Biyopsi nedir, neden yapılır? Tiroid biyopsisi, meme biyopsisi, akciğer biyopsisi nasıl yapılır? 9 soruda biyopsi

Biyopsi, vücudun belirli bir bölgesinde bulunan doku veya organ örneklerinin alınması ve incelenmesi için yapılan bir tıbbi prosedür olarak tanımlanıyor. Acıbadem Ataşehir Hastanesi Girişimsel Radyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ali Harman, biyopsiye dair merak edilenleri anlattı. 

Biyopsi nedir?

Biyopsi vücutta hastalık şüphesi bulunan bölgeden tanı koymak amacı ile sıvı, hücre ya da doku örneği alma işlemidir. Çoğunlukla kanserin kesin tanısı için yapılan biyopsi işlemi bazı enfeksiyon ya da infalamtual olarak adlandırılan hastalıklarda da hastalığın evresi gidişatı ve tedavi yanıtı belirlemek amacı için uygulanır. Alınan örnekler pataloji laboratuvarında bir dizi teknik işlemlerden geçirilerek mikroskop altında incelenebilecek hale getirilir. Patoloji hekimi hastalığın doku üzerinde oluşturduğu değişiklikleri ve nedenini inceleyerek kesin tanıyı koyar.

Biyopsi çeşitleri nelerdir?

Biyopsi işlemleri farklı teknikler kullanılarak gerçekleştirilebilir. Hastalığın yerleşim yerine boyutlarına ve hastanın bulunduğu duruma göre hangi yaklaşımın en iyi sonuç vereceğine tarafından karar verilir. Başlıca biyopsi tekniklerinden bahsedersek, bunlar arasında sıvı, parantez içerisinde likit biyopsiler. Endoskopik biyopsiler, kemik iliği biyopsikleri, cilt biyopsileri, cerrahi ve iğne biyopsileri sayılabilir.

Biyopsi nasıl yapılır?

İşlem incelenmesi istenen dokuya uygun görüntüleme yöntemi ve biyopsi tekniğinin planlanmasını takiben lokal anestezi, genel anestezi ya da anestezisiz olarak yapılabilmektedir.

Biyopside ağrı acı hissedilir mi?

Genel anestezi uygulanan hastalarda işlem sırasında ağrı hissedilmez. Lokal anestezi eşliğinde yapılan işlemlerde incelenecek dokunun ciltten uzaklığına bağlı olarak değişmekle birlikte iğne esnasında hafif ya da orta düzeyde kısa süreli ağrı hissedilebilir. Uyuşturma işlemi sonrasında biyopsi esnasında ağrı hissedilmez ancak iğnenin ilerletilmesine bağlı basınç hissi olabilir.

Ne kadar sürer?

İncelenecek dokuya ya da uygulanacak biyopsi yöntemine göre değişmekle birlikte çoğu işlemin süresi on beş ile otuz dakika arasında değişmektedir.

Akciğer biyopsisi nasıl yapılır?

Akciğerdeki lezyonun lokalizasyonuna göre işlem ultrason ya da HT kılavuzluğunda gerçekleştirilebilir. En ideal akciğer biyopsi işlemi BT kılavuzluğunda yapılan biyopsi sonrası akciğerden göğüs kafesi içerisine hava kaçışını önlemek için akciğer zarının tek bir seferde kılavuz iğne kullanılarak geçildiği koaksiyel kalın iğne, biyopsi, tekniğidir. Akciğer zarına ya da göğüs duvarına yapışık çevresinde normal akciğer dokusunun bulunmadığı lezyonlarda işlem ultrason kılavuzluğu altında da gerçekleştirilebilir.

Karaciğer biyopsisi nasıl yapılır? / Böbrek biyopsisi nasıl yapılır?

Karaciğer, böbrek, dalak, pankreas, lenf nodu,  kas ve benzeri diğer yumuşak dokularda lezyonun boyutuna ve lokalizasyonuna göre değişmekle birlikte tercih edilen yöntem daha fazla doku örneğinin alınabildiği ultrason BT ya da MR görüntüleme eşliğinde yapılan kalın iğne biyopsisidir. Biyopsi işlemi sonrasında kompresyon uygulanarak kanama kontrolünün sağlanabildiği meme, tiroit, lenf bezleri ya da cilde yakın yerleşimli lezyonların aksine batının içerisinde ve derin yerleşimli bu dokularda biyopsi işlemi sonrasında kanama riski için hastaya yatış verilerek lokal anestezi ya da genel anestezi altında işlemler gerçekleştirilir Biyopsi sonrası hastalar kanama açısından fizik muayene ve laboratuvar testleriyle takip edilir.

Meme biyopsisi nasıl yapılır?

Meme biyopsisi lezyonun radyolojik özelliğine göre mamografi, ultrason ya da MR kılavuzluğunda yapılabilir. Lezyon, boyut ve lokalizasyonuna göre değişmekle birlikte en sık tercih edilen kalın iğne biyopsisi ya da vakum biyopsi işlemidir. Memede ince iğne aspirasyon biyopsisi ve standart, kalın iğne, biyopsi işleme, ortalama on beş dakika sürmektedir. İşlem sonrası biyopsi bölgesinde lokal ağrı ve hassasiyet hissedilebilir. Bu ağrının giderilmesi için kan sulandırıcı özelliği olmayan ağrı kesiciler kullanılabilir. Standart biyopsi işlemlerine göre daha kalın uçlu iğnelerin kullanıldığı ve alınan doku miktarının fazla olduğu vakum biyopsi işleme yaklaşık otuz kırk dakika sürebilir. Ve bu biyopsi işlem bundan sonraki 5-7 gün içerisinde doku alınan bölgede hassasiyet ve morarma izlenebilir. Biyopsi işlemi yapılan kişiye o günü dinlenerek geçirmesi yorucu faaliyetlerden kaçınması ve ağır eşyalar kaldırmaması önerilir.

Tiroid biyopsisi nasıl yapılır?

Tiroid bezindeki şüpheli nodüllerden ultrason eşliğinde ince iğne, aspirasyon, biyopsisi şeklinde yapılır. İşlemin boyun bölgesinden yapılması nedeniyle çoğu hastanın korkuyla yaklaştığı tiroit ince iğne aspirasyon biyopsisi aslında diğer organ biyopsilerinden çok kolaydır. İşlem sırasında kullanılan iğneler, rutin kan alma işleminde kullanılan basit, plastik, iğnelerden daha ince yapıda olup işlemler lokal anestezi uygulanmadan bile gerçekleştirilebilmektedir. Biyopsi yapılacak nodül sayısına göre birden çok girişim yapılabilir. Tüm işlem ön hazırlıkla birlikte yaklaşık beş ile on dakika içerisinde tamamlanır İşlem sırasında hissedilen ağrı genel olarak kan verme sırasında hissedilen ağrıdan daha fazla değildir. Alınan örneklerin hasta başında patoloji hekimi tarafından yeterlilik açısından değerlendirilmesiyle birlikte yetersiz materyale bağlı tekrar biyopsi ihtiyacı ortadan Kaldırılarak yüzde yüze yakın doğruluk oranına ulaşılabilmektedir. Tiroit ince iğne biyopsisi doğru teknik ve yaklaşımla yapıldığı takdirde riski en az olan biyopsi işlemleri arasındadır.