Sardunya cenneti İtalya

Hazırlayan: Aslıhan Işın / EvBahçe



Sıcak iklimi, konuşkan ve cana yakın insanlarıyla İtalya, aynı coğrafyası gibi sardunyanın neşeli,renkli, enerji dolu dekorasyon tarzını temsil eder. Sardunya, İtalyan balkonlarından, pencere önlerinden yaz boyunca cıvıl cıvıl renkleriyle taşarken, ülkenin evleri gibi şenlikli, mutfakları gibi zengin görünüşüyle coşku verir. Sardunya özellikle Akdeniz’de yazın en renkli simgelerinden biridir; huzuru ve mutluluğu hissettirir.

İtalya, sanat ve tasarımın kalbidir ve tam bir Akdenizlidir. Akdeniz mimarisi ile geleneksel öğelerinin karışımıyla yoğrulan stili, onu köklerine bağlı ancak bir o kadar da ele avuca sığmaz, yenilikçi ve yaratıcı yapar. Çağdaş dekorasyon anlayışı iklim gibi yumuşak ve sakindir; dar ara sokaklarındaki taş evlerden ve doğanın renklerinden ilham alır. Bu geleneksel binalarda, köklü İtalyan ailelerinin tercih ettiği dekorasyon tarzında kıvrımlar, hareketli uygulamalar söz konusudur. 



İtalya’da bir başka geleneksel mimari öğe de bahçelerde, ara sokaklarda sık rastlanan çeşmelerdir; akan su İtalyanlar için vazgeçilmez bir huzur sebebidir. İtalya’da mimari yüksek tavanlar ve geniş pencereler üzerine kuruludur ve bu mimariye uyum sağlayan iç mekanlarda ahşap zeminler, nişli duvarlar ve iddiasız renkler kendini gösterir. Kese kağıdı, taş grisi, ekru gibi iddiasız renkler beyazla ve pastel renklerle birleşir. 

Akdenizli sardunya İtalyan stilinin şifresini oluşturur; evler şık olmakla birlikte rahattır. Mobilyalarla ahşap, deri ve metal malzemelerin uyumlu birlikteliği dekorasyona bakışın sade bir özetidir. Aydınlatma, aksesuar ve tüm eşyalarda sadelik ön plandadır. Burano dantelleri ile Murano camları İtalyan evlerin orijinal aksesuarlarıdır; Venedik yakınlarındaki Burano adası dantelleri, Murano adası ise dünya çapında cam işçiliği ile ünlüdür. Dışarıdan bakınca evlerin camlarından panjurlar, balkonlarındaki ferforje çiçekliklerinden rengarenk çiçekler eksik olmaz; balkonları İtalyanların küçük cennetleridir. Sadece balkonları değil, kapı önleri de metrekareleri ne olursa olsun toprak saksılar içinde çeşit çeşit çiçeklerle doludur. Özellikle kıpkırmızı sakız sardunyalar, en sade evleri bile bir çırpıda sıradanlıktan kurtarır. Balkon İtalya’nın simgesidir, zaten kökeni de İtalyanca ‘balcone’ kelimesinden gelir. Verona şehrinin ünlü aşıkları Romeo ve Juliet aşklarının ününü simgeleri olmuş balkona borçludur. 



Balkonlar genellikle ferforje parmaklıklı ve büyük değildir; en fazla bir metre genişliğinde, Fransız balkonu şeklindedir. Çiçeklikler parmaklıklara ya da tavandan sarkacak şekilde asılır. Alan dar olsa da mutlaka balkona bir, bazen karşılıklı iki sandalye de atılır. Balkonlar, geçmişten beri İtalyanlar için yaygın olarak çamaşır asmak için de kullanılır. İtalyanların çamaşırları dar sokaklarda karşılıklı bina aralarına gerilen iplere asılmalarıyla da çok ünlüdür. 

Akdeniz’in simgesi sardunya 

Yazın bildiğimiz en eski ve renkli simgelerinden olan sardunya, pencere ve balkonları süslemeye başladığında okullar kapanır, herkes hafta sonları denize gitmeye başlar. Halen bütün Akdeniz ülkelerinde balkonlardan sokaklara göz kırpan sardunyalar, özellikle de kırmızı olanları, kaprissiz, uyumlu ve çok neşeli bir yaz bitkisidir. Tek istediği yazın yakıcı güneş ışığını direkt almamak ve çok fazla sulanmamak. Bulunduğu ortama göre haftada bir-iki kez sulamak yeterlidir. Fazla su çiçek açmasına yaramaz, tam tersine yapraklarını büyütüp kartlaştırır. 

Şifalı ve vefalı 

Sardunya çok vefalı bir bitki, balkonunu kolay kolay bırakıp gitmez. Aynı zamanda dayanıklıdır, ancak kışın iyi korunmazsa ertesi yazı görmeyebilir. Bu yüzden kışın yerini değiştirmek, daha ılık bir ortamda sert soğukların geçmesini beklemek gerekir. Kırmızısı, pembesi, beyazıyla yaza hayat veren sardunyalar, sağlığa da yararlı. Eskilerin şifa niyetine kullandığı sardunya, migrenden varise, yanıktan strese iyi gelen bir ev doktoru aynı zamanda. Kimileri içinse nazardan koruyan bir çiçek; öyle ki, buna gerçekten inananlar evlerini sardunyayla sarar. İyi şans getirdiğini düşünenler göğüslerine bir sap sardunya takar. Görmesi, koklaması güzel, varlığı şifalı, kem gözlere karşı olan sardunyalar yaz boyunca Akdeniz’de bahçe ve balkonların bir numaralı bitkisi. 


Stilin çiçeği

Balkonlar, sadece mimari bir öğe değil, kültürlerin karakteristik özelliklerini ortaya koyan ayrıntılardır. Aynı İtalyanların uyumlu, neşeli, cana yakın ve heyecanlı insanlarının karakter özelliklerini, balkonlarındaki rengarenk çiçeklerin, özellikle de sardunyaların ortaya koyması gibi.. İtalyan stili dekorasyona neşe ve enerji katan sardunyalar, Akdeniz’in coşkulu tüm özelliklerini evlere taşır; büyük masalar, büyük masalarda yenen kalabalık yemekler, rahat koltuklar, rengarenk balkonlar, her şey ‘dolce vita’, yani tatlı hayat içindir! 

SON SARDUNYALAR

Ah o yazlık sinemalar
Kapı önü akşamları
Saksıda son sardunyalar
Avluda el yazmaları
Ah ne kahraman ne cesur
Ne güzel çocuklardık
Her yeni günü ümitle
Nasıl kucaklardık
Ah kaldırımlar biliyor
Bir devir muhteşemdik
Güz güneşinden hüzünlü
İlk yazdan şendik
…
Söz: Sezen Aksu, Yelda Karataş
Müzik: Ara Dinkjian