Çocuklar ve teknoloji
Teknoloji giderek hayatımızda daha çok yer kaplıyor. Artık 3G’siz, tabletsiz, internetsiz bir yaşam çok zor! Peki çocukların teknoloji kullanımının dozu ne olmalı, ne zaman ‘dur’ demeli, nelere dikkat etmelisiniz?
GÜVENLİK TEDBİRLERİ
İnternetle ilgili aileleri en çok endişelendiren konuların başında güvenlik geliyor kuşkusuz. Çünkü sonsuz bilgi sunan sitelerde çocukların kafasını karıştırabilecek birçok zararlı içerik de mevcut. Peki bu konuda nasıl önlemler alabilirsiniz? İstek Semiha Şakir Okulları Bilişim Teknolojileri Koordinatörü Şenay Özdemir’in bu konuda bazı önerileri var:
• Öncelikle internet kullanımında zararlı içeriğe ulaşımı engelleyen ve ailelere bu anlamda yardımcı olan filtreleme programlarını mutlaka kullanın. Bu konuda internet servis sağlayıcınızdan destek alabilirsiniz.
• Çocuğunuzun internette sörf yaptığı web sayfalarını zaman zaman ‘history (geçmiş)’ seçeneğinden kontrol edin.
• Oynadığı bilgisayar oyunlarının yaş grubuna hitap etmesine ve şiddete yönlendirecek tarzda olmamasına özen gösterin.
• Çocuğunuzla bilinçli ve güvenli internet kullanımı kurallarını konuşun. Bu kuralların neler olduğunu anlaşılır bir şekilde açıklayın ve kuralları kesin olarak koyun.
• Sizden izin almadan kendisine ve size ait adres, telefon numarası, doğum tarihi gibi hiçbir kişisel bilgiyi internet ortamlarında kimseyle paylaşmaması gerektiği konusunda bilinçlendirin.
GERÇEK DÜNYA VE SOSYALLİK
Bilgisayar başında geçirilen saatlerin uzaması asosyal eğilimleri artırabiliyor. Bu yüzden zaman ayarlaması da çok önemli. Psikolog Eda Yavaş, “İlkokul dönemindeki bir çocuk için günde maksimum iki saat teknoloji kullanım süresi önerilmekte ancak bu süre lise döneminde ve sonrasında daha da uzatılabilir. Ancak uzatılan sürenin de günlük aktivitelerin önüne geçmemesine, fiziksel faaliyetlerin ihmal edilmemesine dikkat edilmeli” diyor. Yani önemli olan çocuğunuzun arkadaşlarıyla, ailesiyle geçireceği vakti ekran başında geçirmemesi ve teknolojiyi hayatının merkezi haline getirmemesi. Eğer çocuğunuz zamanının çoğunu teknolojik cihazlarla geçiriyor, bilgisayar ile vakit geçirmediği zaman sıkıldığını ifade ediyorsa, önceden severek izlediği programları seyretmek yerine teknolojk cihazlarla vakit geçirmeyi tercih ediyorsa, çocuğunuzun sosyalleşmesi için bazı önlemler almanızda fayda var. İlk yapmanız gereken de onun alternatif uğraşlar bulmasına yardımcı olmak.
GERİLİMİ AZALTMANIN YOLLARI
“Duyuyor musun, kapat artık şu bilgisayarı!”, “Ne biçim bir oyun bu?” gibi cümleleriniz çocuğunuzla aranızdaki iletişimi zedelemekten başka bir işe yaramayabilir. Bu yüzden teknoloji kullanımıyla ilgili koyduğunuz kurallarda ve konuşmalarınızda pozitif tutum sergilemeyi unutmayın. İşte aranızda gerginliğe sebep olmadan önlem almak için yapabilecekleriniz:
Olumsuz cümleler kurmayın: Olumsuz söylemlerinizin çocuğunuzla kuracağınız iletişimde çatışmaya neden olacağını unutmayın.
Basit bir dille anlatın: Çocuğunuzla konuşarak bu sınırlamaların neden olması gerektiğini anlatın ve onunla uzlaşma sağlayın.
Zaman ayarlamasını birlikte yapın: Oyunları yasaklamak ve kötülemek yerine çocuğunuza bunların en doğru biçim ve zamanlama ile nasıl kullanacağını öğretin. Saatleri net olarak belirleyin. Örneğin “Ödevini bitirince bilgisayarla oynayabilirsin” cümlesi sizin için masum bir öneri gibi dursa da çocuğunuz bir an önce bilgisayarın başına geçmek için ödevini hızlıca yapmayı seçebilir!
Kullanım alanlarını belirleyin: Bilgisayar başında geçirilen sürenin uzaması baş, bel ve sırt ağrısı gibi problemlere de sebep olabilir. Bu yüzden dizüstü bilgisayarınızı dahi çalışma masasında kullanın ve çocuğunuzu bu konuda yönlendirin.
