Velayet hakkı nedir?

Velayet nedir? Merak edilen bu soruyu Avukat Dilara Yeni yanıtladı... Yeni'nin paylaştığı bilgiler şöyle: Velayet çocuğun korunması ve temsil edilmesi için anne ve babaya verilmiş olan hukuksal hak ve ödevlerin bütünüdür. Türk Medeni Kanunu’na göre velayet hakkı münhasıran anne ve babaya tanınan bir haktır ve anne ve baba dışında bir kişiye verilmesi mümkün değildir.

Velayet hakkına sahip olan ebeveynler çocuklarına faydalı olacak kararlar almalıdır

Anne ve babalar haklarını kullanırken muhakkak çocuğun menfaatini gözetmek zorundadırlar. Anne ve babanın velayete ilişkin haklarını genel olarak; çocuğun ismini belirleme, bedensel, ruhsal ve zihinsel gelişimi için gerekli tedbirleri alma ve bu konularda çocuğu uygun şekilde yönlendirme, dini eğitimini belirleme ve çocuğun yaşadığı yer ile sosyo-kültürel çevresini belirleme şeklinde ifade edilebilmektedir. Tabii anne ve baba, tüm bu kararları çocuk adına alırken yaşı ve olgunluk düzeyini değerlendirerek, olgunluğu ölçüsünde çocuğa da hayatını düzenleme olanağı tanımalıdırlar.

Velayet hakkı kim tarafından ve nasıl kullanılır?

Anne ve baba evli ise velayet hakkını birlikte kullanırlar. Anne ve baba evlenmemişlerse velayet anneye aittir. Yine anne ve babadan birinin ölümü halinde velayet sağ kalan eşe verilir. Anne ve baba boşanmışsa, hakim velayeti ‘’çocuğun üstün yararını’’ gözeterek eşlerden birine verebilir çünkü hukukumuzda ortak velayet kurumu yoktur. Aslında velayetin boşanan eşler tarafından ortak şekilde kullanılması, çocuğun menfaatleri için ve eşler arasında velayet hakkının kullanılmasından doğan çatışmanın önlenmesi için de daha adil bir denge sağlamaktadır.

Uygulamada her ne kadar ortak velayete ilişkin yargı kararları olsa da özellikle çekişmeli boşanma davalarda ortak velayete hükmedilmesi mümkün değildir. Bu noktada bir an evvel ortak velayete ilişkin yasal bir düzenleme yapılması, uygulamadaki sorunların çözümüne ışık tutacaktır.