Uyumayı ona siz öğretin

Kesintisiz gece uykusu birçok annenin iple çektiği bir dönem. Gece uyanmaları, gündüz uykusunun düzensiz olması gibi nedenlerle yaşanan problemler, anne-babalar için uyku eğitimini yorucu bir döneme dönüştürebiliyor. Seride Samurkaş da bir dönem bu sorunu yaşayan annelerden. Samurkaş, bebeğinin ilk günden itibaren bitmek bilmeyen ağlamalarının, yorgunluktan dolayı uykuya geçememekten kaynaklandığını öğrendikten sonra uyku koçluğu kavramı ile tanışmış. 2007 yılında Uyku Koçu Kim West’ten (The Sleep Lady) koçluk eğitimi alarak oğlunun uyku problemlerini çözen Samurkaş sonrasında Kim West’in 2010 yılında açtığı sertifika programına katılan ilk 50 koçtan biri olmuş. Uyku Meleği markası altında 2011 yılından itibaren annelere uyku koçluğu hizmeti veren Samurkaş ile uyku sorunlarını konuştuk.

Annelerin uyku konusunda en sık yaptıkları hatalar neler?
Aslında geçmişten beri yapılan ve nesilden nesile aktarılarak gelen birçok yanlış var. Belli başlılarını birkaç maddede toparlamaya çalışırsam bunlar; gece uykusu geliştireceği ümidiyle gündüz uykularını atlama, çok geç yatma saati (çocuğun daha geç uykusu gelmesi umuduyla), özellikle altı aydan küçük bebeklerde bebeğin yaşı dikkate alındığında gerçekçi olmayan ayakta kalma süresi beklentileri, çocuğun uykusunu öncelikli konular dahilinde ele almama veya uyku ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmama, çocukta aylarca veya yıllarca oluşturulan alışkanlığı değiştirirken hızlı sonuçlar bekleme olarak sayılabilir.

Bebeğin anne-baba yanında yatması konusundaki görüşleriniz neler?
Boğulma ve ani bebek ölümleri riskini arttırdığından bu konuda ailelere uyarılarda bulunmanın gerekliliğine inanıyorum. Planlı bir şekilde bebekleri ile aynı yatağı paylaşan ailelerde risk, yorgunluktan kaynaklı bebeğini yatağına alıp uyuyakalan ailelerdekinden daha azdır. Yayınlanan  araştırmalar bunu destekliyor. Birlikte uyumak, güvenli ve ailenin belirli ihtiyaçlarını destekleyecek şekilde yapılabilir. Uyku Meleği koçları olarak anne-baba yatağında yatan bebekler için de koçluk veriyoruz. Sağlıklı her çocuğun kendi kendine uykuya dalmayı öğrenmesi gerekir ve bu aile yatağında da yapılabilir. Eğer aileler bebeği ile aynı yatağı paylaşmak istiyorsa bunu güvenli bir şekilde nasıl yapacağını birlikte öğrenmeliler.



Gece ve gündüz için, aylara ve yaşlara göre önerilen uyku süreleri ne kadar?
Gündüz uykusu çok kıymetli. Bu noktada en çok aldığım soru bebeğin hangi yaşta, ne kadar gündüz uykusu uyuması gerektiği. Buna ek olarak ne kadar ayakta kalmalı da bir sonra gelen soru haliyle. Yandaki tabloda aylara göre bebeklerin ne kadar ayakta kalabileceği ve ortalama ne kadar süreyle gündüz uykusu yapmalarını beklediğimizi bulabilirsiniz. Ancak anneler unutmamalı ki her bebek birbiriyle aynı ihtiyaçlara sahip değil.

İdeal yatış saati hangi yaş grubunda kaç olmalı?
İdeal yatış saati çocuklarda kalkış saatine göre belirlenir. Altı aydan sonra altı yaşına kadar gecede ortalama 10-11 saat uyumaları gerekir çocukların. Yani sabah kalktıktan 13-14 saat sonra uyumuş olmalıdırlar. İdeal kalkış saati de bu yaşları için 06.00 ile 08.00 saatleri arası.

