Yalnız uyumaktan korkuyor mu?
Çoğunuz yalnız uyumuyorsa bu yazıyı okumanızda fayda var.
Bunları deneyin!
• Kaynağı bilinmeyen sesler, zaman zaman anlamı çözülemeyen oyuncak veya objeler kimi durumda palyaçolar korku verici olabilir. Çoğu anne ve baba 'Çocuk nereden de öğrendi bu korkuyorum kelimesini oysa biz onu hiçbir şeyden korkutmadık' der. Fakat dünyayı anlamlandırmaya ve bir yandan da bu dünyadaki yerini yavaş yavaş fark etmeye başlayan çocuk için bahsedilen tip korkular olabilir. Korkular çok uzun ve yoğun olmadıkları müddetçe büyümenin bir parçası olarak değerlendirilebilir. Bu tip durumlar yine kaygı seviyesi yüksek koruyucu anne ve babayı çocuğu yalnız bırakmamaya uykusunda da yanında olmaya yönlendirir. Bu sebeple yalnız yatamayan çocuklar da vardır. Kaygı ve tedirginlik karşılıklı olarak çocuktan anne ve babaya, anne ve babadan çocuğa geçer. Oysa anne ve babada bunların filtrelenmesi ve çocuğa güven verici yaklaşımlarla davranılması gerekir. Mantıklı açıklamaların pek anlamı yoktur çünkü defalarca anlatmanıza rağmen 'Hayır ama orada canavar var' hikayesi devam eder. Çünkü bu çocuğun psikolojik bünyesindeki bir gelişime adaptasyonu ile ilgili bir meseledir.
• Eğer fiziksel bir durum söz konusu değilse, diğer etkenler büyük ihtimalle; yeni kardeş, anne ve babanın boşanması, anne ve baba kaybı, okul, öğretmen değişimleri, ev değişimi gibi çocuğun hayatındaki değişimler çocuğun psikolojik olgunlaşmasının okul ortamının gerektirdiği sorumluluklara yeterli gelmemesi (anneden ayrılmanın yarattığı kaygıya tahammül etmek, paylaşmak, yanlışını kabul etmek, arkadaşlarının da yönlendirmesine ve oyun kurmalarına izin vermek, ihtiyaçlarını dile getirmek, kendini korumak vs.) olabilir. Yalnız uyuyamayan ayıcık, kıskanç kaplan, kardeş isteyen çocuk gibi çocuğunuzun özdeşleşebileceği konu ve kahramanlar seçilerek aldığınız hikaye kitaplarını okuyabilirsiniz.
• Bu dönemde çocuğunuza mantıklı açıklama yapmaktan kaçının. Korkacak bir şey yok, kıskanma, sakın bağırma gibi cümleler kurmak ya da kızmak çocuğun duygularını ifadesini yasaklayan yaklaşımlardır ve çocuğu daha da kötü hissettirir. Üstelik bütün bu 'olumsuz' duyguları hissetmeye devam ettiği için suçluluk hisleri artar.Yalnız uyumaktan korkan ve ne yaparsanız yapın odasını, yatağını ayıramadığınız bir çocuğunuz varsa Hisar Intercontinental Hospital Çocuk ve Ergen Uzman Psikoloğu Özge Özkan'ın önerilerine kulak verin.
Özkan, "Uyku bozuklukları hem psikolojik hem de psikiyatrik/nörolojik kökenli olabilir. 4-5 yaş gibi bebeklik ve erken çocukluk döneminde uykuda nörolojik sebeplere dayalı ama iyi ayırt edilemediği için, ya kültürel olarak metafizik olgularla açıklanmaya çalışılan ya da psikolojik sebeplere yorulan nöbetler vardır. Bu nöbetlerin sıklıkları değişken şekilde tekrar eder; çocuk gözleri açık olsa da uykudadır. Anne ve babasını tanımaz, çoğu zaman konuşur, dakikalarca da sürebilir. Böyle bir durumda anne ve baba doğal olarak çocuğun bu durumundan endişe duyar, çocukla birlikte uyumayı tercih eder ya da kendi yataklarına alırlar. Böylesi durumlarla başlayan yalnız yatamama ileriki yaşlara kadar devam edebilir" diyor.
