Kalkanları hazırlayın

Yazı: Güzide Yülek

Onun için hep en iyisini hayal ettiniz. Hamilelik sürecinde de her şeye dikkat ettiniz. Şimdi belki ilk tatilini, belki de artık sizinle birlikte dışarıda yeni yeni adımlar atıyor, parka gidiyor. İşte orada iki kere düşünmek gerekiyor. Bebeğinizi güneş ışınlarından korumak çok önemli çünkü hassas bebek cildi yanıklara karşı daha da hassas. Sizi korkutmak istemiyoruz ama uzmanlar ısrarla uyarıyor ki çocukluk döneminde yaşayacağı kötü bir yanık, daha sonraki yaşlarda bir cilt kanseri türü olan melanom riskini ikiye katlayabiliyor. Saat 10.00-16.00 arası bebeğinizle birlikte gölgede kalmaya çalışın çünkü güneşin en güçlü olduğu saat dilimi bu saat aralığı... Gün ortası zorunlu olarak dışarıda olmanız gerekiyorsa, güneş koruyucu uygulamak da dahil olmak üzere bazı önlemleri aldığınızdan emin olun. Bebeğinize nasıl güneş koruyucu seçeceğiniz ve nasıl güvenli bir şekilde güneş banyosu yaptırabileceğiniz ile ilgili ipuçlarını da unutmadık.

Ne zaman kullanmalısınız?
6 Aydan küçük bebekler için
Bir süre öncesine kadar altı aydan küçük bebekler için güneş koruma çok önerilmiyordu. Ancak uzmanlar artık küçük bebeklere de güneş koruyucu kullanılmasını tavsiye ediyorlar. Her ne kadar gölgede bulunursanız bulunun bebeğin vücudunun açıkta kalan yerlerine en az SPF 15 olmak üzere az miktarda güneş koruma kremi uygulayın. Ayaklarının üzerini unutmayın.

6 Aylık ve daha büyük bebekler için
Vücudun güneşe maruz kalan tüm bölgelerine uygulayın. Tüm bebekler için öncelikle ürünün bebeğinizin cildini tahriş edip etmediğini kontrol etmek için uygulamadan 48 saat önce kolunun küçük bir bölümünde deneyin. Herhangi bir kızarıklık belirirse doktorunuza danışın. Bebeğinizin yüzüne ekstra dikkat edin. Eğer siz krem uygularken güler, sürmenize izin vermezse ve güneş koruyucuyu tam uygulayamazsanız biraz sakinleşmesini bekleyin. Farkına varmadan yüzünü elleyip ardından ellerini gözlerine götürürse nemli bir bezle gözlerini nazikçe silin. En önemlisi de güneş koruyucuyu sadece yazın değil tüm yıl boyunca kullanın. Kışın kar yağdığı zaman bile... Çünkü karın yansımasıyla parlayan güneş ışınları da ciddi yanıklara neden olabilir. Şunu unutmayın ki hava kapalı ya da bulutlu olabilir ama hiçbir bulut UV ışınını engellemez, sadece filtreler. Bebeğinizin dışarıda olduğu her mevsim, her saat mutlaka güneş kremi kullanın.

Miktarı ne olmalı?
Dışarı çıkmadan yaklaşık 15-30 dakika önce bebeğinizin açıkta kalan tüm tenine güneş koruyucu uygulayın. Burun, dudak ve kulaklara dikkat edin. Özellikle bebeklerin hassas ciltleri için tasarlanmış olan çinko oksit kullanın. Uzun süre dışarıda kalırsa ya da terlerse her iki saatte bir tazeleyin. Su geçirmez olan koruyucuların bile yüzdükten ya da terledikten sonra etkisi azalır.



Hangisi bebeğim için güvenli?
Bazı güneş kremleri bebeğiniz için diğerlerinden daha iyidir. İşte bebeğiniz için güneş koruyucu seçerken işinize yarayacak birkaç ipucu:

• Özellikle bebekler ve küçük çocuklar için su geçirmez formülde olanları tercih edin.

• Çinko oksit ya da titanyum dioksit içeren güneş koruyucusu seçin.

• Ürün etiketinin üzerinde ‘geniş spektrum’lu yazmalı. Yani hem UVA hem de UVB ışınlarına karşı koruma sağlamalı.

• En az SPF 15 en çok SPF 30 olan ürünü seçmeye çalışın. Çünkü 15 koruma faktörlü güneş kremleri güneşin zararlı ışınlarının yüzde 93’ünü bloke eder. 30 faktörlü koruma yüzde 97’sini... Daha yüksek korumalarda oran artmayacağı gibi içine ekstra katılan kimyasallar eklenmiş olabilir. Etiketini iyi okuyun.

• Üç yaşın altındaki çocuklarda organik ve kimyasal filtre içeren kremler kullanın. Güneş koruyucuların içinde parfüm, paraben gibi koruyucu madde olmamasına dikkat edin.

• Sinek, böcek kovucusu da içeren güneş koruyuculardan kaçının. Kovucuya ihtiyacınız varsa ayrı olarak satın alın ve bu ürünü mutlaka güneş koruyucusu uyguladıktan sonra üzerine uygulayın. Uygulama için bebeğinizin iki aylıktan büyük olması gerekir. Ayrıca doktorunuza da mutlaka danışın.

• Krem formlu koruyucular, köpük ya da sprey olanlara göre çok daha fazla etkilidir çünkü cilt yüzeyini tabaka gibi kaplar. Krem olanları öncelikle tercih edin. Ancak sprey formlu olanlar da havayla temas etmediği için çabuk bozulmazlar.

Güneşten koruma tüyoları
• Güneşin yoğun olduğu saatler olan 10.00-16.00 arası mümkün olduğunca içerde kalın.

• Dışarıda olacaksanız gölgede olmaya özen gösterin.

• Yumuşak ama iyi dokuda olan kıyafetlerle mümkün olduğunca kapalı giydirin.

• Geniş kenarlı bir şapka takın. Eğer kullanabiliyorsa mutlaka UVA ve UVB ışınlarına karşı koruma sağlayan bir güneş gözlüğü takmasını sağlayın.

• Bebek arabasının üzerini güneşten korumak için asla battaniye ile kapamayın. Aşırı ısınma ya da boğulma tehlikesi yaratır. Bunun yerine eğer varsa bebek arabasının başlık kısmını yarım kapayın ya da kenarında sabit kalacak bir şemsiye kullanarak korumayı artırın.

• Güneş altındayken sıcak havalarda bebeğinizi iyi takip edin. Rahatsızlık hissi, kızarıklık ve aşırı ağlama var mı, yok mu takip edin. Çocuğunuzun cildi güneşten yanıyorsa, kızarmışsa onu hemen güneşten uzaklaştırın. Kırmızı görünen bölgeye soğuk kompres uygulayın. Gerekirse doktorunuzu arayın.

UV filtreli mayo giydirin
Florence Nightingale Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Uzm. Dr. Zahide Eriş Eken, “Çocuk plajda oynarken, deniz suyu ve kum, güneşi yansıtır. Mutlaka güneş koruma faktörlü bir krem sürün. D vitamini alımı için güneşten faydalanmak da şart. Öğle saatlerinde birkaç dakikayı geçmemek kaydı ile (1-2 dakika ile başlayıp her gün artırabilirsiniz) çocuğunuzu koruyucu krem sürmeden güneşe çıkarabilirsiniz. Aman dikkat! Bu süre bebeklerde 10, çocuklarda 20 dakikayı geçmemeli. Unutmayın bu süre D vitamini sentezlemek için yeterli. Islak giysiler güneş ışınlarını geçirir. Bu nedenle ıslak tişörtle çocuğun denize, havuza girmesi güneş yanığına sebep olacağından, bundan kaçının. Çocuklar için üretilen UV filtreli mayolardan faydalanabilirsiniz” diyor.

Olumsuz etkisi yıllar sonra çıkabilir
Acıbadem Bakırköy Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Yasemin Sancak, “Çocuklar ultraviyole ışınlarına radyasyon hasarı açısından erişkinlerden daha duyarlıdır. Güneş ışınlarının zararlı etkileri maruz kalınan radyasyonun miktarına, yoğunluğuna, ışına maruz kalma süresine ve sıklığına göre değişir. Ancak çocukların derileri ince ve hassas olduğundan güneşin etkili olduğu saatlerde dışarıda geçirdikleri zaman az olsa bile bu durum ciddi güneş yanıklarına neden olabilir. Güneş ışınlarının akut dönemdeki zararlı etkileri arasında, kızarıklık, güneş yanığı, pigmentasyon artması (deri renginin koyulaşması) sayılabilir. Kronik ve tehlikeli etkileri ise, deri dokusunun dejenerasyonuna bağlı olarak deri yaşlanması, gözde katarakt gelişimi ve cilt kanserleridir. Çocukluk döneminde güneş ışınlarına maruziyetin fazla olması deri kanseri ve göz hasarı (özellikle katarakt) gelişiminde önemli rol oynar ve bağışıklık sistemini baskılar. Bu nedenlerden dolayı çocukların erken dönemlerde güneşten korunmaları ve kendilerini koruma alışkanlıklarının geliştirilmesine yönelik davranışların kazandırılması önemlidir” diyor.



Pompalı ambalaj daha çok dayanır
Memorail Wellnes Kozmetik Dermatoloji Bölümü’nden Uzm. Dr. Ayça Alan Atalay, altı aylıktan küçük bebeklerde dermatologlar tarafından önerilen mineral güneş koruyucu olarak adlandırılan fiziksel filtreli güneş koruyucuların tercih edilmesini öneriyor. Mineral güneş koruyucular cilt tarafından absorbe edilmeden cilt yüzeyinde sadece bariyer oluşturma yoluyla etkili olduğundan daha güvenilir. Kimyasal güneş koruyucular için geçerli olan güneşe çıkmadan önce 30 dakika bekleme gerekliliği mineral güneş koruyucularda yok. En güzel güneşten korunma yönteminin şapka, açık renkli pamuk, keten giysilerle cildi korumak olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Atalay, “Tüm kozmetiklerde olduğu gibi güneş koruyucuların da son kullanma tarihi vardır. Tarihi geçen ürünleri kullanmayın. Pompalı, hava ile temas etmeyecek şekilde ambalajlanmış güneş koruyucuların daha uzun süre etkinliğini koruduğunu unutmayın” diyor.