Bebeklerde ve çocuklarda ateş kaç olmalı? Ateş nasıl düşürülür?

Ateş, vücut ısısının günlük periyodik değişimin üstüne çıkmasıdır. Vücut ısısı; ölçümün yapıldığı zamana, ölçüm yapılan vücut bölgesine, günün hangi saatinde ölçüldüğüne ve ölçülen kişinin yaşına göre değişir. Yaşamın ilk 2 yılında vücut ısısı diğer yaş dönemlerine göre daha yüksektir. Santral vücut ısısı, beyindeki ısı regülasyon merkezi olan hipotalamus tarafından 37 ^oC olarak korunmaya çalışılır. Viral enfeksiyonların gelişimi esnasında semptom olarak görülebilen ateş, salgın hastalığın ortaya çıkması ile birlikte çocuk ve bebeklerde koronavirüs belirtisi olup olmadığı ebeveynler tarafından oldukça merak edilmektedir. Memorial Diyarbakır Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Hakan Onur, çocuk ve bebeklerde ateş konusunda bilgi verdi.

Çocuklarda veya bebeklerde ateş kaç olmalı?

Vücut ısısı, dış ısı ve öz ısı (kor) olarak iki bölümde incelenmektedir. Dış ısı, vücudun dış yüzeylerinin ısısıdır ve sıklıkla koltuk altı veya alından ölçülmektedir. İç ısı ise organların ısısıdır ve pratikle rektal yoldan ölçülür ve genellikle dış ısıdan 1 derece kadar daha yüksektir. Ölçüm tekniği olarak dijital termometre ile koltuk altı ölçüm önerilmektedir.

• Oral: 36,5 - 37,5 ^oC ortalama: 37 ^oC
• Rektal: 37- 38 ^oC ortalama: 37,5 ^oC
• Koltuk altı: 36 - 37 ^oC ortalama: 36,5 ^oC
• Kulak : 36,5 – 37,5 ^oC ortalama 37 ^oC arası ısılar normal vücut ısısı sınırlarıdır.
• Genel kural olarak rektal ısının 38 ^oC üzerine çıkması ateş olarak kabul edilmektedir.

​

Bebeklerde ve çocuklarda kaç derece ateş tehlike göstergesidir?

Genellikle 40.1 derecenin üstünde ki vücut ısıları acilen değerlendirme gerektirmektedir. En yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Ateşin olduğu nasıl anlaşılır?

Huzursuzluğun artması, iştahın azalması bebek ya da çocukta huy değişikliği öncül belirtiler olabilir ama kesin tanı ateşin derece ile uygun yerden ölçümünün ortalama sınırın üstüne çıkması ile konulur. 

Hangi durumlarda yüksek ateşten şüphelenilmeli ve uzmana başvurulmalıdır? 

• Bebeğin 2 aylıktan küçük olması,
• Ateşin 40 dereceden fazla olması,
• Durmadan ağlama ve inlemenin olması,
• Zor uyandırılma durumu,
• Havale geçirme,
• Ciltte döküntü olması,
• Çocuğun hasta görünmesi,
• Yutkunma zorluğu,
• Solunum sıkıntısı varlığı doktor başvurusu gerektirir.

Ateş nasıl düşürülür? İlk müdahale nasıl olmalıdır?

Eğer çocukta sınırın hafif üstünde bir vücut ısısı var ve çocuğun genel durumu bozuk değil, içmesinde, emmesinde bir problem yok ise ilk yapılması gereken; bebeğin, çocuğun sıvı alımının arttırılması ve vücut ısısının düşürülmesi için üstündeki elbiselerin hafifletilmesi ortam ısısının düşürülmeye çalışılmasıdır.

Ne zaman doktora başvurulmalıdır?

