Sağlıklı beslenme nasıl olmalı? İşte 4 yapraklı yonca modeli

Yeterli ve dengeli beslenmenin sağlığın temelini oluşturduğunu söyleyen Türkiye İş Bankası grup şirketleri arasında yer alan Bayındır Sağlık Grubu, Bayındır İçerenköy Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümünden Dyt. Ayşe Korkmaz, kısa ya da uzun vadede sağlığa zarar vermeyecek ve sürdürülebilir olacak bir beslenme şeklinin benimsenmesi gerektiğinin altını çiziyor.

Sağlıklı beslenme, cinsiyet, yaş, boy, kilo, sağlık durumu, fiziksel aktivite, kullanılan ilaçlar gibi faktörlerin dikkate alınarak, kişiye özel olarak düzenlenmiş beslenme planı olarak ele alınıyor. Devamlılığı olan bir beslenme planı uygulamak ise en önemli nokta olarak karşımıza çıkıyor.

Günlük beslenme planı yaparken, dört yapraklı yonca modeli de denilen dört besin grubunun beslenme planının içinde olması gerektiğini belirten Dyt. Ayşe Korkmaz, bu besin gruplarını şu şekilde sıraladı: 

SAĞLIKLI BESLENME PLANINDA OLMASI GEREKEN 4 BESİN GRUBU

• SÜT VE TÜREVLERİ

Günlük kalsiyum alımı için günde 2 porsiyon (500 g) tüketilmesi gerekiyor (kişide süt ve süt ürünleri grubunun kısıtlanması gereken bir sağlık sorunu olmadığı durumlarda). Ayrıca çocukluk, gebelik gibi dönemlerde alınması gereken miktar 2 katına kadar çıkabiliyor.

• EKMEK VE TÜREVLERİ

Günlük enerji ihtiyacının karşılanması için gün içinde belli ölçülerde ekmek ve/veya ekmek yerine geçen besinlerden almak gerekiyor. Ayrıca günlük posa tüketimi için önemli olan bir besin grubudur. Burada önemli olan nokta tüketilen besin tercihidir. Örneğin, karabuğday, yulaf, tam buğday ve ürünleri gibi besinler tercih edilmelidir.

• ET ÇEŞİTLERİ

Günlük protein ihtiyacının karşılanması için hayvansal/bitkisel protein kaynaklarını tüketmek oldukça önemli. Günlük tüketilmesi gereken miktar bireysel olarak farklılık gösteriyor. Örneğin, yaş, hastalık durumu, egzersiz düzeni gibi. Et grubunu gereken miktardan fazla tüketmek ileri zamanlarda sağlığı olumsuz yönde etkileyebiliyor.

• SEBZE MEYVE ÇEŞİTLERİ

Günlük vitamin, mineral ve posa alımı açısından önemli olan bir besin grubudur. Kısıtlanması gereken bir sağlık durumu yoksa günde 5-8 porsiyon tüketilmesi gerekiyor. Özellikle içinde bulunduğumuz pandemi sürecinde, bağışıklığın güçlendirilmesi için önem taşıyor. Günlük posa tüketimi açısından önemli bir besin grubu olduğu unutulmamalı.

ÖĞÜN SAYISI KİŞİSEL FARKLILIKLAR GÖSTERİYOR

Süt ve türevleri, ekmek ve türevleri, et çeşitleri ve sebze-meyve çeşitlerinen oluşan besin gruplarının, gün içinde yeterli ve dengeli bir şekilde tüketilmesinin çok önemli olduğunu vurgulayan Dyt. Ayşe Korkmaz, “Gün içindeki öğün sayısına da dikkat etmek gerekiyor. Günde kaç öğün bir beslenme planı uygulanması gerektiğini belirlemek kişisel farklılıklara, sağlık durumuna göre değişiklik gösterebiliyor” diye konuştu.

Dyt. Ayşe Korkmaz, ayrıca günlük su tüketiminin de, yeterli ve dengeli beslenme kadar sağlık için önem taşıdığını ve sıvı kısıtlaması gereken bir durum yoksa günlük olarak kilo başına 30 ml su tüketilmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.

BU ÜRÜNLERE DİKKAT EDİN!

Dört ana besin grubu dışında tükettiğimiz bazı ürünlere de dikkat etmek gerektiğinin altını çizen Dyt. Ayşe Korkmaz, özellikle şeker ve şeker ilave edilmiş ürünler, yağ ve yağlı besinler, hazır paketli gıdalar, tuz ve alkol gibi ürünler kontrolsüz bir şekilde tüketilmesinin gereksiz kalori alımına sebep olabildiğini ve sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratabildiğini de vurguladı.

SIK SORULAR SORULAR

- Kan sulandırıcı ilaç kullanıyorum. Nasıl bir beslenme planı uygulamalıyım?

Yeşil yapraklı olan sebzeler haftada 1-2 kez, az miktarlarda tüketmelidir. Ayrıca karışık bitki çaylarından uzak durulması da iyi olacaktır.

- Zayıflamak için bitki çayı işe yarar mı?

Tek başına hiçbir bitki kilo verilmesini sağlamaz. Bu gibi iddiası bulunan çayların içinde yasaklı olan kimyasal maddeler bulunmaktadır.

- Aralıklı oruç hakkına ne düşünüyorsunuz?

Kişinin içinde olduğu sağlık durumu, günlük beslenme alışkanlılarına göre arada bir yapılabilecek bir beslenme şeklidir ancak bir diyetisyen tarafından kişiye özel düzenlenmelidir.

- Diyaliz hastasıyım. Ne kadar protein almalıyım?

Kilo başına ne kadar protien alması gerektiği hesaplanmalı ve her diyaliz sonrasında gerekirse kan değerlerine göre yeniden düzenlemelidir.

- Dönem dönem kabızlık çekiyorum. Beslenmemde nelere dikkat etmeliyim?

Öncelikle günlük su ve posa alımının ne kadar olduğuna bakılması gerekmektedir. Buna rağmen devam ediyorsa uygun bir probiyotik takviyesi kullanılabilir.

- Kahvaltıda çocuğuma mısır gevreği yedirebilir miyim?

Şeker ilavesi olduğundan, bu gibi ürünleri önermemekteyiz.

İLGİLİ İÇERİKLER

• Beslenirken kaçamak yapıyor musunuz? Sağlıklı beslenmenin 9 kuralı
• Sağlıklı Yaşam Bir Alışkanlık Haline Nasıl Gelir?
• Çiğ beslenmek sağlıklıdır!