Bebek bakımı ve temizliği

Yazı: İpek Koşan

O  bizim tatlı bebeğimiz… Ona her baktığımızda içimizde bir şeyler eriyor adeta... Peki, bakmaya doyamadığımız bebeğimize gerçekten bakabiliyor muyuz? Evet, o henüz küçücük ama pişik, burun tıkanıklığı, cilt alerjisi gibi problemler peşini bırakmıyor. Haliyle o da, derdini anlatabilmek için huysuzlaşıp bizi üzüyor. Sorunlar ufak gibi görünse de, bilirsiniz ki herkesin derdi kendine büyük. Onu da kendimizi de tüm bu sorunlardan korumak için Acıbadem Fulya Hastanesi’nden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Demet Matben’e kulak verelim. 

Bebeğimiz doğdu. Hastaneden çıktık ve onu evimize götürdük. O andan itibaren nasıl bir bakım uygulamamız gerekiyor? 
Artık bebeğe doğar doğmaz banyo önerilmiyor. Çünkü bebeğin üzerindeki yağlı doku, onun vücudunun ısısını ayarlayan önemli bir etken. Sadece ‘silme banyosu’ denilen tekniği uygulayabilirsiniz. Kaynayıp ılınmış suyla ıslatılmış bir tülbent ile bebeğin baş, yüz ve vücudunu silebilir, ardından da  nemlendirici losyon sürebilirsiniz. 

İlk banyosunu ne zaman yaptırmalıyız? 
Banyoyu göbek bağı düştükten bir gün sonra öneriyoruz. Bebeği ilk üç ay boyunca kaynamış ve ılındırılmış su ile yıkayabilirsiniz. Eğer çeşme suyunun temizliğinden şüphe duyuyorsanız içme suyu kullanın.

Şampuan kullanmak şart mı? 
Sabun cildi çok kurutuyor. O yüzden banyoda, ikisi bir arada ürünler kullanabilirsiniz. Kullandığınız ürün köpürmemeli. Şampuan ve temizleyici madde içeren, bebeklere ve çocuklara özel ürünler seçebilirsiniz. Bunlar bebek cildinin asit dengesini düzenler. Ürünü seçmeden önce gerekirse hekimine danışarak bebeğinizin cilt tipini belirleyin. 

Organik ürünleri öneriyor musunuz? 
Her organik ürün bebekler için uygun olmayabilir. Bebek cildine göre hazırlanmış organik ürünleri tercih etmelisiniz. Her organik sabun da bebek cildine uygun değil. Zeytinyağlı sabun gibi… Nasıl ki aktardan ot alıp bebek için çay yapmıyorsak, her ürünü de kullanamayız. Bir ürünün organik olması, alerjen olmayacağı anlamına da gelmiyor. Bebeklerin cilt asit mantoları bizimkinden farklı. Doğal ama çocuklara özel olan ürünleri tercih edin.

Bebeğin banyo ritmi nasıl olmalı? 
Günaşırı banyo yaptırmak en doğrusu. Yaz döneminde her gün de yıkayabilirsiniz ancak bir banyo şampuanlı, biri şampuansız olmalı. Amacımız ürünle cildi kurutmamak. İkinci aydan itibaren saçlı deride ‘konak’ dediğimiz dökülme problemleri olabiliyor. Bebek yağını bir tek orada kullanın. Çocuğun cildine uygun bebek yağıyla konak oluşan yeri, banyodan bir saat önce yağlayıp banyoda iyice duruladığınızda sorun büyük oranda ortadan kalkıyor. 

Nasıl bir banyo lifi seçmeliyiz? 
Bebeklere özel banyo li? eri kullanabilirsiniz. Ama en güzeli yumuşak tülbent ile yıkamak. 

Banyodan sonra losyon kullanmalı mıyız? 
İlk zamanlarda bebeğin cildinde dökülme ve kuruluk oluşuyor.  Bu nedenle nemlendirmek doğru... İhtiyacı yoksa tabii ki kullanmak şart değil. Her gün değil de, banyo sonrasında cildini nemlendirebilirsiniz. Hatta cildine losyon sürmek istemezseniz, son banyo suyuna 1-2 damla yağ damlatıp onu yağlı su ile yıkayıp vücudunun nem ihtiyacını karşılayabilirsiniz.