Ateş vücuda giren enfeksiyöz patojenlere karşı gelişen normal fizyolojik bir yanıttır ve enfeksiyon ile savaşta ve ilerlemesini önlemede önemli rol oynar. Ancak bu bilgilere rağmen ateş, çocukluk çağında en sık görülen ve aileyi her zaman için telaşlandıran bir bulgudur. Doktorun telefonla aranmasının en önemli nedenidir. Ateş sıklıkla sorunsuz halledilen bir durum olmakla beraber bazı vakalar da ciddi ve yaşamı tehdit eden bir enfeksiyona yanıt olarak gelişebilir. Hekimlerin en büyük sorunu ateşin basit bir yanıt olarak geliştiği çok sayıdaki çocuk arasından, saptanamadığı takdirde uzun süreli sekel ve can kaybı ile sonuçlanabilecek ciddi enfeksiyon riskinde olan çok az sayıdaki çocuğu belirlemektir. Bu nedenle ateşi yükselen her çocuğun hiç olmazsa 24 saat içinde bir doktor tarafından değerlendirilmesi uygundur.

Ateşin koronavirüsten mi yoksa grip virüsünden dolayı mı çıktığı anlaşılabilir mi?

Ateş bir tanı aracından çok vücudun enfeksiyon ajanlarına karşı (virüsler- bakteriler) verdiği savaşı tetikleyen savaşta alarm mekanizmalarını uyaran bir bulgudur. Tüm viral enfeksiyonların seyri sırasında ortaya çıkabilir ve özellikle 4 yaş altı çocuklar yıl içinde virüsle karşılaşma olasılıkları daha fazla olan yaş grubudur. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre bu yaş grubu çocukların yılda 6 - 8 kez ateşlenme durumu olabileceği ve bu ateşlenmelerin % 70-75’nin viral nedenlerle olduğu konusunda bildirileri vardır. Bu virüsleri tespit etmek için kandan ya da boğaz veya burun sürüntülerinden alınan materyaller ile hızlı antijen testleri, PCR tekniği ile virüs izolasyonu yapılabilir.

3 ayın altındaki bebeklerde ateş durumunda ne yapılmalı?

3 ayın altındaki bebeklerde ateşlenme başladığı anda bir Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanına hemen gidilmeli ve bebeğin genel muayenesi ve tetkik sonuçlarına göre hastane de sıvı ve antibiyotik tedavisi ya da ayaktan evde tedavisi planlanmalıdır.

Bebeklerde ateş nasıl düşürülür? 

Ateşin düşürülmesi için ilk yapılması gereken, bebeğin üstündekileri hafifletmek ve ılık su uygulamaları ile ateş düşürücü ilaçların etkisi ortaya çıkana kadar ateşi kontrol etmektir. Ateş düşürücü olarak kullanabilecek en güvenli ilaçlar parasetamol grubu ilaçlardır. 6 ay dan büyük bebeklerde hekim tavsiye doğrultusunda ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Çocukluk çağı ateşlerin büyük bir bölümü viral hastalıklar sonucu oluştuğundan ve bu durumda ateş düşürücü olarak aspirin kullanıldığında karaciğer hasarı oluşturabileceğinden çocuklarda aspirin kullanımı önerilmemektedir.

Toplumda sık olarak uygulanan soğuk su, buz uygulama, alkol, sirke kullanımı sadece cilt üzerinde soğuma yapıp beyine üşüme uyarısı verdiğinden kısa süreli ateş düştü gibi algı yaratsa da ateşi daha çok yükseltip kötü sonuçlara neden olabilmektedir.

Ateşlenen vücudun metabolizması hızlanır bu nedenle ağızdan sıvı alımının artırılması tedavinin en önemli kısmını oluşturmaktadır. Eğer oral alım iyi değil ve çocuğun genel durumu düşkünse hastaneye yatırılarak damardan sıvı ve bakteriyel nedenler tespit edilirse uygun antibiyotik tedavisi verilmesi gerekmektedir.  

BebekBebeklik ve çocukluk aşıları ne zaman yapılır? İşte aşı takvimi