son AB güvenlik standardıdır. Bu standart daha öncekilerin aksine çocukların kilosuna göre değil boy uzunluğuna göre sınıflandırma yaptığından en doğru oto güvenlik koltuğu seçimini kolaylaştırıyor. 

Sürüş yönünün tersine seyahat
Son yapılan araştırmalara göre en az 15 aylığa kadar olan bebeklerin sürüş yönünün tersine seyahat etmesi daha güvenlidir. Çocuğun boynu ancak 15 aydan sonra ortalama bir çarpmanın yaratacağı itici kuvvete karşı koyabilecek güce kavuşur. İşte bu nedenle yeni i-Size yönetmeliği 15 aylığa kadar olan tüm bebeklerde sürüş yönünün tersine bağlantıyı gerektirmektedir.

Bebek sürüş yönüne seyahat ettiğinde, olası bir ani fren veya çarpma durumunda, vücuduna oranla daha ağır olan kafası korunmamış olacak ve ileriye atılacaktır. Bu durum çok ciddi boyun ve kafa yaralanmalarına yol açabilir. Sürüş yönünün tersine bağlantı bebeklerin kafası ve boynunu korurken olası bir kaza anında ortaya çıkacak darbeyi daha geniş bir alana yayar.