Prematüre bebek bakımı
Prematüre bebekler, hastanede yoğun bakım ünitesinden çıkarılarak eve getirildiklerinde diğer yeni doğanlara göre daha özenli bir bakıma ihtiyaç duyuyor. Prematüre bebekler taburcu edildikten sonra bebeğin evde sağlığı açısından elverişli bir düzenleme yapılması büyük önem taşıyor.
Emsey Hospital’dan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Bekir Çakmak, prematüre bebek bakımında özellikle beslenme, cilt bakımı, vücut ısısını koruma ve uyku konularında dikkatli olunması gerektiğini ifade ederek soruları yanıtladı.
Prematüre nedir? Prematüre bebeğin vücut ısısını korumak için neler yapılabilir?
38 hafta ile 42 hafta arasında süren normal gebeliğin, 37 haftadan önce sonlanması durumunda doğan bebeğe prematüre denir. Cilt altındaki yağ tabakalarının gelişimi henüz yeterince tamamlanmamış olan prematüre bebekler, hipotermi adı verilen vücut ısısının düşmesi riskiyle karşı karşıyadır. Diğer bebeklere göre daha çok üşüyen ve daha çabuk hastalanabilen prematüre bebeklerin vücut ısısını dengede tutabilmek için, giysilerinin çok bol olmaması ve vücutlarını tam sarması gerekir. Bebeğin teninin bazı yerlerinin açıkta kalması onun daha çok üşümesine neden olacaktır. Özellikle başa mutlaka uygun boyutta şapka giydirilmeli, eller ve ayaklar eldiven ve çoraplarla korunmalıdır. Prematüre bebeğe giydirilecek giysilerin pamuklu olmasına dikkat edilmelidir. Oda sıcaklığı yaklaşık 24-25 derecede tutulmaya çalışılmalıdır. Bunu doğru bir şekilde tespit etmek ve ısıyı kontrol edebilmek için, evde termometre bulundurmak faydalı olabilir. Benzer şekilde evde bebeğin ateşini ölçmek için ateş ölçer bulundurmak da önemlidir.
Prematüre bebekler nasıl beslenmelidir?
Prematüre doğan bebeklerin beslenme alışkanlıkları ve ihtiyaçları diğer bebeklerden farklıdır. Zamanında doğan bebekler gibi prematüre bebeklerin beslenmesinde de en ideal besin anne sütüdür. Anne sütü yeterli miktarda ise bu bebeklerin anne sütü ile beslenmelerini tercih edilmelidir. Ancak prematüre bebeklerin besin gereksinimleri daha fazla olduğundan bebeğin tartı alım izlemine göre gerekli durumlarda anne sütü güçlendiricileri ile anne sütünü desteklemek gerekir. Ancak bebek için anne sütünün yeterli olmadığı durumlarda, prematüre bebekler için özel olarak hazırlanan mamalardan destek alınabilir. Anne sütü bebeğin yutma ve emme fonksiyonlarının durumuna da bağlı olarak biberonla da verilebilir.
Prematüre bebeklerin temizlik ve cilt bakımı nasıl olmalıdır?
Prematüre bebeğin kullanacağı emzik, biberon gibi özel eşyalar mutlaka özel bir steril işleminden geçirilerek kullanılmalıdır. Prematüre bebeklerin cilt bakımına ekstra özen gösterilmelidir. Bebeklerin kıkırdak ve cilt dokuları gelişimini sürdürdüğünden ve yeterince gelişmediğinden, belli aralıklarla yatış pozisyonları değiştirilmelidir. Gözlerde çapaklanmalar bu dönemde sık karşılaşılan şikayetlerdendir. Steril su ve gazlı bez yardımıyla bu çapaklanmalar temizlenebilir, ancak bu esnada çok narin hareketlerle temizlik yapılmalı, bebeğin gözünün incinebileceği unutulmamalıdır. Bebeğin alt bakımı sadece su ve pamuk ile yapılmalı, pişik olmadıkça krem kullanılmamalıdır.
Prematüre bebeklere nasıl banyo yaptırılır?
Prematüre bebekler, ortam ısısı ayarlandıktan sonra istenirse haftada 2-3 kez yıkanılabilir. Prematüre bebeklerin yıkanacağı suyun sıcaklığı 36 dereceden az olmamalıdır. Bebeğin yıkanacağı suyun kullanımdan önce kaynamış ve soğumuş olması da hijyen açısından önemlidir. Banyo için bebeğin cilt pH'sına uygun şampuanlar kullanılmalıdır. Isı kaybını önlemek için bebeğin banyosu bittikten sonra ortam ısısı ayarlanmış odada iyice kurulanması gerekir.
Prematüre bebeklerin uyku düzeni nasıl olmalıdır?
Prematüre bebekler uykuya diğer yenidoğanlara göre daha meyillidir, günde 16-18 saate kadar uyuyabilirler. Prematüre bebeklerde 'ani beşik ölümü sendromu' daha sık görülür bu nedenle uyku alanında sert bir yatak kullanılması ve bebeğin yatak içerisine gömülmesinin engellenmesi önemlidir. Ayrıca tüm bebeklerde olduğu gibi prematüre bebeklerde de önerilen uyuma pozisyonu sırtüstü pozisyondur. Bebeği boğulma tehlikesinden korumak için battaniyesi ince ve delikli olmalıdır. Bebeğin vücut ısısının korunması, beslenmesinin düzenli ve aksatılmadan yapılması sağlıklı bir uykuya zemin hazırlayacağından bu konulara özellikle dikkat edilmelidir. Bu dönemde bebeğin rahatça uyuyabilmesi için, evde yüksek sesli aktivitelerden kaçınılmalıdır.