Ev kazalarına karşı ilk yardım teknikleri

Evlerde çocuklarımızı bekleyen tehlikeler nelerdir? Ev kazalarına karşı hangi önlemler alınmalıdır? İlk yardıma ne zaman ve nasıl ihtiyaç duyulur? Ailelerin sorumlulukları nelerdir? Acıbadem Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Acıbadem Ankara Hastanesi Acil Servis Sorumlu Hekimi Doç. Dr. Serkan Şener özellikle çocukları ev kazalarına karşı koruyacak önlemler ve ilk yardımın önemi hakkında önemli bilgiler verdi.

“Acil servislere sıklıkla yüksekten düşme, en çok da yataktan düşme vakası gelmektedir.”
Anne ya da baba bebeği çoğunlukla yatağın üzerinde uyutuyor ve düşmesin diye yanına yastık koyduğunu söylüyor. Bu yanlış bir yöntem. Çünkü bebekler gelişim süresince yastığın da üzerinden düşebiliyorlar. Bu noktada yatakların bebek yatağı olmasını ve daha da önemlisi paravanlı koruyuculu olmasını öneriyoruz. Anne babaları bebeğin alt değişimi esnasında dikkat edip yükseğe koymamaları ya da mutlaka yanlarından ayırmamaları konusunda uyarmak gerekiyor.

“Ocak üzerinde pişen yemeğin yerine dikkat!”
Mutfak tabi ki özellikle yanıklar ve sıcak kazaları için önemli bir risk kaynağı. Günümüzde mutfaklardaki evyeler ve ocakların bulundukları yükseklikler belli standartlarda. Yemek yapılırken, herhangi bir şey kaynatılırken, dört gözlü ocakları kullanırken, kenardan uzak kısma koyarak çocukların ulaşmasını engellemek ve yemeğimizi pişirdikten sonra soğuması için ocağın üzerine değil de çocuğun ulaşamayacağı bir yere koymak önem taşıyor.

“Tuzruhu, çamaşır suyu gibi kimyasalları pet şişe içerisinde saklamak ve erişilebilir yerde bulundurmak sadece çocuklar için değil erişkinler için de tehlikelidir.”
Deterjanlar, kimyasal maddeler mutfakta saklanmamalı. Çocuklar özellikle yürümeye başladıktan sonra kapakları nasıl açacağını öğreniyor ve bu sıvılar mutfak lavabosu altındaki dolaplarda saklandığı takdirde çok kolay oradan alabiliyorlar. Kimyasalları sık kullanılan bir içecek kabının içine koyma alışkanlığından ise kesinlikle vazgeçmek gerekiyor. 

“Banyo ve ıslak zeminlerde gerekli tedbirler alınmalıdır.”
Banyo malum ıslak zeminler içeriyor, dolayısıyla banyoda bizim için kazaya neden olabilecek noktalar; küvetin içi ve dışındaki ıslak zeminler, seramik ve fayans kısımlar. Buralardaki kazalardan korunmak için kayganlığı engelleyecek plastik paspaslar ya da kuru tutmayı sağlayacak bez ve havlular kullanmak, çocuk ya da erişkinlerin düşmesine bağlı kafa travmalarına önlem olacaktır.

“Ameliyata kadar varabilecek sorunlar ile karşılaşabiliyoruz.”
Çocukların altıncı aydan itibaren başparmağını fonksiyonel olarak kullanmaya başlaması, kavrama yeteneğini kazanması anlamına gelir. Kavrama yeteneğinin kazanılması ile çocuk oral dönemde yani yeme içmenin daha ön planda olduğu beslenmenin ön planda olduğu dönemde her şeyi ağzına götürmek ister. Bu noktada yerde serbest ufak cisim bırakmamak gerekli.

“Çocuk veya bebeklerde en sık karşılaşılan ölüm sebebi solunum yolu tıkanmasıdır.”
Bebekleri emzirdikten sonra hemen yatırmak yerine gazını çıkarmamız kusma veya hava yoluna süt kaçması durumunu engellemiş olur. Çocuklarda ise solunum yolu tıkanmalarına yabancı cisim yutulması neden olur. Örneğin 8 yaşın altındaki çocuklarda ses çıkmıyor, öksürmüyor ve morarma oluyorsa bu tam tıkanıklıktır. Sağlık ekiplerinin müdahalesini beklemeden hastayı hafifçe öne eğip sırtına vurmalıyız. Yabancı cismi ağız içerisinde görüyorsak parmağımızla çıkarmamız gerekiyor. Eğer göremiyorsak çocuğun ağzına parmak sokmak tehlikelidir. Cismi daha içeri ittirmemize sebep olabilir. 

“Yanık durumlarında 10 dakika soğuk su uygulayın. Asla cilde doğrudan buz uygulaması yapmayın!”
Yanıklarda, öncelikle yanığa sebep olan madde cilt üzerinden uzaklaştırılmalı bölge 10 dakika soğuk suyun altında tutulmalı ve oluşacak daha ileri hasarlar azaltılmalı. Sonra temiz bir bez ile bölgenin üstü örtülmeli ve sağlık merkezlerine başvurulmalı. Sıcak gibi soğuk da yanığa sebep olacağından yanık bölgesine direk cilt üzerine buz uygulanmaması gerekiyor.

“Kanamalı kırıklarda deri dışına çıkmış olan kemik çıkıntılarını ilk müdahalede içeri sokmaya ya da yerleştirmeye çalışmayın!’’
Sık yapılan ilk yardım hatalarından biri olan kırılan kemiği yerine oturtmaya çalışmak veya deri dışındaki kemik çıkıntılarını içeriye sokmaya çalışmaktır. Bu hastada daha fazla ağrıya sebep olacağı gibi yumuşak dokuda da hasarlara sebebiyet verir. Kırığın bulunduğu uzuv hareket etmeyecek şekilde desteklenmelidir. Kırık eğer deri altında ise kapalı kırık olarak tanımlanır. Bu durumda torbanın içerisine yerleştirdiğimiz buzu temiz beze sararak soğuk müdahale yapabiliriz açık yara bulunan kırıklarda ise yara üzerine temiz bir bez örterek sağlık merkezine ulaştırmalıdır.

“Burun kanamalarında baş geriye atılmamalıdır.“
Burun kanamalarında baş öne eğilmeli ve kemiğin bitip kıkırdağın başladığı noktaya baş parmak ve işaret parmağı ile beş dakika bastırılmalı. Kemiğin başladığı yere soğuk uygulama yapmak faydalıdır. Burun damarları büzüşür kanama miktarı azalır. Hala kanama devam ediyorsa burna basar şekilde bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.