Stres nedir? Stres cildi nasıl etkiler? Stres hangi hastalıklara yol açar? A'dan Z'ye stres ve cilt

Stres ne demek? Stresin cilde ve vücuda etkilerini biliyor musunuz? İnsan, ister eski zamanlardaki gibi bir aslan tarafından kovalanıyor, ister bir projenin teslim tarihi ile boğuşuyor olsun, stres vücudun algılanan tehdide verdiği doğal tepkidir.

Ortaya çıkan bir tehdidin ilk işaretinde, vücudun stres tepkisi hemen devreye girmektedir. Bununla birlikte, az miktarda stres normaldir ve aslında vücudunuz için iyidir. Ancak kronik stres vücut, hormonlar ve cilt üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir! 

Peki stres nedir? Vücuda etkileri nelerdir? Stresli olduğumuzda vücudumuzda neler olur? Hormonları nasıl etkiliyor? Stres saç dökülmesine neden olur mu? Hangi hastalıklara neden olur? Dermatolog Dr. Ahu Çiler TURGUT, konu hakkında bilgi verdi.

STRES NEDİR?

Stres, bir tehdit algılaması durumunda vücudun bir tepki mekanizması olarak devreye giren kimyasal bir reaksiyondur.

Stres tepkisi, eski zamanlardaki “savaş veya kaç” tepkisi olarak da bilinir. Bu olduğunda; kalp atış hızı artar, nefes alışverişiniz hızlanır, tansiyonunuz yükselir ve kaslarınız gerilir. Bu da, vücudun harekete geçerek kendini korumaya almasını sağlar. Doğru miktarda stresin vücut için iyi olması da bundan kaynaklanmaktadır.

Ancak, stres kaynakları herkes için farklı olabilir. Sizi strese sokan şey, bir başkası için korkutucu olmayabilir. Ayrıca, bazı kişilerin strese karşı dayanıklılığı daha yüksek olabilir. Stresin bazı durumlarda iyi olduğu da unutulmamalıdır. Örneğin, yolda yürürken bir arabanın size çarpmaması için hızlı hareket etmenizi sağlayan şey, vücudun stres tepkisidir. Küçük miktarlarda stres ile mücadele, vücut için kolaydır. Ancak, kronik stresi yönetmek o kadar kolay olmayabilir.

STRESİN OLUMSUZ ETKİLERİ

Stres, östrojen ve testosteron hormonlarının dengesini bozabilir

Vücut tarafından üretilen bir numaralı stres hormonu kortizoldur. Bu, hayatta kalmak için gerekli olan savaş ya da kaç tepkisi için hayati önem taşıyan bir steroid hormondur. Örneğin; bir avcı belirir ve vücut ağırlıklı olarak kortizol tarafından yanıt vermeye hazırlanır.

Kortizol; kan şekerlerinin ve metabolizmanın düzenlenmesi, iltihaplanmanın baskılanması, tuz ve su dengesinin kontrolü, kemik oluşumunun kontrolü ve hücre ve dokuların çalışması için gerekli olan diğer birçok önemli fizyolojik süreci içeren bir dizi önemli etkiye sahiptir.

Çalışmalar; kortizol seviyeleri ve testosteron hormonu arasında ters bir ilişki olduğunu göstermektedir. Yani, kortizol yükseldiğinde testosteron seviyeleri düşmektedir.

Testosteron, erkeklik hormonu olarak da bilinir. Kortizol seviyeleri yükseldiğinde; vücudun kas geliştirme yeteneği azalabilir, yağ oranı artabilir, uzun vadede kadınlarda adet düzensizliğine ve hem kadın hem de erkeklerde kısırlık sorunlarına yol açabilir.

STRES HORMONLARI NASIL ETKİLER?

Bazı hormonlar, dış stres faktörleri tarafından daha yüksek bozulma riski altındadır. Stres, hipotalamusta üretilen ve östrojen ve testosteronu içeren cinsiyet hormonlarının salınımını kontrol eden hormonlara müdahale edebileceğinden, testosteron ve östrojen özellikle savunmasızdır.

Stres, adet döngüsüne müdahale edebilir ve uzun süre devam ederse doğurganlık sorunlarına yol açabilir. Kronik stresten muzdarip olan erkekler, doğurganlık sorunları için daha fazla risk altındadır. Ayrıca, tiroit bezleri, özellikle de kritik hastalıklarla ilişkili strese duyarlıdır. Bu da, tiroit hormonu üretiminin azalmasına neden olabilir.