Örnek olun: Sadece çocuğunuzu eleştirmeyin, teknolojiyle kendi ilişkinizi de gözden geçirin. Dizi izlerken elinizden tableti bırakmıyorsanız, pazar kahvaltısı için hazırladığınız sofranın ortasında cep telefonunuz duruyorsa ve araba kullanırken bir yandan cep telefonuyla konuşuyorsanız, söylediklerinizle yaptıklarınız çelişiyor olabilir! Yazı: Burçin Öztınaz/Bebeğimle Elele
Tabletler, akıllı telefonlar bir yandan hayatımızı kolaylaştırıyor ve bilginin kapılarını sonuna kadar açıyor ama bir yandan da endişe veriyor. Çünkü artık çocukların en büyük eğlencesi teknoloji! Resimlerini parmaklarını dokunmatik ekranda gezdirerek boyuyor onlar, kitaplarını App Store’dan indiriyor… Arkadaşlarıyla sosyal ağlardan her an iletişim halindeler, birçoğunun odasında bilgisayarı ve televizyonu var elbette ve en küçük yaştakiler bile dijital ortamı oyuncaklara tercih ediyor. Peki teknoloji çocukların dostu mu, düşmanı mı? Bu soruya cevap vermek imkansız aslında. Çünkü artıları da fazla, eksileri de… En büyük artısı bilgiye ve bilgi kaynaklarına kolayca ulaşıyor, merak ettikleri soruların cevaplarını tek tıkla bulabiliyor olmaları… Üsküdar Üniversitesi NP İstanbul Nöropsikiyatri Hastanesi’nden Psikolog Eda Yavaş, teknolojinin çocukların yaşamındaki artıları hakkında şunları söylüyor: “İnternet, bilgisayar, sosyal ağlar, bilgisayar oyunları gibi teknoloji kullanımı, sınırlarını aşmadığı sürece, çocukların dikkat, konsantrasyon, bilişsel gelişim, planlama ve problem çözme yeteneği gibi becerilerinin gelişmesine imkan sunuyor. Bunun yanında araştırmalar bilgisayar oyunlarının çocukların hayal gücünü geliştirdiğini, internet kullanımının araştırma konularında zaman kazanımı sağladığını ve sosyal ağların da daha kolay ilişkiler kurmaya yardımcı olduğunu kanıtlıyor.”
Ama tüm bu artıların yanında teknoloji bağımlılığı gibi büyük bir risk var ortada ve bir de internetin sonsuz dünyasında onları bekleyen hiç hoş olmayan içerikler... Siz de çocuğunuzun teknoloji kullanımıyla ilgili endişeler yaşıyorsanız, 3 G’ye dikkat edin!
İnternetle ilgili aileleri en çok endişelendiren konuların başında güvenlik geliyor kuşkusuz. Çünkü sonsuz bilgi sunan sitelerde çocukların kafasını karıştırabilecek birçok zararlı içerik de mevcut. Peki bu konuda nasıl önlemler alabilirsiniz? İstek Semiha Şakir Okulları Bilişim Teknolojileri Koordinatörü Şenay Özdemir’in bu konuda bazı önerileri var:
• Öncelikle internet kullanımında zararlı içeriğe ulaşımı engelleyen ve ailelere bu anlamda yardımcı olan filtreleme programlarını mutlaka kullanın. Bu konuda internet servis sağlayıcınızdan destek alabilirsiniz.
• Çocuğunuzun internette sörf yaptığı web sayfalarını zaman zaman ‘history (geçmiş)’ seçeneğinden kontrol edin.
• Oynadığı bilgisayar oyunlarının yaş grubuna hitap etmesine ve şiddete yönlendirecek tarzda olmamasına özen gösterin.
• Çocuğunuzla bilinçli ve güvenli internet kullanımı kurallarını konuşun. Bu kuralların neler olduğunu anlaşılır bir şekilde açıklayın ve kuralları kesin olarak koyun.
• Sizden izin almadan kendisine ve size ait adres, telefon numarası, doğum tarihi gibi hiçbir kişisel bilgiyi internet ortamlarında kimseyle paylaşmaması gerektiği konusunda bilinçlendirin.
GERÇEK DÜNYA VE SOSYALLİK
Bilgisayar başında geçirilen saatlerin uzaması asosyal eğilimleri artırabiliyor. Bu yüzden zaman ayarlaması da çok önemli. Psikolog Eda Yavaş, “İlkokul dönemindeki bir çocuk için günde maksimum iki saat teknoloji kullanım süresi önerilmekte ancak bu süre lise döneminde ve sonrasında daha da uzatılabilir. Ancak uzatılan sürenin de günlük aktivitelerin önüne geçmemesine, fiziksel faaliyetlerin ihmal edilmemesine dikkat edilmeli” diyor. Yani önemli olan çocuğunuzun arkadaşlarıyla, ailesiyle geçireceği vakti ekran başında geçirmemesi ve teknolojiyi hayatının merkezi haline getirmemesi. Eğer çocuğunuz zamanının çoğunu teknolojik cihazlarla geçiriyor, bilgisayar ile vakit geçirmediği zaman sıkıldığını ifade ediyorsa, önceden severek izlediği programları seyretmek yerine teknolojk cihazlarla vakit geçirmeyi tercih ediyorsa, çocuğunuzun sosyalleşmesi için bazı önlemler almanızda fayda var. İlk yapmanız gereken de onun alternatif uğraşlar bulmasına yardımcı olmak.
