Evlilikte para yönetimi...
İnsanlar birbirini sevdiği için para konularında da iyi anlaşacaklar diye bir şey yok. Özellikle evlilikte…
Özlem Denizmen
Düşünsenize iki farklı kişilik, farklı
geçmiş ve tecrübelerle farklı farklı şekillenen iki hayat görüşü… Bir
de işin içine para girince, tarafların psikolojisi, paraya yaklaşımı
ve tabii ki ilişkinin seyri değişebiliyor. Bu ay gönülleriniz gibi,
bütçeninizin de ‘seyran olma’ potansiyelini artıracak beş temel
başlık seçtim. Test edin, değerlendirin ve harekete geçin!
1. Finansal nefes alanı
Bir evde üç banka hesabı olsun: Sizin, eşinizin
ve evin. Bu ‘finansal özgürlük’ alanlarınıza saygılı
olmanızı sağlar. Her şeyiniz ortak iyi güzel ama
aşkınızı ispatlamak için her kuruşunuzu ortak
kullanmak zorunda değilsiniz. Her kuruş ‘bizim
paramız’ olursa, birbirinizin harcadığı her kuruşu
kontrol altına alacaksınız. Burada bahsettiğim
gizli saklı harcama yapmak değil, birbirinize
‘finansal nefes’ alabilecek bir alan bırakmak.
Anneniz, babanız ya da bakmakla yükümlü
olduğunuz yakınlarınız için harcamalarınız
olabilir, birbirinize hediye almak isteyebilirsiniz,
birinizin ilgilenmediği hatta belki anlayış
göstermediği ancak diğeriniz için önemli olan
bir hobinize harcama yapabilirsiniz. Birbirinize
ufak da olsa bir finansal özgürlük tanımanız,
kendinize özel harcamalarınızın sebep olacağı
gerginlikleri de ortadan kaldıracaktır. Sizin üç
hesabınız var mı? Bu konuyu hiç konuştunuz mu?
2. Ev hesabının paylaşımı
Burada tek bir doğru yok. İkiniz de
çalışıyorsanız, ev bütçesine maaşlarınız
oranında katkıda bulunabilirsiniz. Diyelim
biriniz 3000 ¨ maaş, diğeri 7000 ¨ maaş
alıyor. Toplam 10.000 ¨ etti. 3000 ¨ maaş
alanın eve getirdiği gelir toplam ev gelirinin
yüzde 30’u olduğu için, ev masraflarının
yüzde 30’unu karşılıyor. Başka bir yolda
ödemeleri bölüşebilirsiniz. Yani, Ahmet kira
ve faturaları öder, Ayla ise gıda ve eğlence
masraflarını. Başka bir evde, Süleyman her
şeyi öder, Fatma’nın geliri sadece birikime
ayrılır. Bu konu aileden aileye ve gelirden
gelire değişebilir. Tek bir doğru yok.
Sadece erkek çalışıyorsa, burada da
farklı modeller olabilir, ama tavsiyem aylık
paylaşım yaparak kadınlara bütçe yönetimi
konusunda inisiyatif verilmesi. Yuvayı dişi kuş
yapar diye boşuna dememiş atalarımız.
Kendine verilen sorumlulukla, bütçenin her
kalemine yetişmeye çalışır bir kadın.
Sizin evde harcamaları, birikimi, yatırımı
paylaşma modeliniz var mı? Açık mı? Net
mi? İkiniz de bundan memnun musunuz?
En son ne zaman konuştunuz?
3. Büyük sorun:
Gizli borç
Eşlerin birbirinden sakladığı ama evin
ortasında gezip duran kocaman bir sorun;
gizli borç. Sizin ya da eşinizin kredi kartı
borcunuz var, ailenize yardım etmek için
borç aldınız ama bir türlü söyleyemiyorsunuz.
