DEHB'si olan birine söylenmemesi gereken 10 şey

Son yıllarda yetişkinlerde DEHB teşhislerinde bir artış oldu, bu yüzden tanıdığınız herkesin aniden bu rahatsızlığa sahip olduğunu hissetmeye başlamanız şaşırtıcı değil.

Psikiyatrist Dr. Ryan Sultan, bu artışın birkaç nedeni olduğunu açıkladı. İlk olarak, okulda yerinde duramayan bir çocuğun stereotipik profiline uymayanlar da dahil olmak üzere dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu semptomlarının tanınması ve farkındalığında bir artış oldu. Artık DEHB'nin kadınlarda ve kızlarda farklı şekilde ortaya çıkabileceğini ve bunun insanların yaşlandıkça büyüdükleri bir durum olmadığını biliyoruz. 

Psikiyatrist Sultan ayrıca, bugünün dünyasının hızlı tempolu, çoklu görev doğası, sürekli bilgi bombardımanı ve teknolojiden kaynaklanan dikkat dağıtıcı unsurlarla birleştiğinde altta yatan DEHB semptomlarını kötüleştirebildiğini söylüyor.

İnsanlar yalnızca bugün dünyada işleyiş biçimimizden dolayı DEHB semptomları yaşıyor olsun veya geçmişteki mücadelelerinden bazılarının DEHB'ye atfedilebileceğini yeni yeni fark ediyor olsun, çok sayıda insanın resmi bir teşhis ve tedavi aradığı doğru.

Mesleki veya kişisel hayatınızda etrafınızda DEHB'si olan tanıdığınız biri mutlaka vardır (bunu size açıklamış olsun veya olmasın). Psikiyatristlerle DEHB'si olan kişilere söylemekten kaçınmanız gereken şeyler ve tanı hakkındaki genel yanlış anlamalar hakkında konuştuk.

DEHB'Sİ OLAN KİŞİLERE SÖYLENMEMESİ GEREKEN 10 ŞEY

1. "DEHB yalnızca çocukların yaşadığı bir sorundur"

Sultan, "Tarihsel olarak, DEHB genellikle insanların 'büyüdükçe' aştığı bir çocukluk bozukluğu olarak görülüyordu." diyor. "Artık yetişkinliğe kadar devam edebileceğini anlıyoruz." Bu, insanlar için okulda, iş yerlerinde ve ev hayatlarında zorluklar yaratıyor. Bazı çiftler, teşhis edilmemiş DEHB'nin evlilik çekişmelerinin ana kaynağı olduğunu bile keşfetti.

2. "DEHB'ye sahip olmak için fazla zekisin"

DEHB'li bazı kişilerin (ama hepsinin değil) akademik olarak zorluk çektiği doğru ancak bu zekalarından değil, yönetici işlev semptomlarından kaynaklanıyor. Yönetici işlev, beynimizin "planlama, önceliklendirme, zamanı yönetme ve duyguları düzenleme" işini ifade ediyor, diyor Sultan.

Çabayla (bazen muazzam ölçüde), DEHB'li kişiler bu yönetici işlev zorluklarının üstesinden gelebilir ve okulda yüksek notlar alabilir, rekabetçi üniversitelere kabul edilebilirler. Ancak bu, bunun kolay olduğu anlamına gelmez.

3. "Tembel olmak için bir bahane"

DEHB'ye sahip olmak, görev tamamlamayı bir mücadele haline getirebilir ancak bu mutlaka bir yetenek veya motivasyon eksikliğinin işareti değildir.

Sultan, "DEHB'li birini tembel olarak etiketlemek incitici ve yanlıştır," dedi.

Kahn, tembellik gibi görünen şeyin aslında birinin "zor olan şeylerle başa çıkmaya çalışması" olduğunu söyledi. Bu nedenle, bu durumda kaçınma, aslında felç olabileceği halde tembellik olarak yanlış yorumlanabilir. Kahn, bu felci, dışarıdan bakanlara talimatları takip etmeyi reddetme veya çaba eksikliği olarak görünebilecek bir takılıp kalma durumu olarak tanımlıyor.

Tembel kelimesini kullanmak, "DEHB ile gelen zorlukları, sanki bilinçli bir seçimmiş gibi bir tür ahlaki başarısızlık olarak etiketliyor," diyor Anderson. "Doğru şeyi yapmak için çaresizce çabalıyoruz ancak harekete geçmeyi neredeyse imkansız hissettirebilecek bir engelleyici var."

