Bebek ve reflü

Yazı: Yaprak Çetinkaya

Bütün bebekler kusar ama bütün bebekler reflü hastası olmaz. Son yıllarda bebeklerin tüm kusmalarının reflü şeklinde tanımlanması, bebeklerin iyi öykü alınmadan ve gerekli fiziki muayene yapılmadan ağır ve zahmetli reflü tetkiklerine yönlendirilmesi aileleri endişelendiriyor. Avusturya Sen Jorj Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Osman Ayataç, bebeklerde sık görülen fizyolojik kusma ile reflü hastalığı arasındaki farkları anlattı. Uzm. Dr. Osman Ayataç, reflünün bir belirti, reflü hastalığının ise ciddi bir tanı olduğunu belirterek şunları söylüyor: “Kusmaların ön planda olduğu reflü hastalığında mide içeriği yemek borusuna geri kaçıyor. Ancak aylık kontrollerde normal fiziki bulgu saptanan, kilo, boy, baş çevresi ve nörolojik gelişimi iyi olan bebeklerde oluşan kusmalarda ilk olasılık reflü değildir. Anne sütü ile beslenemeyen, prematüre doğan, hatalı beslenen, viral veya bakteriyel enfeksiyonu olan bebekler ile doğumsal metabolik bozukluğu olan bebeklerde ise yalnızca reflü hastalığını düşünmek aldatıcı olur.” Ayrıca basit bir mide-bağırsak iltihabında bebek oluşan toksini vücuttan atmak için öncelikle kusuyor. Vücudun ve bağışıklık sisteminin olumlu bir refleksi olan bu kusmayı aileler bazen reflü gibi tanımlayabiliyor.

Reflü hastalığında belirtiler
• Mide sıvısının ağza gelmesi ve geviş getirme
• Kusma
• Ağız kokusu
• Tekrarlayan üst ve alt solunum yolu hastalığı
• Öksürük
• Ses kısıklığı
• Apne (solunum durması) ve morarma atakları
• Havale
• İştahsızlık
• Uyku bozuklukları
• Huzursuzluk
• Büyüme ve gelişme geriliği
• Karın ağrısı
• Mide kanaması
• Ani bebek ölümleri

Annenin anlattıkları tanıyı kolaylaştırıyor
Reflü hastalığının tanısında hasta öyküsü ve klinik muayene ön planda yer alıyor. Anne-babanın, bebekte gözlemledikleri durumları doğru ve detaylı şekilde aktarabilmeleri bu aşama büyük önem taşıyor. Gerekli görülen durumlarda ileri görüntüleme yöntemleri kullanılıyor. Tanıda ayrıca kusmaya yol açan enfeksiyonların, metabolik hastalıkların, alerjik ve enfeksiyöz nedenli solunum yolu hastalıkların, besin alerjilerinin, karın ağrısı ve kanama, kusma yapan hastalıkların ve davranış bozukluklarının da elenmesi gerekiyor.

Özellikle 1-4 ay arası bebeklerin yüzde 40-60’ında fizyolojik (doğal) reflü görülüyor. Reflü hastalığı ise sadece yüzde 10 oranında ortaya çıkıyor.

Reflü hastası bebek nasıl tedavi ediliyor?
Uzm. Dr. Osman Ayataç, reflü hastalığında tercih edilen tedavi yöntemlerini bebeği doğru pozisyonda tutmak, diyet, ilaç tedavisi ve cerrahi tedavi olarak sıralıyor.

Pozisyon: Bebeğin en az 30 derece yükseltilmiş bir pozisyonda beslenmesi ve sol yan pozisyonda yatırılması gerekiyor. Bu pozisyon bebeğin midesinin daha rahat boşalmasını sağlıyor, besinin solunum yollarına kaçışını azaltıyor.

Beslenme: Mamaların koyulaştırılması, sık ve az az besleme, şişman bebeklerin zayıflatılması, daha büyük çocuklarda çikolata, aşırı yağlı gıdalar, soğan, sarımsak, hazır meyve suları, baharatlar ile ketçap, turşu gibi gıdalardan ve gazlı içeceklerden kaçınılması gerekiyor.

İlaç tedavisi&cerrahi: Mide asidini dengeleyen ilaçlar ile diğer ilaçlardan fayda görmeyen, tekrarlayan solunum yolu hastalıkları, büyüme ve gelişme geriliği olan, dindirilemeyen kusma ve öksürükler ile apne ve morarması bulunan bebeklerde cerrahi tedavi tercih ediliyor.