Sünnet ne zaman olmalı?

Yazı: Elif Ergün Tuncer

Miniklerin ‘erkekliğe adım atacağı’ o an çok önemli. Çünkü sünnet, hem cerrahi hem de psikolojik yönüyle üzerinde önemle durulması gereken bir operasyon. Kimi aileler çocuğun travma yaşamaması için bu işlemi küçükken yaptırmayı tercih ediyor, kimileri ise çocuğunun sünnet düğününü hatırlaması için beklemeyi...Yenidoğan sünneti diğerlerine göre daha kolay olduğu için, son dönemlerde daha çok tercih ediliyor. Çünkü bu dönemde sünnet lokal anestezi ile yapılıyor ve dikiş atılmıyor. Diğer yaş dönemlerinde ise genel anestezi uygulanması gerekiyor. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Çocuk Cerrahisi Uzmanı Dr. Mustafa Candan, “Doğumdan sonraki ilk birkaç gün bebeğin rahatlığı ve iyileşme kapasitesinin yüksekliği açısından uygun. İlk birkaç gün yapılamasa bile fırsat kaçırılmış sayılmaz. Yenidoğan dönemi sünneti birinci ayın sonuna kadar yapılabiliyor. Bu dönem geçirildiyse 4-18 aylık dönemde ya da 4.5- 5 yaşından sonra yapılmasında fayda var” diyor. Ancak kimi uzmanlar, çocuğun cinsel kimliği bu dönemlerde şekillendiği için sünnet yaşının altıdan sonraya bırakılmasını da önerebiliyor. “Sünnet mümkünse ameliyathane koşullarında yapılması gereken gerçek bir cerrahi işlem. Küçümsenmemeli ve uygunsuz ortamlarda yapılmamalı” diyen Dr. Mustafa Candan yenidoğan dönemi dışındaki bebek ve çocuklarda sünnetin genel anestezi altında yapılması gerektiğini ifade ediyor ve ekliyor: “Bunun nedeni genel anestezinin iyi bir ağrı kontrolüne de olanak tanıması. Yaklaşık 15-20 dakika süren işlemin ardından ortalama üç saat (lokal anestezi ile yapılanlarda bir saat) sonra çocuk evine gidebiliyor.”

Mutlaka uzman tarafından yapılmalı
Sünnetin mutlaka uzman ellerde yapılması gerekiyor. Aksi halde kanama, şekil ve fonksiyon bozuklukları gibi komplikasyonlar gelişebiliyor. Dr. Mustafa Candan; “Özellikle yenidoğan sünneti uzman hekimler dışında yapılmamalı. Çok seyrek olmakla birlikte uygunsuz koşullar ve/veya uygunsuz ekipman ile yapıldığında enfeksiyon gibi sorunlar ortaya çıkabiliyor” diyor.

Sünnetten sonra nelere dikkat etmeli?
Çocuğun sünnet sonrasında 2-3 gün banyo yapmaması gerekiyor. Fazla pansumana da ihtiyaç duyulmuyor. Krem ve ılık banyo öneriliyor. Genellikle ciltteki yaranın düzelmesi bir hafta 15 gün arasında oluyor. Sünnet sırasında kendiliğinden eriyen dikiş kullanıldığı için dikiş aldırmaya da gerek olmuyor. Bezli bebeklerin, bezlerinin bağlanmasında bir sorun olmuyor. Daha büyük çocuklar için korumalı sünnet külotları kullanılabiliyor. Ancak sünnet sonrası kanamanın devam etmesi, sünnetten 6-8 saat sonra çocuğun idrarını yapamaması, sarı renkte akıntı veya zar tabakasının devam etmesi gibi durumlarda hemen doktora başvurmak gerekiyor.
 
Çocuğa nasıl anlatılmalı? 
Sünnet, aileden aileye farklılık gösteren bir kavram. Kimi aileler çocuklarına bu süreci ‘artık erkek oluyorsun’ diye anlatırken, kimileri de basit bir cerrahi operasyon olarak açıklıyor. Pan Psikiyatri ve Psikolojik Danışma’dan Uzman Pedagog Nuray Erdemli, “Sünnet önemli bir olay. Yenidoğan döneminde yapılan sünnetler hem bebek hem de aile için daha kolay atlatılıyor. Eğer bu dönem kaçırılmışsa, 3-6 yaş arasında kesinlikle sünnet yapılmaması gerekiyor. Bu yaş grubunda sünnetin çocuk üzerinde içinde bulunduğu dönem nedeniyle olumsuz psikolojik etkisi var. Sünnet mümkünse dokuz yaşını geçmeden yapılmalı. Operasyon öncesi olay çok büyütülüp abartılmadan doğal bir süreç olarak anlatılmalı. Sünnetin nasıl bir prosedür olduğu çocuğun yaşına uygun olarak ona söylenmeli, anestezi ile acı duymayacağı özellikle belirtilmeli. Bununla ilgili abartılı esprilerden özellikle kaçınmak gerekiyor. Mümkün olduğunca hayatın içinde, doğal bir olay olarak yaşanmalı” diyor.

Sünnetin faydaları neler?
• İdrar yolu iltihabı: İlk altı ay sonunda sünnetli ve sünnetsiz bebekler arasında yapılan araştırmalarda sünnetli olanlarda bu riskin daha az olduğu gösterilmiş. Özellikle sünnet derisi ucunda darlık olan bebek ve çocuklarla, anne karnında ya da sonrasında yukarı idrar yollarında genişleme saptanmış olanlarda sünnet öneriliyor.
• Hijyenik avantaj: Kapalı sünnet derisi, kötü bakımla birlikte mikroorganizma yerleşimine uygun bir ortam halini alıyor. Açık penis ucunun temizliği ise daha kolay oluyor.
• Penis kanseri: Yapılan bazı araştırmalar, sünnet olanların penis kanserine daha az yakalandıklarını gösteriyor. Bunun açık penis ucundaki lezyonun kolay fark edilmesi ve hijyenik avantajla ilişkili olduğu yorumları da yapılıyor.
• Rahim ağzı kanseri: Sünnetli erkeklerin partnerlerinin de benzer şekilde rahim ağzı kanserine daha az yakalandıklarını destekleyen araştırmalar var.
• Erken boşalma: Sünnetli erkeklerde erken boşalma probleminin daha az görülmesinin, açık penis ucunun çamaşırla sürekli temasının aşırı duyarlılığı giderek azaltmasından kaynaklandığı savunuluyor.

Deneyin!
“Erken olsun, hatırlamasın”
İki erkek çocuğum var. Ege’yi 5.5 aylıkken sünnet ettirdik, Deniz’i ise 13 aylıkken. Geç yaşta sünnet ettirmeyi hiç düşünmedik. Çocukların o anı yaşamasını, o strese girmesini istemedik. Bu yüzden işi erkenden hallettik. Çocuklar operasyondan sonra, anesteziden uyanırken biraz sıkıntı yaşadı, ki tüm operasyonlardan sonra olabilir, akşama da ayaklandılar. Bir hafta 10 gün içinde de yaraları iyileşti. Bunun dışında bir sıkıntı yaşamadık. Belki büyüdüklerinde arkadaşlarından özenip sünnet düğünü isteyebilirler, o zaman da bir parti veririz.”
Selin Yılmaz / Ege ve Deniz’in annesi