Günümüz çağında, bir noktada stresli hissetmemek neredeyse imkansızdır. Neyse ki, endokrin sistem ve ilişkili hormonlar, belirli bir stres düzeyiyle baş etmede inanılmaz derecede iyidir. Kronik stres ise bazı hormonların dengesini bozabilir. Bu da, kısırlık gibi ciddi sorunlara yol açabilir.

STRESLİ OLDUĞUNUZDA VÜCUDUNUZDA NELER OLUR?

Günümüz dünyasında, stres hepimizin aşina olduğu bir şeydir. Çalışma hayatı, projeler, ödenmemiş faturalar ve daha fazlası, stres seviyelerinin artmasına neden olabilir.

Amerika’da geçtiğimiz yıllarda yapılan bir çalışma, yetişkinlerin her yıl artan bir stres seviyesi ile mücadele ettiğini göstermektedir. Son günlerde daha unutkan biri olduğunuzu mu düşünüyorsunuz? Bu, stres seviyelerine bağlı olabilir. Çünkü stres, kesinlikle bilişsel performansı olumsuz etkilemektedir.

Stres olduğunda, kişinin uykusuzluktan muzdarip olma ihtimali daha yüksektir. Stres, yetersiz beslenme ve iştah azalmasına da neden olabilir. Her ikisi de, beyin sağlığı ve gücü için önemlidir. Stres söz konusu olduğunda, beyniniz stres kaynağı ile meşgul olduğunda, zihinsel enerjiyi azaltarak unutkanlık ve hafıza problemlerine neden olabilir.

Artık eskisi kadar sakin olmadığınızı ve ani parlamalarınız olduğunu fark ederseniz, bu da stresin tetiklediği bir şey olabilir. Kronik stres, ruh hali değişimlerine yol açabilir. Kronik stres, depresyona da yol açabilir.

FAZLA STRES SAÇ DÖKÜLMESİNE NEDEN OLABİLİR

Bilimsel çalışmalar; stresin, stresin saç köklerinin dinlenme aşamasındayken saçın dejenerasyonuna neden olduğunu göstermektedir.

Cildiniz gibi, saçlarınız da genel vücut sağlığı için hassas bir göstergedir. Hormonal dalgalanmalar, yanlış beslenme, uyku problemleri, kullanılan bazı ilaçlar ve tabi ki stres, saç dökülmesine yol açabilir. Bazı insanların üzüntüden bir gece saçlarının beyazladığına şahit olmuş olabilirsiniz.

Yine de stres, saç dökülmesine kalıcı olarak neden olmaz. Stres kaynaklı saç dökülmesi, çoğu durumda geçicidir.

STRESİN CİLDE ETKİLERİ

Stresin cilt sağlığını olumsuz etkileyebileceğine dair çok güçlü bilimsel kanıtlar vardır. Örneğin, belirli cilt koşullarını şiddetlendirebilir. Egzama, sedef hastalığı, atopik dermatit ve akne problemi, strese bağlı olarak kötüleşebilen cilt hastalıkları arasındadır. Stresli olduğunuzda, altta yatan iç iltihaplar yeniden ortaya çıkar ve dışarıdan görünür hale gelir. Daha yüksek stres seviyeleri, durumu ve cildinizin görünümünü kötüleştirebilir. Stresli dönemlerde, tırnaklar daha kolay kırılgan hale gelir. Ayrıca, daha yavaş uzar ve soyulabilir.

Akne problemi de strese bağlı olabilir. Vücutta strese tepki olarak kortizol salındığında; cilt gözenekleri tıkayabilen ve akneye neden olabilen daha fazla yağ üretir. Hormon seviyelerindeki değişiklikler, kırmızı ve iltihaplı yaralara neden olabilir.

Ayrıca, stres altında olduğunuzda kortizol ve adrenalin seviyeleri yükselir ve terlemeye başlarsınız. Kortizol; hyaluronik asidin su depolama ve cildin kurumasını önleme yeteneğine müdahale ederek, ter bezlerini harekete geçirir. Bu da, vücudun deri yoluyla hızla su kaybetmesine ve kurumasına neden olur.

Kaynak
https://drahucilerturgut.com/stres-vucudu-hormonlari-ve-cildi-nasil-etkiliyor