Kadın genital sistemi hakkında bilgi veren Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Meral Sönmezer, vajinanın yapısını anlattı... İşte vajinanın yapısı ve sistemin fonksiyonlarına ilişkin bilinmesi gereken 15 bilgi ve Sönmezer'in verdiği bilgiler:
Kadın genital sistemi; dış genital sistem ve iç genital sistem olarak iki bölümde incelenmektedir.
Dış Genital Sistem (Dış Üreme Organları)
“Vulva” olarak adlandırılan dış üreme organları; pubis tepesi, büyük dudaklar, küçük dudaklar, klitoris, vajina girişi, kızlık zarı ve idrar deliğini kapsamaktadır.
Pubis
Pubis, gevşek bağ dokusu ile derialtı yağ dokusundan oluşan, üçgen şeklinde bir yapıdır. Ergenlik dönemi ile beraber pubiste kıllanmalar başlar.
Büyük Dudaklar (Labium Majus)
Vulvanın dış sınırını oluşturan büyük dudaklar, küçük dudaklara göre daha etli ve kalındır. Diğer kadın dış genital organlarını dış travmalardan korur. Üzerinde yağ salgılayan salgı bezleri bulunur. Ergenlikten sonra büyük dudakların üzeri kıllarla (pubik kıllar) kaplanır.
Küçük Dudaklar (Labium Minus)
Küçük dudaklar ise iç kısımda yer alır ve vajina girişini kapatacak şekilde önden arkaya uzanır. Genişliği kadından kadına değişebilirken, bazı kadınlarda normalden kalın ve sarkık görünümde olabilir. Bu kadınlar genital estetik uygulamalarına başvurabilirler.
Küçük dudakların üst birleşme kısmı ile klitoral başlık arasında yer alan yapı olan klitoris, kadın genitallerinin en duyarlı alanıdır. Çok yoğun sinir ağına sahip olan klitorisin, kadın genital sisteminde tek işlevi cinsel zevk vermektir. Anatomik ve fizyolojik olarak erkekte penise karşılık gelmesine rağmen penise göre çok daha küçüktür ve üretra klitorisin içinden geçmez, ayrıca penise oranla üç kat daha yoğun bir sinir yapısı vardır. Cinsel uyarılma ile klitoris genişler ve kabarır, böylece ereksiyon ve orgazm meydana gelir. Orgazmın gelişmesinde klitoris başlığının klitorise sürtünmesinin önemli bir yeri vardır. Klitorisin görünümü ve büyüklüğü kadından kadına değişkenlik göstermektedir.
Vajina Girişi (Vestibul)
Vestibul, iç dudakların devamında yer almakta ve vajina girişinde kızlık zarına kadar devam etmektedir. Üretra ile anüs arasında yer alan vestibul, iç dudakların açılmasıyla ortaya çıkar. Vajina girişi etrafında “bartholin bezi” olarak adlandırılan ve ilişki sırasında vajina girişinin kayganlığını sağlayan salgı bezleri bulunmaktadır. Cinsel ilişki sırasında kızlık zarı yırtıldıktan sonra vajina ile birleşir.
Kızlık Zarı (Hymen)
Vajina girişinde bulunan, bağ dokusu ve damarlardan oluşan, ince ve esnek bir dokudur. Kızlık zarının esnekliği, kalınlığı veya şekli kişiden kişiye değişkenlik göstermektedir. Kızlık zarı bazen delikli olabilirken, bazen de hiç olmayabilir. Adet kanının dışarı atılmasını sağlayacak biçimde açık olan kızlık zarı, nadir de olsa tümüyle kapalı olabilir. Bu durumda cerrahi müdahale ile kızlık zarının açılması gerekebilir. Bu durum genellikle genç kızın ergenliğe girdiği dönemde anlaşılır.
Üretra
Mesanenin devamında yer alan ve idrar boşaltım sisteminin son aşamasını sağlayan üretra, tıpkı vajina gibi boru şeklinde olup kadın üreme organları arasında yer almaktadır. Kadınlarda bulunan üretra erkeklerde bulunandan daha kısa bir yapıya sahip olup kadınların idrar yolu enfeksiyonu sorununu daha fazla yaşamasının bir sebebidir.
İç Genital Organlar (İç Üreme Organları)
İç genital sistemde; vajina, rahim ağzı, rahim, tüpler ve yumurtalıklardan yer almaktadır.
Vajina (Hazne)
Peki, vajina nedir? Vajinanın yapısı nasıldır? Vajina, silindir şeklinde olup, yaklaşık 7-10 santimetre uzunluğunda ve içi tırtıklı bir yapıda olup, esneme ve genişleme yeteneğine sahip, bağ ve kas dokularından oluşan bir organdır. Cinsel birlikteliğin yaşandığı yerdir ve vajinal girişte bulunan bartholin ve skene bezleri cinsel ilişki sırasında vajinanın girişi ile vajinanın kayganlaşmasını sağlar. Doğum esnasında ise bebek bu kanaldan geçerek dünyaya gelir. Vajinanın mukozal ve tırtıklı yapısı, bebeğin vajinadan kolayca çıkmasına ve penisin de rahatça vajinaya girmesine olanak sağlar.
