Çoğul gebeliklerde erken doğum riski
Günümüzde yardımcı üreme tekniklerinin yaygınlaşmasıyla birlikte çoğul gebeliklerin sayısında artış yaşanıyor. Çoğul gebelikler, başta erken doğum gibi bazı riskleri beraberinde getirebilse de alınacak birtakım önlemlerle gebelik dönemini konforlu bir şekilde geçirmek mümkün olabiliyor.
Genetik faktörler, yardımcı üreme tekniklerinde başarı şansını yükseltmek için ikiz embriyo transferinin tercih edilmesi ya da kullanılan ilaçlar, ikiz gebelik ihtimalini arttırıyor.
Ayrıca doğum kontrol hapı kullanılıp bırakıldığında, özellikle ilk dört ay
yine ikiz gebelik olma şansının arttığının da unutulmaması gerekiyor. Anne
tarafında ikiz gebeliği olan akrabalar ve bir kez ikiz gebelik geçiren anne
adaylarında da çoğul gebelik görülebiliyor.
Erken doğuma yol açabiliyor
Kadın rahmi, normal şartlarda tek bebek
taşımak için uygun. Her eklenen bebek, doğum zamanını yaklaşık dört hafta
öne çekebiliyor. Dolayısıyla tek bebek 40 haftada doğarken, ikiz bebeklerin 36 haftada dünyaya
gelebildiğinin altını çizen Memorial Şişli Hastanesi Kadın Hastalıkları ve
Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Altuğ Semiz, “Eğer gebelik üçüz ise doğum
zamanı 32. hafta, dördüz ise 28. haftaya kadar düşebiliyor. Özellikle anne
adayının erken doğum ya da düşük yaşama riski yüksekse çoğul gebelikle
birlikte süreç çok daha zorlu olabiliyor” diyor.
Rahim ağzı yetmezliği gebeliği tehdit ediyor
Çoğul gebeliklerde, anne adaylarının
yaşayabileceği en önemli problemler arasında bebeğin plasentasının önde
gelmesi ve rahim ağzı yetmezliği yer alıyor. Bebeği tutmakla görevli olan
rahim ağzı, kendi direncini sağlayamayıp açılırsa düşük
gerçekleşebiliyor. Bu nedenle ikiz gebeliklerin rahim ağzı takibine büyük
özen gösterilmesi gerekiyor. Riskli durumlarda, rahim ağzının etrafından bir
iple bebeklerin doğmasının engellenmesinin önemine değinen Op. Dr. Semiz,
bunu saptayabilmek için özellikle gebeliğin 15-20. haftaları arası rahim
ağzını gözden geçirmek ve ultrason takibinin büyük önem taşıdığını
söylüyor.
Bir bebekte anormallik varsa diğeri kurtarılabiliyor
İkiz gebeliklerde anne karnında bir sağlık
sorunu yaşanması durumunda, bebeklerden birinin alınıp, diğerinin gebelik
serüveni devam ettirilebiliyor. Bu durumun “gecikmiş interval doğum” olarak
adlandırıldığını söyleyen Op. Dr. Semiz, “Bu noktada, anne adayının düşük
riskini hissettiği anda doktora gitmesi ve kesenin enfekte olmaması büyük
önem taşıyor. Eğer bebeklerden biri düşerse ve diğer bebeğe zamanında
müdahale edilebilirse, bebeğin gelişimi 36. haftaya kadar
sürdürülebiliyor. Bunun için diğer bebeğin kordonu ve plasentası nazik
bir şekilde keseye yerleştiriliyor. Rahim ağzı,bir para kesesi gibi
bükülüp dikilerek, anne adayına da ağrıyı durduracak tedavi uygulanıyor”
diyor. Çift yumurta ikizlerinde, tek bebekte
anomali olması durumunda ailenin isteği doğrultusunda anne karnında bebeğin
kalbi durdurulabiliyor. “Fetosit” olarak tanımlanan bu işlem için haftasına
göre öncelikle göbek kordonuna bir iğne yapıldığını belirten Op. Dr. Semiz, uyuşturma
işleminin ardından bebeğin kalbine girip, özel solüsyonlar vererek kalbin
durdurulduğunu söylüyor: “Bu işlemin ardından gebelik normal seyrinde devam
ediyor. Kalbi durdurulan embriyo da içeride bir miktar zayı ayarak, diğer
bebeğe alan açıyor.”
Çoğul gebelik yaşayan anne adayları dikkat!
• Düşük ve erken doğum ihtimali olduğu
için kontrollerinize özen gösterin. Özellikle 23. haftadan sonra herhangi
bir risk olmasa bile iki haftada bir doktora gidin.
• Gebeliğin 11-14. haftaları arasında
yapılan ikili test çoğul gebeliklerde daha fazla önem kazanıyor. Hem iki
bebeğin ense kalınlığını ölçmek, hem de çift yumurta ikizleri ayrı DNA’da
olacağı için hangisinin hastalık riski taşıyor olabileceğini ölçmek
amacıyla bu testi ihmal etmeyin.
• Çoğul gebeliklerde ayrıntılı ultrason
taramasının uzman hekimler tarafından yapılması gerekiyor. Ayrı kesede olsalar bile bebeklerin
organları birbirine geçtiği için çok iyi gözlenip, hiçbir detayın gözden
kaçırılmaması gerektiğini unutmayın.
• İdrar yolu ve üst solunum yolu
enfeksiyonları erken doğumu tetikleyebileceği için özellikle ikiz
gebeliklerde çok daha dikkatli olun.
• Çoğul gebeliklerde normal doğum çok
fazla tercih edilmiyor. Eğer normal doğum yapılacaksa, ekibin çok donanımlı
ve deneyimli olması gerekiyor. Bebeklerden biri normal gelse bile, diğerinin
takılabileceğini ve ani sezaryene gidilmesi
gerekebileceğini unutmayın.
• Bilimsel araştırmalar, bir gebelikte
anne adayının huzuru sağlanamazsa bebeğin sağlığıyla ilgili problem yaşama
olasılığının ciddi anlamda arttığı ortaya koyuluyor. Bu nedenle moralinizi
yüksek tutun.
• Doğum yapılacak hastanenin seçimi
büyük önem taşıyor. Gebelik takibinin mutlaka perinatoloji uzmanı
eşliğinde yapılmasına ve hastanenin yenidoğan yoğun bakım ünitesinin çok
iyi olmasına dikkat edin.
*Memory dergisinden alınmıştır.