Şeker Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Obezite oranları önümüzdeki 20 yılda sabit kalsa bile; nüfusun yaşlanmasının bir sonucu olarak, beklenen diyabetli insan sayısı iki katından fazla olacaktır.

Kilo verme, tip-2 diyabeti olan kilolu kişilerde hastalığı yönetmede anahtardır. Bununla birlikte, kilo kaybı obezitesi olan kişiler için zordur. Diyabetle birleştiğinde, daha da büyük bir zorluk oluşturabilir. Bu yazıda, şeker hastalığı olan kilolu kişiler için önerilen tedavileri tartışacağız…

Şeker Hastalığının Gelişmesinde Obezitenin Rolü

Bazı kişilerde insülin direnci gelişmesinin nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, fiziksel aktivite eksikliği ve fazla kilonun durumu daha da kötüleştirdiği bilinmektedir.

İnsülin direnci, şeker hastalığının gelişiminde önemli bir bileşendir. Kilo kaybının, şeker hastalığını yönetmeyi kolaylaştırabileceği ve tip-2 diyabeti iyileştirebileceği görülmektedir. Obezitenin derecesine ek olarak, aşırı vücut yağının nerede biriktiği de şeker hastalığı riskini belirlemede önemli bir faktördür.

İnsülin direnci seviyesi ve tip-2 diyabet riski, “elma vücut tipi”ne sahip olan kişilerde daha yüksektir. Bu kişilerde, vücut yağının büyük bir bölümü karın çevresindedir.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Kilo Kaybı

Kişinin kilosuna göre ayarlanmış ve günlük 500-700 kcal enerji açığı sağlayan bur diyet programı ile kilo kaybı elde edilebilir.

Bu diyetler, kısıtladıkları gıda türüne göre farklılık gösterebilir. Bunlar, yüksek yağlı veya yüksek proteinli diyetler olabilir. Ancak, gerekli kalori açığı yaratıldığında etkilidir. Bununla birlikte, diyet seçimi, hastanın sağlık turumu ve tercihlerine göre yapılmalıdır. Yaşam tarzı değişiklikleri, aynı zamanda fiziksel aktiviteye de odaklanmalıdır.

Altı aylık yoğun yaşam tarzı ve beslenme değişiklikleri ile kilo veren tip-2 diyabetli obezite hastalarında, umut verici kilo kaybı sonuçları görülmüştür. Yakın tıbbi takip bir uzman tarafından sağlandığında, kısa süreli çok düşük kalorili diyetler ile daha fazlası sağlanabilir.

Obeziteyi Tedavi Etmek, Tip-2 Diyabeti Tedavi Eder

Kilo kaybı, özellikle tip-2 diyabeti olan hastalar ve fazla kilodan etkilenen kişiler için önemli bir hedeftir. Sürekli kilo kaybı ile kilonun %5-10’unu kaybetmek, insülin direncini iyileştirebilir, açlık kan şekeri seviyelerini iyileştirebilir ve bazı şeker ilaçlarına olan ihtiyaçları azaltabilir.

Sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite artışı ve yaşam tarzı değişiklikleri ile obezite başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Ancak bazı hastalar için, cerrahi gerekebilir.

Kilo Yönetimi ve Şeker Hastalığının Tedavisi

Fazla kiloyu kontrol altına almanın, tip-2 diyabete ilerlemeyi geciktirebileceğine ve tedavi edilebileceğine dair güçlü bilimsel kanıtlar vardır.

Aşırı kilolu olan tip-2 diyabetli hastalarda, orta derecede kilo kaybının kan şekeri yönetimini kolaylaştırdığını ve şeker ilaçlarına ihtiyacı azalttığı görülmektedir. Bazı çalışmalar, obezite hastası olan tip-2 diyabetli kişilerde, kalori kısıtlamasının, açlık kan şekeri seviyelerini önemli ölçüde azaltabileceğini ve tip-2 diyabet yönetimini destekleyebileceğini göstermiştir.

Bu yazının amacı, tip-2 diyabeti olan hastalarda, cerrahi müdahaleler dahil olmak üzere, kilo yönetimi için kanıta dayalı öneriler sunmaktır.

Beslenme, Egzersiz ve Şeker Hastalığı

Fazla kilolu olan tip-2 diyabetli çoğu hasta için, kilosunun %5 ve daha fazlasını vermesini sağlamak için tasarlanmış bir diyet ve egzersiz programı önerilir. Bu tür bir hedef, günlük 500-759 kalori enerji açığı elde edebilecek beslenme değişikliklerini ve fiziksel aktiviteye odaklanmalıdır. Bununla birlikte, bireyin tercihleri, motivasyonu ve yaşam koşullarını dikkate almak da sürdürülebilirlik açısından oldukça önemlidir.

