amniyosentez nedir? neden, nasıl yapılır? 16 soruda amniyosentez
Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Murat Yayla amniyosentez ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı.
Hamilelik döneminde amniyosentez nedir, neden ve nasıl yapılır? Amniyosentez testinin riski var mı? Acı verir mi? Amniyosentez testi sonuçları ne zaman alınır? Amniyosentez sonrası nelere dikkat edilmelidir? İşte Prof. Dr. Murat Yayla'nın verdiği bilgiler ışığında A'dan Z'ye amniyosentez:
AMNİYOSENTEZ NEDİR?
Öncelikle amniyosentez nedir?
Amniyosentez ultrasonografi görüntülemesi altında ince bir iğne yardımı ile gebenin karın duvarından ve uterustan geçilerek gebelik kesesi içinden bir miktar amniyon sıvısı alınması işlemidir.
AMNİYOSENTEZ TESTİ NEDEN YAPILIR?
Amniyosentez testi ne işe yarar, neden yapılır, hangi durumda istenir?
Amniyosentez doğacak bebekte mevcut olabilecek kromozom-gen hastalıklarının, metabolizma bozuklukları veya enfeksiyonların varlığını gebelik sırasında gösterebilmek amacı ile yapılır.
AMNİYOSENTEZ TESTİ NE ZAMAN YAPILIR?
Amniyosentez testi ne zaman yapılır, belirli bir ayı-haftası var mıdır?
Amniyosentez ideal olarak gebeliğin 16-22. haftaları arasında yapılır. Daha önceki dönemlerde tanı testi gerekirse koryon villus biyopsisi yapılır.
Amniyosentez testinde nelere bakılır?
Kromozom sayısı ve yapısı, kromozomlardaki küçük eksiklikler, fazlalıklar, farklılıklar, özel ve nadir genetik hastalıklar, gerekiyorsa enfeksiyonlar, bebeğin böbrek ve barsak fonksiyonları ile salgılanan bazı özel proteinler, enzimler, hormonlar incelenebilir. İnceleme derinleştirildikçe maliyet de artacağından öncelikle sadece genel ve hedefe yönelik tetkikler yapılır, gerek görüldükçe analizler ilerletilir.
Amniyosentez öncesi ne gibi belgeler doldurulur?
1928 Tarihliı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarz-ı İcrasına Dair Kanun ve 1998 tarihli Hasta Hakları Yönetmeliği uyarınca: tıbbi müdahaleler öncesinde hastalardan alınması gereken bir belge amniyosentez yapılacak anne adayı ve eşi tarafından imzalanmalıdır. Ayrıca Sağlık Bakanlığı Genetik Tanı Merkezleri Yönetmeliğine göre yapılacak genetik testler için ailenin yazılı izin vermesi de zorunludur. Aileler bilgilendirildikten ve varsa soruları cevaplandıktan sonra bu onam belgeleri imzalatılır.
AMNİYOSENTEZ TESTİNİN RİSKİ VAR MI?
Amniyosentez testinin riski var mıdır?
İşlemden sonra ilk bir hafta içinde %2-3 oranında tedavilere de cevap verebilen düşük belirtileri (kasılma, kanama, su gelmesi, ateş) görülebilir. Bunların sadece onda birinde (binde 2-3) düşük gerçekleşir. Hiçbir işlem yapılmamış gebelerde de %2-3 oranında düşük veya erken doğum olabileceği unutulmamalıdır.
Amniyosentez öncesi hazırlık süreçleri nelerdir?
Aileler yapılacak bu girişim hakkında önceden bilgilendirilirler. Varsa sigorta sistemi ile görüşme yapılarak işlem onayı alınır. Aç olmak veya kullanılan ilaçları kesmek gerekmez. Kan uyuşmazlığı varsa buna yönelik özel immünglobülin temin edilir. İşlem öncesi ultrasonografi ile plasenta, amniyon sıvısı ve bebek pozisyonu belirlenir. Steril enjektör ve örtüler hazırlanır.
AMNİYOSENTEZ NASIL YAPILIR?
Amniyosentez testi nasıl yapılır, adım adım süreç nasıl ilerler?
Ultrasonografi incelemesini takiben cilt temizliği yapılır ve yine ultrasonografi eşliğinde steril bir iğne karın tabakalarının içinde ilerletilir ve fetusa zarar vermeyecek bir bölümden amniyon boşluğuna girilir, amniyon sıvısı gerektiği kadar alınır ve laboratuvara gönderilir. İlk girişimden sonra yetersiz örnek elde edilirse aynı işlemi hemen veya ileride tekrarlamak gerekebilir.
Amniyosentez testi ne kadar sürede yapılır?
İşlem süresi 30-60 saniye arasındadır.
AMNİYOSENTEZ TESTİ SONUÇLARI NE KADAR SÜREDE GELİR
Amniyosentez testi sonuçları ne kadar sürede alınır?
Standart sonuç verme zamanı genellikle 15-25 gün arasında değişir. Hızlı ön sonuç alınması gereken durumlarda 2 günlük süre yeterlidir. Nadiren laboratuvar işlemleri sonuç veremeyebilir (hücre üretilememesi veya yorumsuz sonuç gibi). Bu durumda yeni bir kültür işlemi veya girişimin tekrarlanması gerekebilir.
İkizlerde amniyosentez yapılabilir mi?
Evet, çoğul gebeliklerde de bu işlem genellikle ayrı ayrı uygulanır.
Amniyosentez soncunda cinsiyet bilgisi verilir mi?
Genetik hastalıklar ile ilgili yönetmeliğimiz genetik incelemelerde fetus cinsiyetinin bildirimini yasaklamıştır.
AMNİYOSENTEZ ACI VERİR Mİ?
Amniyosentez anneye acı verici bir işlem midir?
Ağrı olasılığı çok düşük olup genellikle uyuşturma işlemine gerek duyulmaz.
Amniyosentezi bebek hisseder mi, etkisi, zararı olur mu?
Fetusların duyu sistemi bu gebelik döneminde henüz gelişmemiştir, ayrıca bebeğe doğrudan iğne teması söz konusu değildir, ancak tersi olabilir.
AMNİYOSENTEZ SONRASI NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Amniyosentez sonrası nelere dikkat edilmelidir?
İşlem sonrası kısa bir süre dinlenilmesi, sonra eve dönülerek istirahat edilmesi yaygın bir uygulamadır. Vajenden su kaçağı, kanama veya alt karın bölgesinde gittikçe artan kasılmalar veya ateş olması durumunda işlemi yapan hekime haber verilmelidir.
Yeni tarama testleri (cfDNA, NIPT) amniyosentezin yerini tutabilir mi?
Hayır, bu testler kesin sonuç vermeyen, sadece tarama amaçlı testlerdir. Amniyosentez ise bir tanı testi olup sonucu kesindir.
BU İÇERİKLER DE İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
