Soru-cevap
Annelerin merak ettiklerini uzmanlara sorduk...
Soru: Oğlum 1.5 yaşında ve tuvalet eğitimi vermeye çalışıyoruz. Ancak babaannesi tuvaletini altına yaptığında kızdığı için tuvaletini yaptığı zaman evin içinde saklanıyor ve tuvaletinin geldiğini söylemiyor. Bu durumu nasıl düzeltebiliriz?
Cevap: Öncelikle çocuğun tuvalet eğitimi için buna hazır olması ve kendisinin bunu istemesi beklenmeli. Çocuk bir şekilde kakasını tutmaya başladıysa, bu, çocuğun kendince başkaldırı yöntemi, öç alma ya da inatlaşma belirtisi olabilir. Kızınca dışkısını tutma ya da istediğinde bırakma çocuğun elinde bir çeşit silah gibidir. Bu nedenle baskıcı tavırları mutlaka bırakmak, ödüllendirici davranışlar geliştirmek (sarılmak, aferin demek) çok önemli. Tuvalete oturmak istemiyorsa bile lazımlıkta, kıyafetle belli aralıklarla, özellikle yemekten sonra bir süre tuvalete oturtmak iyi olabilir. Sert-koyu dışkı yapmasını önlemek de bu süreçte önemli. Sıvı gıdalar ve meyve-sebze gibi lifl i gıdaların tüketilmesi dışkının tutulmasını engelleyebilir. Çocuğunuza güven duygusunu tekrar kazandırmak için cezalandırıcı ve eleştirici davranışlardan kaçınmalısınız. Medical Park Bahçelievler Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü Uzm. Dr. Pınar Balgöz Ergül
Soru: Eşim üç yaşındaki kızımın yanında değil ama kapalı olan balkonumuzda sigara içiyor. Bu onu ne kadar etkiler?
Cevap: Sigara içildiğinde dumanı, kıyafetlere yapışıyor. Eşinizin içeri girdiğinde ellerini yıkaması, üzerindekileri değiştirmesi gerekiyor. Ancak nefesteki koku diş fırçalansa, ağız gargarası yapılsa da geçmeyecek. Dolaylı olarak sigara dumanına maruz kalan çocuklarda astım, zatürre, bronşit, kulak enfeksiyonları daha sık görülüyor. Anne ve babayı sigara içerken gören çocuğun, ileride sigara içme olasılığı üç kat artıyor. Acıbadem Göktürk Tıp Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü Uzm. Dr. Duygu Gür Ünal
Soru: Kızım tırnaklarını yiyor. Onu bu alışkanlıktan vazgeçirmek için ne yapmalıyım?
Cevap: İleride kişinin ruhsal durumuna ciddi yansımaları olan bu sorun, aile içinde otoriter bir tutumun olması, anne-baba arasında yaşanan çatışmalar, çocuğun sürekli eleştirilmesi, kardeş kıskançlığı, yetersiz ilgi, okula ilişkin sorunlardan kaynaklanabiliyor. Tırnak yiyerek kendini sakinleştiren çocuğun bu durumunun erken fark edilmesi önemli. Çocukken genellikle kendiliğinden yok olabilecek bu alışkanlık, yetişkinlik döneminde kişinin kendi isteği ve çabasıyla da bırakılabilir. Tedavide ilk hedef, altta yatan nedenin ve eşlik eden durumların tanınması ve giderilmesi. Anneler istemeden ‘çek elini ağzından, yapma’ diye gergin ve telaşlı bir şekilde müdahale edebiliyor çocuklarına. Oysa bu kadar sık olan otomatik davranışa müdahale, çocuğun tekrar yapmasını arttırıyor, gerilmesine neden oluyor. Çocuğunuzun eline yiyecek vermek, kalem, boya, oyun hamuru ile farklı uğraşlar edindirmek daha doğru olacak. Takıntılı, değişikliklerden hoşlanmayan, yemek seçen, hafızası güçlü ve inatçı çocuklarda bu alışkanlığın terk ettirilmesi zor olabilir. Tırnak bakımı, karşı cinsin beğenisini kazanma ve iradesine hakim olma isteği tedaviye katılımını destekleyecektir. Memoril Şişli Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Bölümü Uzm. Dr. Leyla Alkaş
Cevap: Öncelikle çocuğun tuvalet eğitimi için buna hazır olması ve kendisinin bunu istemesi beklenmeli. Çocuk bir şekilde kakasını tutmaya başladıysa, bu, çocuğun kendince başkaldırı yöntemi, öç alma ya da inatlaşma belirtisi olabilir. Kızınca dışkısını tutma ya da istediğinde bırakma çocuğun elinde bir çeşit silah gibidir. Bu nedenle baskıcı tavırları mutlaka bırakmak, ödüllendirici davranışlar geliştirmek (sarılmak, aferin demek) çok önemli. Tuvalete oturmak istemiyorsa bile lazımlıkta, kıyafetle belli aralıklarla, özellikle yemekten sonra bir süre tuvalete oturtmak iyi olabilir. Sert-koyu dışkı yapmasını önlemek de bu süreçte önemli. Sıvı gıdalar ve meyve-sebze gibi lifl i gıdaların tüketilmesi dışkının tutulmasını engelleyebilir. Çocuğunuza güven duygusunu tekrar kazandırmak için cezalandırıcı ve eleştirici davranışlardan kaçınmalısınız. Medical Park Bahçelievler Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü Uzm. Dr. Pınar Balgöz Ergül
Soru: Eşim üç yaşındaki kızımın yanında değil ama kapalı olan balkonumuzda sigara içiyor. Bu onu ne kadar etkiler?
Cevap: Sigara içildiğinde dumanı, kıyafetlere yapışıyor. Eşinizin içeri girdiğinde ellerini yıkaması, üzerindekileri değiştirmesi gerekiyor. Ancak nefesteki koku diş fırçalansa, ağız gargarası yapılsa da geçmeyecek. Dolaylı olarak sigara dumanına maruz kalan çocuklarda astım, zatürre, bronşit, kulak enfeksiyonları daha sık görülüyor. Anne ve babayı sigara içerken gören çocuğun, ileride sigara içme olasılığı üç kat artıyor. Acıbadem Göktürk Tıp Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü Uzm. Dr. Duygu Gür Ünal
Soru: Kızım tırnaklarını yiyor. Onu bu alışkanlıktan vazgeçirmek için ne yapmalıyım?
Cevap: İleride kişinin ruhsal durumuna ciddi yansımaları olan bu sorun, aile içinde otoriter bir tutumun olması, anne-baba arasında yaşanan çatışmalar, çocuğun sürekli eleştirilmesi, kardeş kıskançlığı, yetersiz ilgi, okula ilişkin sorunlardan kaynaklanabiliyor. Tırnak yiyerek kendini sakinleştiren çocuğun bu durumunun erken fark edilmesi önemli. Çocukken genellikle kendiliğinden yok olabilecek bu alışkanlık, yetişkinlik döneminde kişinin kendi isteği ve çabasıyla da bırakılabilir. Tedavide ilk hedef, altta yatan nedenin ve eşlik eden durumların tanınması ve giderilmesi. Anneler istemeden ‘çek elini ağzından, yapma’ diye gergin ve telaşlı bir şekilde müdahale edebiliyor çocuklarına. Oysa bu kadar sık olan otomatik davranışa müdahale, çocuğun tekrar yapmasını arttırıyor, gerilmesine neden oluyor. Çocuğunuzun eline yiyecek vermek, kalem, boya, oyun hamuru ile farklı uğraşlar edindirmek daha doğru olacak. Takıntılı, değişikliklerden hoşlanmayan, yemek seçen, hafızası güçlü ve inatçı çocuklarda bu alışkanlığın terk ettirilmesi zor olabilir. Tırnak bakımı, karşı cinsin beğenisini kazanma ve iradesine hakim olma isteği tedaviye katılımını destekleyecektir. Memoril Şişli Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Bölümü Uzm. Dr. Leyla Alkaş