GERİLİMİ AZALTMANIN YOLLARI
“Duyuyor musun, kapat artık şu bilgisayarı!”, “Ne biçim bir oyun bu?” gibi cümleleriniz çocuğunuzla aranızdaki iletişimi zedelemekten başka bir işe yaramayabilir. Bu yüzden teknoloji kullanımıyla ilgili koyduğunuz kurallarda ve konuşmalarınızda pozitif tutum sergilemeyi unutmayın. İşte aranızda gerginliğe sebep olmadan önlem almak için yapabilecekleriniz:
Olumsuz cümleler kurmayın: Olumsuz söylemlerinizin çocuğunuzla kuracağınız iletişimde çatışmaya neden olacağını unutmayın.
Basit bir dille anlatın: Çocuğunuzla konuşarak bu sınırlamaların neden olması gerektiğini anlatın ve onunla uzlaşma sağlayın.
Zaman ayarlamasını birlikte yapın: Oyunları yasaklamak ve kötülemek yerine çocuğunuza bunların en doğru biçim ve zamanlama ile nasıl kullanacağını öğretin. Saatleri net olarak belirleyin. Örneğin “Ödevini bitirince bilgisayarla oynayabilirsin” cümlesi sizin için masum bir öneri gibi dursa da çocuğunuz bir an önce bilgisayarın başına geçmek için ödevini hızlıca yapmayı seçebilir!
Kullanım alanlarını belirleyin: Bilgisayar başında geçirilen sürenin uzaması baş, bel ve sırt ağrısı gibi problemlere de sebep olabilir. Bu yüzden dizüstü bilgisayarınızı dahi çalışma masasında kullanın ve çocuğunuzu bu konuda yönlendirin.
Örnek olun: Sadece çocuğunuzu eleştirmeyin, teknolojiyle kendi ilişkinizi de gözden geçirin. Dizi izlerken elinizden tableti bırakmıyorsanız, pazar kahvaltısı için hazırladığınız sofranın ortasında cep telefonunuz duruyorsa ve araba kullanırken bir yandan cep telefonuyla konuşuyorsanız, söylediklerinizle yaptıklarınız çelişiyor olabilir! Yazı: Burçin Öztınaz/Bebeğimle Elele
Tabletler, akıllı telefonlar bir yandan hayatımızı kolaylaştırıyor ve bilginin kapılarını sonuna kadar açıyor ama bir yandan da endişe veriyor. Çünkü artık çocukların en büyük eğlencesi teknoloji! Resimlerini parmaklarını dokunmatik ekranda gezdirerek boyuyor onlar, kitaplarını App Store’dan indiriyor… Arkadaşlarıyla sosyal ağlardan her an iletişim halindeler, birçoğunun odasında bilgisayarı ve televizyonu var elbette ve en küçük yaştakiler bile dijital ortamı oyuncaklara tercih ediyor. Peki teknoloji çocukların dostu mu, düşmanı mı? Bu soruya cevap vermek imkansız aslında. Çünkü artıları da fazla, eksileri de… En büyük artısı bilgiye ve bilgi kaynaklarına kolayca ulaşıyor, merak ettikleri soruların cevaplarını tek tıkla bulabiliyor olmaları… Üsküdar Üniversitesi NP İstanbul Nöropsikiyatri Hastanesi’nden Psikolog Eda Yavaş, teknolojinin çocukların yaşamındaki artıları hakkında şunları söylüyor: “İnternet, bilgisayar, sosyal ağlar, bilgisayar oyunları gibi teknoloji kullanımı, sınırlarını aşmadığı sürece, çocukların dikkat, konsantrasyon, bilişsel gelişim, planlama ve problem çözme yeteneği gibi becerilerinin gelişmesine imkan sunuyor. Bunun yanında araştırmalar bilgisayar oyunlarının çocukların hayal gücünü geliştirdiğini, internet kullanımının araştırma konularında zaman kazanımı sağladığını ve sosyal ağların da daha kolay ilişkiler kurmaya yardımcı olduğunu kanıtlıyor.”
Ama tüm bu artıların yanında teknoloji bağımlılığı gibi büyük bir risk var ortada ve bir de internetin sonsuz dünyasında onları bekleyen hiç hoş olmayan içerikler... Siz de çocuğunuzun teknoloji kullanımıyla ilgili endişeler yaşıyorsanız, 3 G’ye dikkat edin!
