Yaşamak var ya!
Yeni yılda yeni finansal kararlar alabilirsiniz...
Özlem Denizmen
Yılbaşı yaklaşırken, yeni bir yıla hazırlanırken yaşınızı da göz önüne alarak yeni finansal kararlar alabilirsiniz...Farklı ihtiyaçlarımıza ve psikolojik durumumuza göre farklı ekonomik kararlar veriyoruz.
Alara, 20 yaşında genç bir kadın, ne olsam diye düşünüyor. Hayalleri büyük. Elinden tutanı olsa Mars’a bile gidecek.
Selin, 33 yaşına yeni bastı, evlilik telaşında. Sonunda hayalindeki aşkı buldu, düğün için günler sayıyor. Evini döşeyecek, şık giyinecek, çocuğu olunca ona doğum günü partileri verecek.
Ebru, 44 yaşında, evli ve iki çocuğu var. İleriye dönük endişeleri ve beklentileri ona hayatını sorgulatıyor. “Doğru işte miyim, özel hayatımda hak ettiğim yerde miyim?” diyor. Arkadaşları ile olan ilişkilerini gözden geçiriyor. Hayata bakışı şekilleniyor sanki. Yogaya başlamış.
Hülya, 57 yaşında, ne gerekiyorsa harcayarak genç kalmak istiyor. İnsanları ve olayları çözmüş, artık ‘kendinle ilgilenme’ hormonları fokurduyor. Çocukları delikanlı, zamanı daha fazla, yarı zamanını Bodrum’da geçirmeyi hayal ediyor ama ekonomik tarafı denk getiremediği için bir türlü olmuyor.
Saide, 65 yaşında, emeklilik maaşının içine sıkışmış, ‘benden geçti artık’ diyor. Bilmiyor ki ömür uzadı, en az 20-25 senesi var. Gözünü kapayıp düşünüyor, acaba kimler için önemliyim? Neden çocuklar daha sık aramıyor? Alt komşuyu sabah kahvesine çağırıyor.
Her yaşın kendine has güzelliği ve derinliği var. Farklı ihtiyaç, endişe, hayal, beklenti, ekonomik durum, psikolojiye göre farklı ekonomik kararlar veriyoruz.
Yılbaşına hazırlandığımız şu günlerde, işte kadınların yaş dönemine göre alması gereken finansal aksiyonlar...
Bakalım sizin durumunuz nasıl...
20’li yaşlar
• Organize olmaya başla. Bankadaki hesabından kıyafetlerine kadar sahip olduğun her şeyin listesini yap. Hayır, erken değil.
• Kredi notundan haberin var mı? Belki henüz oluşmadı ama bir gözünün orada olması için iyi bir alışkanlık. Ev, araba alırken lazım olacak.
• Yarım günlük iş de olur haftalık part time da... Sen çalışma alışkanlığı kazanmaya bak.
• İlk gelirin itibarıyla yazılı bütçe yap. Eğlenceye ayırdığın parayı, birikimi, ulaşımı tek tek yaz.
• Birikim yapacağın miktar ufacık olsa bile biriktir.
• BES hesabı aç. Ne kadar erken o kadar çok para.
• Zengin koca aramak yerine, seni sen olduğun için seven, yücelten arkadaşlıklar yap.
30’lu yaşlar
• Oturup kariyerini gözden geçirmek için güzel bir zaman. Artık bir süredir iş hayatındasın. Şimdi bir adım geride dur ve düşün. Orada, olmak istediğin yerde misin?
• Kendi gelirinle tatile gitmeye başladın. Kültürel aktiviteleri de ihmal etme. Ne ipin ucunu kaçırıp borca gir ne de tatile gitmemezlik yap.
• Bu zamana kadar kredi notunu yüksek tutanlar kredi çekme aşamasında faydasını görecekler tabii.
• Evlilik ve çocuk büyütme konuları gündeme gelebilir. Bocalamamak için her biri için ayrı ayrı para yönetimleri planla.
• Etraf ne der diye değil, kendin için giyin, al, gez.
40’lı yaşlar
• Birikim için ciddileşme vakti
• Kirada oturmaya devam mı? Yoksa ev satın alma gibi bir hedef belirleyecek misin?
• Borçların varsa kapatmak için bir borç planı yapman daha iyi. Borçlarına odaklanmanın yolu bu. • Paran varsa, kendine uygun risk alıp yatırım yap (ki ileride rahat edesin).
• Artık emeklilik maaşının tahmini ne kadar olacağını ve şu anki mevcut birikimini görebiliyorsun.
• Bundan sonra da aynı dik duruşun devam edecek. Zor durumlar için biriktirdiğin acil durum fonunu ihmal etme.
• Hayal kırıklıklarını çabuk atlat, kendi işine bak. Hayat tek. Özel. Yaşa.
50’li yaşlar
• Gelirin düşecek. Dengelemek için ne kadar birikim yaptın? Düşündüğün meblağın aşağısında mısın? Yaşam kalitenden ödün vermeden kısabileceğin neler var, bir bak.
• Çocuklara verilen finansal desteği gözden geçirme vakti. Yavaştan ayaklarının üzerinde durmaya başlamalılar. Dürüstçe bir konuşun ve beklentilerini öğren.
• Çocuklar küçükse hayat sigortası, eğitim sigortası yaptır, risklere karşı onların geleceğini emniyete al.
• İkinci bir ev almak için kendine ikinci hedef koyabilir ve birikim yapabilirsin.
• Güzellik uğruna, olmayan paralarını harcama; dostlar seni gözlerin gülüyor diye seviyor.
60’lı yaşlar
• Riskli hayatlar biraz daha geride kalıyor ama bu demek değil ki biriktirmeyi bırakacaksın.
• Düğün var, ey millet. Çocukları evlendiriyoruz. Aşırıya kaçmadan, gösteriş yapmadan... Onların bu en mutlu gününde elimizden geldiğince destekleyeceğiz.
• Evini küçültüp, seyahat bütçeni artırabilirsin. Bir kere yaşıyoruz.
70’li yaşlar
• 20’li yaşlarda iş hayatına adım atarken çizdiğin kariyer planından bir tane daha lazım. Bu sefer kariyerini nasıl bitireceğini planla. Kendi esnek çalışma takvimini oluştur. Bütün o tecrübelerinden faydalanmak isteyen insanlar olacak. Belki uzaktan destek olabilirsin.
• 30 senelik eski püskü kıyafetleri ya ver ya at. Kendine yeni ciciler al. Yenilik enerjisi ile dol.
• Ver. Ver. Ver. Sevgini, zamanını, ilgini, eşyalarını. Vermek en büyük zenginlik. Verdikçe bereket dolarsın.
• Unutmayın; her ne yaparsanız yapın sizi siz yapan değerlerden uzak kalmayın.
Yeni yılınız şimdiden kutlu olsun
Dükkanların pırıltısına, restoranların ışıltısına, kampanyaların şıkırtısına kapılıp gereksiz harcamayın. Kimse geçen sene verdiğiniz yılbaşı hediyesini hatırlamayacak!