Uykusuzluğun ardında tıbbi sebepler de olabilir mi?
Alerji, kolik, reflü, sık sık burun tıkanıklığı, uyku apnesi, D vitamini, demir ve magnezyum eksikliği ilk başta sayabileceğim tıbbi sebepler. Özelikle alerji çağımızın vebası gibi bebeklerde çok sık görülüyor ve aileler bunun farkına varıncaya kadar çocuklar çok sıkıntı çekiyor.

Birçok anne, bebeğinin kendi başına uykuya geçemediğini, mutlaka bir destek beklediğini söylüyor. Bebeklere kendi başlarına uyumaları nasıl öğretilebilir?
Bu öğretilebilir bir davranış biçimi. Kullanılan sistem ne olursa olsun tıpkı çatal-bıçağı tutmayı öğrettiğimiz gibi bebeklerimizi yormadan kendi başına uyumayı da biz öğretmeliyiz. Bunu yapmak için mevcuttaki metotları kullanabilecekleri gibi aileler kendi sistemlerini de oluşturabilirler.

Bebeğin emzik ile uyumasının sakıncaları var mı?
Bunun hiçbir sakıncası yok. Aslında Amerikan Pediatri Derneği son yıllarda yaptığı açıklamalarda emziği, ani bebek ölümünü engelleyici bir araç olarak kullanmayı öneriyor. Gece kalkıp emzik alıp uyuyan bebeklerde bizim baktığımız, neden uyandığı. Bu nedeni bulup ortadan kaldırırsak o zaman gece emziği tekrar alma ihtiyacı da duymuyorlar. Zira uyanmıyorlar.

Kaliteli bebek uykusu için annelere önerileriniz neler?
Uyku hijyeni olarak tanımladığımız çevre faktörlerine dikkat etmeleri önemli. Yani uyku ortamında ışık gündüz olabildiğince loş, geceleri karanlık olmalı ki melatonin hormonu daha çok salgılansın.



Uyku öncesi ritüeller uykuyu olumlu yönde etkiler mi?
2008 yılında Jodi Mindell’in yaptığı araştırma; banyo, masaj ve loş ışıkta yumuşak bir müzik eşliğinde geçirilen kısa bir sürenin hem uykuya dalışta hem de ilk uyanmaya kadar geçen zaman üzerinde olumlu etkisi olduğunu kanıtlamış. Tabii bu ilk yaptığınız günde olacak bir değişim değil. 10-12 günlük tutarlı bir uygulama sonunda görülüyor.

Kim West Uyku Metodu nedİr?
Kim West Metodu-The Shuffle, bebeğinize kendi başına uyumasını öğretirken, onunla birlikte odada olacağınız, gerek kucağa alınarak gerekse sözlü ifadelerle yanında olduğunuzu hissedeceği bir metot. Kesinlikle bebeğinizi yatağa koyup odadan çıktığınız ve bebeğinizi odasında tek başına bıraktığınız bir metot değil. Altı ayın üzerindeki çocuklar için önerilen bir yöntem ve yöntemin temelinde uyku için kötü alışkanlıkları kesmek yer alıyor. Bu yöntem ile emzirmeden uykuya dalmamak gibi alışkanlıklarından vazgeçirerek, bebeğin kendi kendine uykuya dalması hedefleniyor. Prensip olarak metotta bebeğin yanından her üç gecede bir biraz daha uzaklaşırken, bebek uykuya geçmeye başladığı sırada daha az müdahale etmek var. Ortalama olarak iki hafta gibi bir sürede eğitimin tamamlanması bekleniyor.

Her yaşın uyku ihtiyacı farklı mı?
“Bebeğim günde kaç saat uyumalı?” sorusu en çok aldığımız sorulardan. Paylaştığımız tabloda yaşlara göre ihtiyaç duyulan uyku sürelerini bulabilirsiniz. Bu tablo ile kendi durumlarını karşılaştırırken annelerin unutmaması gereken en önemli nokta; bu sürelerin ortalama referans süreler olduğu. Bazı bebekler biraz daha az uyuyabildiği gibi, bazıları biraz daha fazla uyuyabilirler.