Hastalık değil, ödül: Hipermobilite

Yazı: Ayşegül Uyanık Örnekal

Sakın korkma ama sana bir şey söyleyeceğim!”İş yerindeyken gelen telefonun ilk sözü bu olunca kim olsa endişelenir, değil mi? Benim, sonradan adının hipermobilite olduğunu öğrendiğim rahatsızlıkla tanışmam da bu şekilde oldu. Altı ay gibi kısa bir sürede kızımın dirseği dört kez yerinden çıktı, hem de düşme, çarpma ya da benzeri bir travma yaşamaksızın. İlk adresimiz acil servis olsa da ardından çocuk doktorunun yolunu tuttuk. Kalıcı bir hasar bırakmamanın yanı sıra bu sendromun görüldüğü çocukların bale, jimnastik gibi sanatsal ve sportif aktivitelerde yaşıtlarına göre daha avantajlı olduğunu öğrendim. Hipermobilitenin bir hastalık olmadığını, aksine çocuklar açısından bir ödül olarak düşünülmesi gerektiğini söyleyen Çocuk Romatoloji Uzmanı Prof. Dr. Özgür Kasapçopur’a tablonun detaylarını sorduk.

Hipermobilite nedir?
Bu klinik durum, eklemlerin aşırı hareketliği ile birlikte ortaya çıkıyor. Hipermobilite; gevşek eklem sendromu, hiperelastisite veya elastik eklem hastalığı adıyla da biliniyor. Hipermobil çocuklarda özellikle kol ve bacaklarda yer alan eklemler normal sınırların üzerinde hareket yeteneğine sahip oluyor. Çocuklar yaşıtlarının üzerinde hareketler sergiliyor. Yapılan çalışmalarda ülkemizdeki sağlıklı okul çocuklarında hipermobilitenin görülme sıklığı yüzde 15 olarak belirtiliyor. Ergenliğin başlamasıyla birlikte sıklığı azalıyor.

Neden ortaya çıkıyor?
Hipermobilite bir hastalık değil, aslında hayatın çocuklara verdiği ek bir katkı olarak da nitelenebilir. Dolayısıyla oluşum nedeni diye bir durum da söz konusu değil. Ama hipermobil ailelerin çocuklarında hipermobilitenin ortaya çıkma oranı daha yüksek seyrediyor.

Nasıl belirti veriyor?
Hipermobilite sendromlu çocukların yüzde 85’inde belirgin ana bulgu olarak kol ve bacak ağrıları görülüyor. Ağrıları özellikle yorulma sonrasında ortaya çıkıyor. Tanıda aşırı hareketli olan el bileği, dirsek, diz ve bel eklemlerinin hareket yetenekleri değerlendiriliyor.

Eklem çıkması durumunda aileler ne yapmalı?
Mutlaka bir çocuk hastalıkları ve ortopedi uzmanına başvurulması gerekiyor.

Tedavisi nasıl yapılıyor?
Tam bir tedavisi bulunmuyor. Çocuklarda oluşan ağrılara yönelik olarak ağrı kesiciler kullanılabiliyor. Ama ağrıyı azaltacak olan asıl faktör, çocuğa ayrı yetenekler de katacak olan aerobik egzersizlerini düzenlenmek. Sürekli ve düzenli olarak egzersize yönlendirilen çocuğun ağrılarında belirgin rahatlama oluyor.

Bu sorun kendiliğinden kaybolabiliyor mu?
Büyümenin ilerlemesi ile birlikte hipermobilite sendromunun ağırlık derecesi belirgin olarak azalıyor.