İdrar Torbası ve Rektum
Vajinanın önünde idrar torbası, arkasında ise rektum bulunur. Doğum yapan ve doğumu zor geçen kişilerde vajina duvarlarının zayıflaması ve idrar torbasında sarkmalar oluşurken bunun sonucunda da idrar kaçırma görülebilir. Aynı zamanda arka duvarda ise, bağırsakta sarkma ve bunun sonucunda ise kabızlık ve sıkışma hissi ortaya çıkabilir. Kimi zaman doğum sonrası meydana gelen genişlemelerle, kimi zaman da yapısal olarak yeterince sıkı olmayan vajina, çiftlerin cinsel ilişkide yeterince haz alamamasına neden olabilir. Bu durumda kadınlar, vajina daraltma işlemleri yaptırmayı düşünebilirler.
Rahim Ağzı (Serviks)
Rahim boşluğuna açılan ‘iç delik’ (internal os) ile vajinaya açılan ‘dış delik’ (eksternal os) arasında kalan bir kanal (servikal kanal) yapısını içeren rahim ağzı yaklaşık 2.5 - 3.5 santimetre uzunluğundadır. Fetusun büyüdüğü rahim boşluğunu, alt genital sistemin parçası olan vajinadan ayıran sıkı bir bağ dokusuna sahiptir. Serviks, cinsel ilişki sırasında basınca duyarlı olup, penisin servikse uyguladığı basınç ile doldurulma hissini yaratır. Salgıladığı özel madde yardımı ile vajinayı nemli tutarak, ortasındaki açıklık ile spermin genital sistemde hareketliliğini sağlarken, vajinadaki mikropların da yayılmasını engeller.
Rahim (Uterus)
Kadınların ana üreme organı olan rahim, döllenme sonrası yumurtanın yerleştiği, doğuma kadar fetusun içinde korunarak geliştiği kas dokusundan oluşmaktadır. Gebe olmayan erişkin bir kadında yaklaşık 5 santimetre genişliğinde ve 7 santimetre uzunluğundadır. Endometrium (iç tabaka), myometrium (orta tabaka), perimetrium (seroza, dış tabaka) olmak üzere üç tabakadan oluşmaktadır.
Endometrium; döl yatağıdır ve iç yüzeyi kaplar, her adette (menstruasyon) üçte ikisi dökülerek bir sonraki ayın olası gebeliğine hazırlanır.
Myometrium; rahim kütlesinin çoğunu oluşturan kas dokusu olup cinsel uyarılma, orgazm, doğum ve adet sırasında kasılmaları sağlar.
Perimetrium; rahimin en dış tabakasıdır.
Rahimin İşlevleri
Rahimin, embriyo olgunlaşıncaya kadar embriyonun beslenmesini ve korunmasını sağlamak ve bebeğin büyümesi için elverişli ortamı hazırlamak, doğum esnasında kasılmalarla birlikte fetüs ve plesantanın atılmasını ve bebeğin çıkmasını sağlamak gibi işlevleri bulunmaktadır. Gebelerde rahim incelip büyüyerek tüm karnı dolduracak boyutlara ulaşabilme, doğumdan sonra ise hızla küçülerek kısa zamanda eski halini alabilme özelliğine sahiptir. Kadınlarda menopoz dönemiyle birlikte, yumurtalıklarla, rahmin ölçüleri zamanla küçülmektedir.
Tüpler (Fallop Kanalları)
Yumurtalıklarla uterus arasında bağlantıyı sağlayan çift taraflı oluşumlar olan fallop kanalları, vajinaya giren meninin rahim ağzından geçerek yumurtaya ulaşmasını sağlamaktadır. 10-13 santimetre uzunluğunda olup, uçlarında bulunan saçaklarıyla yumurtalıklarla yakın temas halindedir.
Ampulla
Yumurtanın, sperm tarafından döllenmesi gerçekleşir. Döllenme tüplerin orta bölgesinde (ampulla) olur. Döllenmiş olan yumurta daha sonra tüp kanalından rahim içine taşınarak, gebelik kesesini oluşturur. Kadınlarda görülen kısırlık vakalarının neredeyse yarısında tüplerle ilgili sorun olduğu gözlenmiştir. Tüplerden birisinin tıkalı ya da hasarlı olması durumda, hamilelik zor gerçekleşir. Her ikisinin de tıkalı veya hasarlı olduğu durumlarda ise hamilelik için tek çare tüp bebek tedavi yöntemidir.
Yumurtalıklar (Overler)
Rahmin iki tarafında bulunan yumurtalıklar, 3.5 santimetre uzunluğunda, 2 santimetre genişliğindedir. Yumurtalıklar, her ay rahime fallop tüpleri aracılığı ile yumurta gönderilmesinden sorumludur ve bir milyon potansiyel içeren yumurtadan sadece 400-500'ü rahime gönderilir. Yeni doğmuş bir kız bebeğin yumurtalıklarında yaklaşık olarak 2 milyon yumurta hücresi bulunmaktadır. Bu yumurta hücreleri her geçen gün azalır ve kadında menopoz döneminin başlamasıyla birlikte bu işlev durur. Cinsel ilişkiye ve uyarılmaya direkt etkisi olmamasının yanı sıra kadınlık hormonları olan östrojen ve progesteronun salgılanmasından sorumludur. Orgazm sırasında fallop tüpleriyle birlikte yumurtalıklarda da kasılmalar meydana gelir.
BU İÇERİKLER DE İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR