Mental aritmetik hakkında her şey

BU SİSTEM NASIL DOĞDU?
Çin, Japonya, Malezya gibi Uzakdoğu ülkelerinde yıllardır uygulanan bu sistemin kurucusu olan Prof. Xu Sizhong, şu anda dünyanın sayılı abaküs ve mental aritmetik uzmanlarından biri. Eğitim alanındaki katkıları nedeniyle Çin’in 100 milli hazinesinden biri kabul edildi ve 1993’te kendisine ‘Çin Halk Cumhuriyeti Şeref Madalyası’ verildi. Prof. Xu Sizhong’un kurduğu EZcount China şimdi Türkiye’de de eğitim vermeye başladı. EZcount China Turkey, Türkiye Direktörü Atakan Azaplar, “Sistem Türkiye’de yeni olduğundan MEB bünyesinde müfredatı yok fakat 30 yıldır Çin’de, 10 yıldır Malezya’da ilköğretim müfredatında zorunlu. EZcount 1980’de kuruldu ve her sene beş kıtada, 22 ülkede 70 milyon çocuk bu eğitimden faydalanıyor” diyor. Günümüzde sistem ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Belçika gibi ülkeler başta olmak üzere 41 ülkede uygulanıyor.

ÇOKLU ZEKAYA DAYANIYOR
Mental aritmetik çoklu zekaya dayanıyor. 1983 yılına kadar tek tip zekanın olduğu varsayılıyor ve ‘sayısal’ zeka eğitimde ön plana çıkartılıyordu. Bu arada ritim, renk, boyut, hayal kurma, bütünü görme gibi yaratıcılık ile ilgili olan sağ beyin baskılanıyordu. Psikolog Howard Gardner 1983 yılında ‘Çoklu Zeka’ teorisini ortaya attı. Bu teoriye göre zeka tek tip değildi ve sözel, mantıksal/matematiksel, görsel, içsel, bedensel/kinestetik, sosyal, müzik ve doğaya dönük olmak üzere sekize ayrılıyordu. Bu zeka tipleri çocuğun yetiştirilme tarzına bağlı olarak gelişiyordu. Mental aritmetik eğitimi veren kurumlarda öğrencilerde hangi zeka alanlarının gelişmesi gerektiği tespit ediliyor ve öğrenciye özel bir zeka gelişim programı uygulanıyor. Bu sistemde çocuğun güçlü olduğu zeka tipinden yola çıkılıyor ve onun yardımıyla diğer zeka düzeyleri de yükseltiliyor. Hepsi bu da değil, çocukların zekaları gelişirken kendini daha iyi tanıyan, tartışabilen, çevresini doğru algılayan, kendisinin ve arkadaşlarının hak ve sorumluluklarının bilincinde olan, yeni öğrendiklerini daha
önce öğrendikleri ile birleştiren bireyler ortaya çıkıyor. Memory Mental Aritmetik Eğitim Koçu Serkan Akan, “Eğitimde dünya standardı toplam 18 aydır. İlk dokuz ay, öğrenci toplama ve çıkarmayı hafızasından yapabiliyor, ikinci dokuz ayda ise çarpma ve bölmeyi hafızasından yapması hedefleniyor. Öğrenciler haftada bir kez geliyor ve üç ders saati eğitim alıyor. Fakat bazı firmalarda uygulamalar farklılık gösteriyor. Bu eğitimi veren birçok firma sadece abaküs imajını zihinde canlandırmakla yetinir. Biz beynin sağ lobunu
da güçlendiren yaratıcı drama, hızlı okuma, hafıza teknikleri, zihin haritaları, origami ve kuantum başarı eğitimlerini de dahil ediyoruz” diyor.

EĞİTİM SÜRECİ
Eğitimlerden özel çocuklar da, normal çocuklar da yararlanıyor. Sınıflarda en az sekiz, en çok 16 öğrenci oluyor. Bu eğitimle ilgili Milli Eğitim Bakanlığı hala çalışmalarını sürdürdüğünden şu an herhangi bir standart söz konusu değil, dolayısıyla müfredatta kullanılan tüm eğitim setleri, bu eğitimi veren kurumların bünyesinde hazırlanıyor. Bu sistemlerin Türkiye’nin kültür yapısına adaptasyonu önemli. Dolayısıyla bu eğitimi veren kurumları iyi araştırmak ve sorgulamak lazım. Yıllık eğitim bedelleri ise 1200-1800 lira arasında değişiyor.

