Zayıflamanın yeni formülü: Lektinsiz beslenme

HAZIRLAYAN: NİLGÜN YILDIZ KONAKCI

Elele 2024 Nisan sayısından

Uzun zamandır sosyal medyada takip ettiğim isimlerden biri olan “Ya Suçlu Lektinse!” kitabının yazarı Diyetisyen Pınar Demirkaya’ya soracak o kadar çok sorum vardı ki… Lektin nedir, lektinsiz nasıl beslenilir, hızlı kilo verdirir mi, sağlık açısından yararları nelerdir? Hepimizin merak ettiği bu soruların cevaplarını Diyetisyen Pınar Demirkaya cevapladı.

Lektinsiz beslenme nedir?
Yaptığım lektin eliminasyon modelleri genellikle insan vücudu için potansiyel olarak zararlı olabilecek lektin adı verilen bir protein türünden kaçınmayı amaçlar. Bir diğer değişle bitkisel proteinler olarak düşünebiliriz. Aslında lektin de glüten gibi bir proteindir fakat günümüzde glüten gibi popüler olmadığından maalesef adını duymak pek mümkün olmuyor. Aslında glüten bir lektin çeşididir. Günümüz beslenme modellerinde ne yazık ki çok fazla lektin içeren besine maruz kalıyor bağırsaklarımız. Bu durum da bize uzun vadede bağırsak problemleri, otoimmün ile deri rahatsızlıkları ve kilo problemi olarak geri dönebiliyor. Bazı insanlar için de lektin içeren besinlerin sindirimi zor olabiliyor ve tükettiklerinde şişkinlik gibi onları rahatsız eden süreçler yaşayabiliyorlar. Bu noktada sorunu gözlemleyip, tespit etmek benim için son derece önemli bir hal alıyor. Bu süreç içerisinde lektin içeren besinleri hayatımızdan çıkarıyoruz ve bu süreç lektinsiz beslenmeyi oluşturuyor.

Yaza hazırlanırken herkesi kilo verme telaşı alıyor. Lektinsiz beslenme ile kısa sürede kilo verilebiliyor mu?
Elbette size şu zamanda şu kadar kilo vereceksiniz vaadi veremem. Kilo verme süreçleri sanılanın aksine oldukça kişisel süreçlerdir. Lektin eliminasyonunda benim hedefim kişileri diyet psikolojisinden çıkarak, porsiyon ve saat kısıtlamalarına gidilmeden sadece kendilerine, bağırsaklarına iyi gelmeyen lektin içeren besinlerden uzak kalarak tam iyilik haline ulaştıkları bir süreçtir. Bu süreçte vücut toksinlerinden arınarak kendini temizler. Yani şöyle düşünebilirsiniz, vücut kendini iyileştirmeye başladıkça kilo vermek bunun bir sonucu olarak bedeninize yansıyacaktır. Unutmayın ki bağırsağınız ikinci beyniniz gibidir onu sağlıklı kılmak sizin için son derece önemlidir.

Hangi besinlerde lektin bulunuyor?
Aslında pek çok tahıl grubu ve çekirdeği olan besinlerde çokça lektin bulunur. Bazı besinlere örnek vermek gerekirse; domates, kabak, salatalık, patlıcan, mercimek, kuru fasulye, tüm ekmekler, kaju vb. diyebilirim. Fakat bu konuyu daha detaylıca ele almak daha sağlıklı olacaktır. ‘Ya Suçlu Lektinse!’ kitabımda bu konuya yer veriyorum.

Bu besinleri tamamen hayatımızdan çıkarmamız mı gerekiyor?
Lektin içeren besinler size iyi gelmiyorsa bunu bir yaşam tarzı olarak görmelisiniz. Diyet yapıyor gibi değil de kendime iyi bakıyorum düşüncesiyle kendinizi değerlendirmeniz sizin için daha doğru olacaktır. Elbette hayatınızın sonuna kadar bu besinleri tüketmemeniz size ütopik geliyor olabilir, sadece bu süreçte nasıl beslenmeniz gerektiğini öğreneceksiniz. Örneğin iki gün lektin içeren besinleri tükettiniz sonraki beş gün sürecinize dikkat ederek lektini hayatınızdan çıkartarak geçirmelisiniz. Aslında istediğim şey denge. Kendiniz bu dengeyi kurmayı öğrendiğinizde her şey sizin için çok kolaylaşacak. Bir de mevsiminde beslenme burada önem kazanıyor mevsiminde beslenme modeline geçerek ve uygun pişirme yöntemlerini hayatımıza dahil ederek lektinin zararlı etkilerini en aza indirebiliriz.