• Kaynağı bilinmeyen sesler, zaman zaman anlamı çözülemeyen oyuncak veya objeler kimi durumda palyaçolar korku verici olabilir. Çoğu anne ve baba 'Çocuk nereden de öğrendi bu korkuyorum kelimesini oysa biz onu hiçbir şeyden korkutmadık' der. Fakat dünyayı anlamlandırmaya ve bir yandan da bu dünyadaki yerini yavaş yavaş fark etmeye başlayan çocuk için bahsedilen tip korkular olabilir. Korkular çok uzun ve yoğun olmadıkları müddetçe büyümenin bir parçası olarak değerlendirilebilir. Bu tip durumlar yine kaygı seviyesi yüksek koruyucu anne ve babayı çocuğu yalnız bırakmamaya uykusunda da yanında olmaya yönlendirir. Bu sebeple yalnız yatamayan çocuklar da vardır. Kaygı ve tedirginlik karşılıklı olarak çocuktan anne ve babaya, anne ve babadan çocuğa geçer. Oysa anne ve babada bunların filtrelenmesi ve çocuğa güven verici yaklaşımlarla davranılması gerekir. Mantıklı açıklamaların pek anlamı yoktur çünkü defalarca anlatmanıza rağmen 'Hayır ama orada canavar var' hikayesi devam eder. Çünkü bu çocuğun psikolojik bünyesindeki bir gelişime adaptasyonu ile ilgili bir meseledir.
• Eğer fiziksel bir durum söz konusu değilse, diğer etkenler büyük ihtimalle; yeni kardeş, anne ve babanın boşanması, anne ve baba kaybı, okul, öğretmen değişimleri, ev değişimi gibi çocuğun hayatındaki değişimler çocuğun psikolojik olgunlaşmasının okul ortamının gerektirdiği sorumluluklara yeterli gelmemesi (anneden ayrılmanın yarattığı kaygıya tahammül etmek, paylaşmak, yanlışını kabul etmek, arkadaşlarının da yönlendirmesine ve oyun kurmalarına izin vermek, ihtiyaçlarını dile getirmek, kendini korumak vs.) olabilir. Yalnız uyuyamayan ayıcık, kıskanç kaplan, kardeş isteyen çocuk gibi çocuğunuzun özdeşleşebileceği konu ve kahramanlar seçilerek aldığınız hikaye kitaplarını okuyabilirsiniz.
• Bu dönemde çocuğunuza mantıklı açıklama yapmaktan kaçının. Korkacak bir şey yok, kıskanma, sakın bağırma gibi cümleler kurmak ya da kızmak çocuğun duygularını ifadesini yasaklayan yaklaşımlardır ve çocuğu daha da kötü hissettirir. Üstelik bütün bu 'olumsuz' duyguları hissetmeye devam ettiği için suçluluk hisleri artar.Yalnız uyumaktan korkan ve ne yaparsanız yapın odasını, yatağını ayıramadığınız bir çocuğunuz varsa Hisar Intercontinental Hospital Çocuk ve Ergen Uzman Psikoloğu Özge Özkan'ın önerilerine kulak verin.
Özkan, "Uyku bozuklukları hem psikolojik hem de psikiyatrik/nörolojik kökenli olabilir. 4-5 yaş gibi bebeklik ve erken çocukluk döneminde uykuda nörolojik sebeplere dayalı ama iyi ayırt edilemediği için, ya kültürel olarak metafizik olgularla açıklanmaya çalışılan ya da psikolojik sebeplere yorulan nöbetler vardır. Bu nöbetlerin sıklıkları değişken şekilde tekrar eder; çocuk gözleri açık olsa da uykudadır. Anne ve babasını tanımaz, çoğu zaman konuşur, dakikalarca da sürebilir. Böyle bir durumda anne ve baba doğal olarak çocuğun bu durumundan endişe duyar, çocukla birlikte uyumayı tercih eder ya da kendi yataklarına alırlar. Böylesi durumlarla başlayan yalnız yatamama ileriki yaşlara kadar devam edebilir" diyor.