Pişik problemiyle nasıl başa çıkacağız? 
Bebeğinizin alt temizliğini yaparken parfüm içeren ıslak mendilleri tercih etmeyin. İdeal olan, bebeğin genital bölgesini lavaboda ılık su ile yıkamak. Ama bu mümkün değilse, su emdirilmiş, losyon içermeyen temizlik bezlerini kullanabilirsiniz. Bakım kremi mutlaka olmalı. İlk bir ay pişik önleyici kremler kullanmayın. Sonrasında bezle cilt arasında bir bariyer görevi gördüğü için tercih edebilirsiniz. Toplumda pişik sorunu için sıklıkla zeytinyağı da kullanılıyor. İçeriğinden emin olmadığımız için zeytinyağı kullanılmasını önermiyoruz. 

Bebek bezlerinin cilde zarar vermemesi için ne yapılabilir? 
Pişik önleyici krem kullanmak ve bebeğin altını ıslak bırakmamak, bezin olumsuz etkilerini azaltabilir. En büyük yanlış ise, alışsınlar diye gece bezlerini değiştirmemek. Çocuğun altı kesinlikle ıslak kalmamalı. Bez değiştirirken altını kaynamış ılınmış su ve kağıt havlu ile de temizleyebilirsiniz. Pudra kullanılmamalı çünkü cildi çok fazla kurutuyor.

Bebeklikten çıktıktan sonra çocuklar bizim kullandığımız ürünleri kullanabilir mi?
Çocuk ürünlerinde kimyasal içerik bulunmuyor. Çocuklarımıza her dönemde özel çocuk ürünleri kullanmalıyız. Bütçeye göre pahalı ve uygun ürünler var. Ayrıca unutmayın, ? yatının uygun olması bir ürünün kötü olduğu anlamına gelmiyor.

Bebeğin cildine verebileceğimiz en büyük zarar ne? 
Kurutmak... Cilt kuruyunca çatlaklar oluşuyor ve bu çatlaklardan enfeksiyon giriyor. O zaman da iş daha çok karışıyor. Son zamanlarda alerjik ciltleri daha çok görüyoruz. Bebek deterjanı, sıvı deterjanı gibi ürünleri kullanmayın. Granül sabun ve su tercih edin. Bebek çamaşırlarını ayrı yıkayın. Yumuşatıcı dahil parfüm içeren hiçbir şey kullanmayın ve çamaşırlarını mutlaka ütüleyin.

Onun cildinde ne görürsek uzmana gitmeliyiz?
Aşırı kuruluk, kızarıklık, kabuklanma gibi sorunlarda hekiminize başvurabilirsiniz. Doğumu takip eden ilk 10 günde  döküntüler olması çok normal. Bebeklerde isilik çok görülüyor çünkü bebekler çok fazla sarıp sarmalanıyor. Bebeğin bulunduğu odayı 24-25 derecede tutmaya özen göstermek gerekiyor.

Hangi bölgeyi nasıl temizlemeli?
Göbek
Bebeğin göbek bakımında ürün kullanmayın ve göbek bağının kendi kendine düşmesini bekleyin. Beş gün ile bir ay içinde düşecektir. Akıntı ya da kanama olursa doktora başvurun. 

Kulaklar
Bebeğin kulak bakımını yaparken kulak çubuklarını kulağının içine sokmayın. Banyo sonrası hem kulağındaki suyu almak ya da akan suyu temizlemek için, kulak kepçesinin içindeki bölümü kurulayabilirsiniz. Kulağına bir şey sokmayın ve damlatmayın.

Burun
Toz ve mama artıkları nedeniyle burun bakımı önemli. Sadece tuzlu su içeren damlalarla burnunu günde 5-6 kez temizleyebilirsiniz. Eğer çok tıkanık ise aşırı basınç yapmayan, annenin ağzıyla çektiği bebek aspiratörleriyle  burnunu temizleyebilirsiniz.

Gözler
Gözlerini, kaynamış ılınmış su ya da göz için hazırlanan mendillerle temizleyebilirsiniz. Çevreden duyabileceğiniz, göze anne sütü damlatmak gibi yöntemlere hiç gerek yok. 

Ağız
Bebeklerde ağız bakımı, diş fırçalamanın yerine geçiyor. Onu da yine kaynamış ılınmış su ile yapabilirsiniz. Karbonat, çocuğun ağız tadını bozduğu için çok anlamlı değil. Beslenme sonrası steril bir gazlı bezi serçe parmağınıza dolayıp süt artıklarını temizleyebilirsiniz.

Tırnaklar
İlk ay  törpüyle keskin kenarları temizleyebilirsiniz. İkinci aydan itibaren eldiven kullanmayın ve tırnakları kesip törpüleyin.