Bu beslenme türünü kimlere tavsiye edersiniz?
Aslında herkese. Mide bağırsak problemi yaşayan ve bir türlü kilo veremeyenleri ilk sıraya alalım. Bağırsak geçirgenliği sonucu sürekli vitamin ve mineral eksikliği yaşayanlar. Otoimmün rahatsızlığa sahip olan bireyler. Daha anlaşılabilir bir dille söyleyecek olursam tiroid, diyabet, egzama, fibromiyalji gibi rahatsızlığı olan herkes bu beslenme modelinden fayda görebilir.

Hayat boyu sürdürülebilir mi?
Nasıl glüteni hayatımızdan çıkarmaya çalışıyorsak lektin için de aynısı geçerli. Glüteni çıkardığınız süreçlerde hayatınız boyunca makarna yemiyor musunuz? Ben söyleyeyim, tabii ki hayır, yiyorsunuz. Ben lektini de hayatınızdan dengeli olarak çıkarıp yer yer de özlediğiniz tatları tüketebileceğinizi söylüyor ve burada yine mevsiminde beslenmenin altını çiziyorum.

Bir röportajınızda kebap da yiyebilirsiniz diyorsunuz. Bunu biraz anlatabilir misiniz?
Elbette, biz toplum olarak sosyalleşmeyi, ailemizle ve arkadaşlarımızla yemekler yemeyi çok seviyoruz. Ben insanların diyet psikolojileriyle, kısıtlamalarla, mutsuz sosyal hayatlarla süreci yönetmelerini hiç istemiyorum. Ve evet kebap diyette benim için sorun yaratmaz. Çünkü proteinden zengin bir beslenme herhangi bir sağlık sorununuz yoksa sizin için çok besleyici olacaktır. Tabii bu süreçte kebabı nasıl yediğiniz de önemli. Yanında lavaş ve ekmek yemeyip bol salata ile dilediğiniz kadar kebap tüketebilirsiniz.

Bu beslenme şeklinde ekmek ve hamur işi yasak mı?
Evet, lektin eliminasyonu süreçlerinde tüm ekmek türleri yasaklı. Fakat biz süreci lektinsiz içerikleriyle sağlıklı, lezzetli tariflerle destekliyoruz. Kişiler kendilerine uygun tarifleri öğrendiklerinde süreci kolaylıkla atlatıyor.

Tatlı krizlerinde danışanlarınıza ne öneriyorsunuz?
Bunun altında yatan pek çok sebep olabilir en önemli nedenlerin başında psikoloji geliyor. Kişiler psikolojik olarak zorlu bir dönemden geçtiklerinde tatlı kriz atakları yaşamaya daha açık oluyorlar. Elbette vücudun insülin dengesinin bozulması da tatlıya olan düşkünlüğümüzü artırabiliyor. Her iki durumda normalleştirilmeden mutlaka çözüme kavuşturulmalı.

LEKTİNSİZ BESLENME İÇİN 2 GÜNLÜK ÖRNEK MENÜ

2 günlük örnek menü
1. Gün

• İlk Öğün
  Yeşil sıvı püre dilerseniz yanına haşlanmış yumurta veya yumurta salatası
• Öğlen
  Zeytinyağlı brokoli yemeği
• Akşam
  Izgara Köfte
  Mantar sote

2.Gün

• İlk Öğün
  Sade omlet yanına sınırsız zeytin
  Bir dilim tahinli ekmek
• Öğlen
  Enginar Çorbası
• Akşam
  Ton balıklı veya ızgara tavuklu roka salata