Enerji açığı yaratan değişimler, kilo kaybı sağlayacaktır. Kilo verme hedeflerine ulaşan hastalar için, mümkün olduğunca uzun vadeli bir kilo koruma programı önerilir. Ayrıca, haftada 150-200 dakikalık fiziksel aktiviteye de teşvik edilmelidir.

Hem obezitesi olan hem de tip-2 diyabetli hastalar için, orta düzeyde ve düzenli kilo kaybı; kan şekeri seviyeleri, tansiyon ve vücut yağını azaltabilir. Bu risk faktörlerini yönetmek için ilaç ihtiyacı da azalmaktadır.

Daha fazla kilo kaybı, daha da büyük faydalar sağlayabilir.

Bariatrik Cerrahi ve Şeker Hastalığı Tedavisi

• Beden Kitle İndeksi 35 kg/m2 ve üzeri olan tip-2 diyabetli yetişkinlerde, özellikle ilaç tedavisi ile şeker hastalığının kontrol edilmesi zorsa, bariatrik cerrahi düşünülebilir.
• Bariatrik cerrahi geçirmiş şeker hastalarda, glisemik faydaları görülse de, Beden Kitle İndeksi 35 kg/m2’nin altında olan hastalarda cerrahiyi önermek için yeterli kanıt yoktur.
• Cerrahi, tip-2 diyabeti olan ve Beden Kitle İndeksi 35 kg/m2’nin üzerinde olan ve cerrahi olmayan yöntemlerle kalıcı kilo kaybı sağlanmayan kişilerde önerilen bir yöntemdir.

Bariatrik prosedürler, birçok hastada kalıcı ve önemli kilo kaybı ve tip-2 diyabetin iyileşmesini destekler. Obezite cerrahisinin yüksek şeker seviyeleri üzerindeki etkisinin büyüklüğü, hızı ve bazı metabolik prosedürlerdekine benzer kan şekeri seviyelerinin düzenlenmesini doğrudan etkilediğine dair bilimsel kanıtlar göz önüne alındığında, bariatrik cerrahi tip-2 diyabet tedavisi olarak da önerilmiştir.

Obezite cerrahisinde, normal sindirim süreci değişir. Çalışmalar, obezite cerrahisi uygulanan birçok hastada şeker hastalığının tedavi edildiğini göstermeye devam etmektedir. Bu belirgin iyileşmeler, yalnızca önemli bir kilo kaybı sağlaması ile değil, aynı zamanda yiyecekler mideyi atladığında meydana gelen hormonal değişiklikler nedeniyle de sağlanmaktadır.

Bir obezite cerrahisi adayı; obezite riskini ve buna bağlı tıbbi problemler ve bariatrik cerrahi riskini göz önünde bulundurmalıdır. Bununla birlikte, diğer kilo verme yöntemleri başarısız olduğunda, şeker hastalığının tedavisi ve sürekli kilo kaybı için en iyi şans bariatrik cerrahi olabilir.

Avantajları Nelerdir?

Obezite ameliyatlarının, hastaların %75’inde, ameliyattan 2 yıl sonra kan şekeri seviyelerinde neredeyse veya tamamen normale döndüğü görülmektedir.

Bir çalışmada, cerrahi müdahalenin, tek başına ilaç tedavisiyle karşlaştırılması yapılmıştır. Kontrolsüz tip-2 diyabeti olan fazla kilolu kişilerde; gastrik bypass ile %38, tüp mide ameliyatı ile %5 ve sadece ilaç tedavisi uygulanan grupta %5 başarı oranına ulaşılmıştır. Şeker hastalığı tedavisi başarı oranları, sadece mideyi kısıtlayan prosedürlerde daha düşük olma eğilimindedir.

Daha genç yaş ve daha kısa bir tip-2 diyabet öyküsü, daha düşük kan şekeri seviyeleri ve insülin kullanılmaması, obezite ameliyatları sonrasında daha yüksek başarı oranları ile ilişkilendirilmiştir.

Obezite cerrahisinin tip-1 diyabeti olan morbid obez hastaların metabolik profilini iyileştirdiği görülse de, bu hastalarda cerrahinin rolü için daha uzun vadeli çalışmalar gerekmektedir.

Kaynak: Op. Dr. Erol Vural

BU BİR İLANDIR.