ONLINE EĞİTİM VAR MI?
Bu eğitim Türkiye’deki her ilde yok. Bu nedenle online eğitim olup olmadığını merak ettik. Bu soruya aldığımız yanıt ‘hayır’ oldu; EZcount China Türkiye Direktörü Atakan Azaplar, “Online eğitim yok çünkü bu sistem el ve beyin fonksiyonlarının eş zamanlı olarak beraber çalışmasını içeriyor, işlemler manuel olarak abaküsle yapılıyor.
Bu uygulamadaki diğer bir amaç da günün büyük bir bölümünü bilgisayar karşısında geçiren çocuğu bir süre özgür kılabilmek” diyor.
World Soroban’ın Türkiye temsilcisi Dr. Mehmet Engin ise şunları söylüyor: “Online eğitim yok fakat ‘anzan’ adı verilen bir programımız var. Öğrencilerimize bu program bellek
aracılığı ile veriliyor. Her öğrenci kendi bilgisayarında bu çalışmayı yapmak zorunda. ‘Super Sharp Brain’ adı verilen bir çalışmamız daha var. Bu çalışmada yaptığımızsa işin
işitsel kısmı. İnternet üzerinden her öğrenci bu programa üye oluyor. Bu çalışmanın bir farkı daha var, rakamları öğrenciler İngilizce dinleyip, anlamlandırıp abaküsle çalışıyor. Bu
çalışma öğrenciyi işitsel olarak geliştirirken, başka dili anlamlandırmayı da öğretiyor.”

MENTAL ARİTMETİĞİN FAYDALARI
• Sağ ve sol beyinde gelişiyor.
• IQ ve duygusal zekayı (EQ) artıyor.
• Zihinden hesaplayabilme yeteneğini geliştiriyor.
• Matematik temeli oluşturuyor.
• Yüksek özgüven sağlıyor.
• Daha iyi bir hafıza, dikkat, algı, kavrama, odaklanma ve yaratıcılık sağlıyor.
• Konsantrasyon ve zihinsel dayanıklılığı arttırıyor.
• Sezgisel düşünceyi geliştiriyor.
• Dinleme ve anlama becerilerinde artış sağlıyor.
• Keskin gözlem yeteneği kazandırıyor.
• Güçlü bir fotoğrafik bellek sağlıyor.
• Reflekslerin hızlanmasına ve mantığın gelişmesine yardımcı oluyor.
• Daha hızlı okuma, anlama ve yazma kabiliyeti sunuyor.
• Problem çözme yeteneğini arttırıyor.Yazı: Mürsel Çavuş

Mental aritmetik, 4-12 yaş grubundaki çocuklar için tasarlanıp geliştirilen ve abaküs kullanımına dayanan bir program. Aslında Çin’de 32 yıldır müfredatta zorunlu ders olarak var.
Türkiye’de bilinirliği ise son hızla artıyor. Peki nedir mental aritmetik? Nasıl oluyor da çocuklar aynı anda hem konuşabiliyor hem de yetişkin birinin bile kolaylıkla yapamayacağı bir
hızda sayılarla doğru işlemler yapabiliyor?

Abaküsle eğitim
Abaküs 4500 yıl önce Çin’de bulunmuş ve Japonya’da geliştirilmiş bir araç. Amacı dört işlemi zihinden yapmayı sağlamak. Eğitime başlayan her çocuğun eline abaküs veriliyor, önce rakamlarla, sonra da sayılarla nasıl abaküs kullanacağını öğreniyorlar. Bu süreçte çocuklara zihinsel canlandırma yaptırılıyor ve abaküs kaldırılınca çocuklar bu kez o egzersizleri zihinlerinden yapmaya başlıyor. Bu çalışmalar beyindeki görsel, işitsel, dokunsal ve hayal noktalarını harekete geçiriyor. Böylece dikkat artıyor. Velilerin en çok sevdiği şey de bu: Çocuklar dikkatlerini toplayabiliyor ve matematiği seviyor. Bu da özgüvenlerini geliştiriyor. Bu eğitimde hem sağ beyin hem sol beyin çalışıyor. Bu sayede de hem şiir okuyup hem matematik işlemi yapabiliyorlar. Abacı Aritmetik’in kurucusu Ali Demirhan, “Mental aritmetik eğitiminde bilgisayarlarda olduğu gibi insan beyninde de algoritma oluşturmak ilk amaçtır, yani bilgisayarlarda binlerce karmaşık yolda en kısa ve en hızlı şekilde sonuca gitmek için programlar yapılır. Gelişme çağındaki çocukların beyninde yüz milyardan fazla yol oluşur ve en gelişmiş bilgisayara göre çok daha karmaşıktır. Abaküs kullanılarak, değişik eğitim ve uygulamalarla çocukların beyninde algoritma oluşturulur. Eğer doğru teknikler uygulanırsa, herhangi bir düşünce ya da davranış için beyin kendiliğinden en kısa yoldan en hızlı şekilde sonuca gider. Bundan ötürü çocuklarda algılama, zeka, karar verme, dikkat, odaklanmayla ilgili her konuda olağanüstü sonuçlar elde edilir. Aslında yapılan eğitim var olan kapasitenin kullanım alanını artırmak ve hız kazandırmaktır” diyor.
Fakat şunu söylemekte de yarar var, her işte olduğu gibi bu eğitim süreci de sürekli pratik yapmaya dayalı ve çocukların maksimum fayda sağlayabilmesi için bu eğitimi en az 1.5-2 yıl alması şart.