4. "Neden odaklanamıyorsun?"

DEHB'de, odaklanamama, odaklanma isteğinin olmaması anlamına gelmez.

Sultan, "Bu yorum, odaklanmanın sadece irade meselesi olduğunu, DEHB'li bireylerin karşılaştığı nörolojik zorlukları göz ardı ettiğini ima ediyor. Kişinin yargılandığını, hayal kırıklığına uğradığını ve yanlış anlaşıldığını hissetmesine neden olabilir. Sanki mücadeleleri çaba eksikliğinden kaynaklanıyormuş gibi," diyor.

5. "Bana iyi görünüyorsun"

Sultan, "DEHB belirtileri her zaman görünür değildir. DEHB'li birçok kişi belirtilerini maskeleyebilir veya zaman zaman iyi yönetebilir ancak bu mücadele etmedikleri anlamına gelmez," dedi.

6. "Bu o kadar da büyük bir sorun değil"

"DEHB'nin o kadar ciddi olmadığını söylemek" incitici olabilir. DEHB ile yaşamanın sonuçları çocuklar ve yetişkinler için de büyük bir sıkıntıya neden olabilir.

Anderson deneyimini şöyle anlatıyor: "Sanki hiçbir şey öğretilmemesine rağmen bir sınıfta sürekli sınava tabi tutuluyorsunuz, bu yüzden her gün sadece başka bir başarısızlık ve bunun nedenini asla gerçekten anlamıyorsunuz. İnsanlar aslında sizin insanların sizden beklediği şeylere uyum sağlamak için çabaladığınızı görmüyorlar çünkü beyniniz diğer insanların çoğu gibi çalışmıyor.”

7. 'Aşırı tepki veriyorsun'

Kimse üzgünken bunun söylenmesinden hoşlanmaz. Ayrıca Sultan, "duygusal düzensizliğin DEHB'nin yaygın bir belirtisi olduğunu" belirtiyor.

"Birinin duygusal tepkisini görmezden gelmek, onların geçersiz ve görmezden gelinmiş hissetmelerine neden olabilir," diyor ve ayrıca "hayal kırıklığını artırabileceğini ve deneyimlerinin önemli olmadığını hissetmelerine neden olabileceğini" ekliyor.

8. 'Video oyunlarına/TV'ye/telefonunuza odaklanmakta herhangi bir sorun yaşamıyor gibisin'

DEHB'nin dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu anlamına geldiği göz önüne alındığında, bunun birinin dikkat eksikliği olduğu anlamına geldiğini varsaymanız affedilebilir. Ancak gerçek daha karmaşıktır.

Anderson, "DEHB'li kişilerde aslında dikkat eksikliği yoktur," diyor. "Bol miktarda dikkatimiz var ancak bu düzensiz dikkat, yani hedeflemeyi zor hale getirebilir. Bazen bazı şeylere aşırı odaklanırız, bu o kadar yoğun bir şekilde yönlendirilmiş dikkat türüdür. Etrafımızdaki diğer şeyleri, örneğin insanların bizi çağırmasını, zamanın geçişini veya saatlerdir bir şey yiyip içmemiş olmamızı fark etmeyiz."

9. "Zor olmaya çalışıyorsun"

DEHB'si olan kişiler sizi rahatsız etmek için bu şekilde davranmıyorlar. Beyinleri sadece farklı çalışıyor. Donovan, DEHB'si olan kişilerin sizi kızdırmaya veya bilerek sizi rahatsız etmeye çalışmadıklarını açıkladı. Biraz sabır ve anlayış, artı kişisel algılamamak, DEHB'si olan kişilerle (ve aslında diğer herkesle) etkileşimlerinizde uzun bir yol kat edebilir.

10. 'Hayır, bunu bu şekilde yapman gerekiyor'

DEHB'nin zorlukları vardır ancak sıklıkla getirdiği bir avantaj, sorun çözmeye yönelik alışılmışın dışında bir yaklaşımdır. DEHB'li bazı kişiler, geleneksel olmayan düşüncelerinden bir süper güç olarak bile bahseder.

Anderson, "Çoğu insanın 'sağduyulu' bir yaklaşım olarak değerlendirebileceği bir şey olsa da, bu genellikle DEHB beyninin çalışma biçimine aykırıdır," diyor. "Yöntemi yargılamak yerine, sonuçlara dikkat edin. Bu farklı düşünme nedeniyle, DEHB'li kişiler bir sorunu çözmenin alternatif (genellikle daha iyi) yollarını bulmada harikadır."