Yer fıstığı nerede yetişir? Günde ne kadar yenmeli? İşte faydaları

YER FISTIĞI NE KADAR YENMELİ?

Günde 1 avuç yer fıstığı veya 1 yemek kaşığı yer fıstığı ezmesi yiyerek sağladığı yararlardan faydalanabilirsiniz.

2 yemek kaşığı yer fıstığı ezmesi de günlük magnezyum ihtiyacının %14’ünü karşılar, bu da glikoz metabolizmasına yardımcı olabilir, yaşlı kadınlarda kemik yoğunluğu oluşturmaya yardımcı olabilir ve diyabet ve inme riskini azaltabilmektedir.

Yararlı antioksidanlar ve fitokimyasallar en çok yer fıstığının ince, kâğıt gibi derisinde yoğunlaşır, sağlık için birlikte yemek daha iyi olabilir. Çiğ veya kuru kavrulmuş olarak tercih edilmelidir. Fıstık ezmelerinde şeker ilavesiz olanlar tercih edilmelidir. 

YER FISTIĞININ YAN ETKİLERİ

Fıstık proteinin ciddi bir alerjen olduğu unutulmamalıdır. Yer fıstığı bazen aflatoksin üreten bir küf türü tarafından kontamine olabilmektedir, sebebi yer fıstığının saklama koşullarıyla alakalıdır. Özellikle tropik bölgelerde sıcak ve nemli koşullarda artmaktadır. Herhangi bir aflatoksin zehirlenmesinde iştah kaybı, gözlerde sarılık görülür, ciddi vakalarda karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanserine yol açabilmektedir. Yer fıstığı besin emilimini bozan fitik asit içerir, fitik asit yenilebilir tohumlarda, kabuklu yemişlerde, tahıllarda ve baklagillerde de bulunur. Fazla fitik asit alımı demir ve çinko emilimini azaltır. Genellikle dengeli beslenenlerde ve düzenli olarak kırmızı et tüketenlerde endişe verici bir durum değildir. Ana besin kaynağınız tahıllar ve baklagillerse demir ve çinko emilimi azalacağından yer fıstığı tüketimine dikkat edilmelidir.

YER FISTIĞI NEREDE YETİŞİR?

Türkiye'de, Akdeniz Bölgesi, Batı Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Marmara bölgeleri yer fıstığı yetiştiriciliği yapılan bölgelerdir. Adana, Osmaniye, İçel, Antalya, Kahramanmaraş, Aydın ve Muğla illeri yer fıstığı üretiminin en çok yapıldığı iller olarak bilinmektedir. 

Dünyada ise, yer fıstığı  en çok Çin’de yetişir. Çin'in ardından Hindistan yer fıstığı yetiştiriciliğinde ikinci sırada yer alır. 

YER FITIĞI FAYDALARI

Yer fıstığı badem, kaju ve ceviz ile aynı miktarda kaloriye sahipken daha fazla protein (porsiyon başına 7 g) içerir. İyi bir lif ve yağ kaynağıdır. 30’dan fazla esansiyel vitamin ve mineral içerir. Yer fıstığı içindeki yağların çoğu, LDL (kötü) kolesterolü düşürmeye yardımcı olabilecek kalp için birçok fayda sağlayan sağlıklı tekli ve çoklu doymamış yağlardır.

2017 Harvard çalışması haftada 2 veya daha fazla porsiyon yer fıstığı yiyenlerin kardiyovasküler hastalık riskinde yemeyenlere kıyasla yüzde 13 azalma olduğunu saptamıştır. 2017 Avrupa Beslenme Dergisi’nde yayınlanan bir çalışmaya göre en çok yer fıstığı dahil kabuklu yemiş yiyenlerin daha az kilo aldıkları ve 5 yıllık çalışma süresi boyunca yemeyenlere kıyasla %5 daha düşük kilolu veya obez olma riskine sahip oldukları saptanmıştır.

E vitamini: Antioksidan olup hücreleri normal ancak zararlı bir fizyolojik süreç olan oksidatif strese karşı korumaya yardımcı olur.

Magnezyum: Kalp dahil kas fonksiyonu, enerji üretimi ve enzim fonksiyonu için gereklidir.

Folat: Hücre bölünmesi için gereklidir. Özellikle folat dokuların hızla büyüdüğü hamilelik ve çocukluk döneminde önemlidir.

Bakır: Kırmızı kan hücresi oluşumu, sağlıklı kan damarları, sinirler, bağışıklık sistemi ve kemikler için önemlidir.

Fosfor: Dişlerin ve kemiklerin oluşumu, hücre büyümesi ve kas fonksiyonu için ve vücudun hücrelere enerji oluşturmak için vitamin kullanmasına yardımcı olmak için gereklidir.

Lif: Diyetinize hacim kataraktan sindirime yardımcı olur ve daha uzun süre tok hissetmenizi sağlar.

Niasin: Yiyecekleri enerjiye dönüştürmeye, sinir ve sindirim sistemini düzenlemeye ve cildin sağlığını teşvik etmeye yardımcıdır.

Manganez: Kolesterolün ve karbonhidratlar gibi besin öğelerinin işlenmesi için önemlidir.