Öte yandan karşı taraf öyle ya da böyle bunu
hissediyor. Çünkü her ne kadar sır olarak
saklanmak istense de, üzerinizde yaratacağı
gerginlik sürekli anlamsız tartışmalara neden
oluyor. E ne oldu şimdi? Hani iyi günde, kötü
günde beraberdiniz… Bu durumu eşinize
anlatmanız size zor geliyor olabilir ancak
yaratacağı sonuçlar daha da zor süreçlere
yol açabilir. Samimi olun, paylaşın. Birlikte
bir çözüm bulabilir, buna neden olan süreci
konuşabilir, tekrarlanmaması için birbirinize
destek olabilirsiniz. Bu samimi paylaşımınız
ilişkinizin daha da güçlenmesine neden
olacak! Sizin eşinizden gizlediğiniz bir borç
var mı?
Ya onun sizden gizlediği bir borç
var mıdır acaba? Derin nefes alın ve
düşünün, çünkü bu da aldatmanın bir
türü, ‘finansal aldatma’!
4. Hayal kurun
İnsanın geleceğe dair hayalleri, hevesleri,
düşleri aslında en mahrem şeylerinden biri.
Genelde kendimize saklarız, hatta bir çoğumuz
da oturup düşünmemiştir belki. Geçiştiriveririz ‘aman ne
hayali, yaşayıp gidiyoruz’ diye. O zaman ben de sorarım
size ‘Hayata nefes almak için mi geldik?’ Sizin göreviniz,
misyonunuz, motivasyonunuz var elbet. Nedir bunlar? Önce
kendinizinkileri ortaya çıkartın, sonra eşinizinkini anlayın ve
tanımlayın. Beraber hayal kurun. Böylece beraberce ileriye
dönük kesişen kümelerinizi de belirleyip ortak hedefler
seçebilirsiniz. Ortak hedefleri olan evlilikler daha başarılı oluyor.
Sizin eşinizle gönülleriniz, değerleriniz ortak ki evlenmişsiniz, yuva
kurmuşsunuz, şimdi de gidilecek ortak noktaları tespit edin ki
para sizi oraya götürebilsin. İşte bu kadar da basit.
Siz eşinizle samimiyetle kişisel
hayallerinizi, düşlerinizi konuştunuz
mu? Sizi nelerin mutlu ettiğini,
size nelerin motivasyon
sağladığını, heyecan verdiğini
paylaştınız mı? Ya onunkileri?
Peki ileriye dönük olarak ikinizin
ortak hedefleri neler onu konuştunuz
mu? Örneğin emeklilikte güvence,
dünya seyahati, erken emeklilik gibi
hedefleriniz var mı? Peki bu hedeflere
nasıl ulaşacağınızı planladınız mı?
Cevaplar hayırsa durmayın, hadi
arayın eşinizi! Pazar günü için
randevulaşın ve paylaşın.
5. Ne baş tacı ne el kiri
Paranın tanımını hatırlayalım: Bizi değerlerimiz
doğrultusunda, bir noktadan diğer bir
noktaya getiren araç. Bir 10 ¨ alın yere
koyun, kendi başına pazara, markete gidebilir
mi? Ayakkabı elbise alabilir mi? Cevap
tabii ki hayır. Ya da bir ıssız adaya giderken
para almaya gerek var mı? Mars’ta para
anlamlı mı? Yani unutmayın, paranın kendi
başına bir anlamı yok, ona anlamı yükleyen
biziz. Bu nedenle evliliğiniz boyunca da,
parayı sizi hedeflerinize götürecek bir araç
olarak konumlayın; onu ne baş tacı ne
el kiri olarak görün. Parayı gerektiği kadar
önemseyin. Para hakkında konuşabilin. İster
sevin, ister sevmeyin para hayatın en temel
gerçeklerinden biri.
İlişkilerde parayla ilgili tavsiyelerim devam edecek, bu çok
derin, hassas ve önemli bir konu. Evlilik kutsal ama bir o kadar
da zor. Para konularında da doğru sistemleri oturtma bizim
huzurumuza yardımcı olacak. Ama size de iş düşüyor, her şeyin
başında olduğu gibi burada da üç kural devreye girsin:
1. Samimiyet 2.Utanmak yok; suçlamak yok 3. ‘Önce
insan sonra para’ diyerek siz de bir göz gezdirin ki kendi
birlikteliğinizde ‘gönüller bir, bütçe seyran’ olabilsin.
Sağlık sevgi ve parayla kalın…