Geçirgen (Sızdıran) Bağırsak Sendromu nedir? Neden olur? Nasıl tedavi edilir?

Geçirgen Bağırsak Sendromu ishal, kabızlık, gaz, halsizlik, cilt sorunları gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Peki Geçirgen Bağırsak Sendromu nedir ve neden olur? Geçirgen (Sızdıran, Sızıntılı) Bağırsak Sendromu belirtileri, tedavisi, beslenme önerilerini Prof. Dr. Metin Başaranoğlu anlattı.

16 Şubat 2021

Geçirgen Bağırsak Sendromu nedir ve belirtileri nelerdir? Sızdıran Bağırsak Sendromu da denen sağlık sorunu nasıl tedavi edilir? Geçirgen Bağırsak Sendromu’nun başka hastalıklarla ilişkisi var mıdır? Hepsini Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Metin Başaranoğlu, Elele.com.tr okuyucuları için kaleme aldı.

“Bağırsaklar dış dünya ile bedenimiz arasında bariyer görevi gören organımızdır. Bağırsaklarımızın içi hala dış dünyadır. Bu bariyer tıpkı geçirgen bağırsakta olduğu gibi zedelendiği zaman, savunma hattımız bozulmuş olur ve bedenimiz dış dünyanın mikrop ve toksinlerine maruz kalır. Pek çok otoimmün hastalığın gelişiminde; Çölyak hastalığı, Crohn hastalığı, Kronik yorgunluk sendromunda ve hatta Multiple skleroz ile Autizm’in oluşumunda geçirgen bağırsak bir rol oynuyor olabilir. Ancak geçirgen bağırsak kendi başına bir hastalık olmayıp, hastalıkların oluşumunda bir rol oynar” diyor Prof. Dr. Metin Başaranoğlu.

Geçirgen Bağırsak Sendromu nedir?

Geçirgen Bağırsak Sendromunun sindirim sisteminde yer alan bağırsakların etkilenmesiyle oluştuğu kabul edilir. Bağırsaklar vücutta bağışıklığın en büyük organıdır ve içerisinde başlıca bakterilerin oluşturduğu mikrobiyotayı barındırır.
Bağırsak duvarı iç tabakayı oluşturan hücreler birbirleriyle yan yana ve sıkı ilişki içerisinde dizilmiştir ve bir bariyer gibi çalışmaktadır.

Geçirgen bağırsak sendromu durumu olanlarda bu yan yana dizili hücreler arasında “gap” dediğimiz boşluklar oluşur. Normalden çok açık veren bağırsak iç yüzü yani bariyer lümendeki mikropların özellikle bakterilerin ve toksinlerin kana geçişine neden olur. Gastroenterolojide bu durumu yani geçirgen bağırsak sendromu durumunu, çölyak hastalığı olanlarda veya Crohn hastalığı olanlarda görebiliriz.

Geçirgen (Sızdıran) Bağırsak Sendromu nedir? Neden olur? Nasıl tedavi edilir? - Resim : 1

Sızıntılı (Geçirgen) Bağırsak Sendromunun belirtileri nelerdir?

Kronik ishal, kabızlık ve gaz
Beslenme yetersizliği
Halsizlik, baş ağrısı
Konsantrasyon kaybı, konfüzyon
Akne, egzama, deri döküntüleri
Eklem ağrıları
Genel vücut iltihabı

Esasında yukarda bahsi geçen belirtileri adı konmuş spastik kolon yani ibs/irritabıl bağırsak sendromunda, çölyak ve Crohn gibi hastalıklarda görüyoruz.

Hasta hangi belirtilerden şüphelenmelidir?

Gaz, şişkinlik, karında kramplar, besin duyarlılığı olması, kas ve eklem ağrıları, deride döküntü durumlarında şüphelenilmelidir. Esasen bu belirtileri gösterenlerde çölyak hastalığı, Crohn hastalığı ve spastik kolon gibi durumları araştırılmalıdır.

Geçirgen Bağırsak Sendromunun sebepleri nelerdir?

Alkol tüketimi,
Beslenme bozuklukları,
Infeksiyonlardan başlıca HIV/AIDS.
Lupus ve SLE gibi otoimmün hastalık durumları
Diyabet
Stres
Kistik fibrozis

İlaçlardan ise romatizmal ağrı kesicilerin Geçirgen Bağırsak Sendromuna sebep olma ihtimalleri vardır.

Geçirgen Bağırsak Sendromu’nu tetikleyici hastalıklar

Bazı ilaçlar (NSAID grubu özellikle), alkol kullanımı, radyasyon tedavisi ve besin duyarlılığı bu durumu tetikleyebilir.

Geçirgen Bağırsak Sendromu’na neden olabilecek ilaç türleri var mıdır?

NSAIDs dediğimiz romatizmal ağrı kesiciler örneğin ibuprofen başlıca nedendir. Genelde hafif bir iltihap-inflamasyon olur ve ilaç yada alkol alımına son verilirse bağırsaklar iyileşir. Ancak, en kötü durumda bağırsaklarda ülserler geliştirir. Bu durum bile altta yatan sebepten uzaklaşılırsa kendiliğinden düzelir.

Geçirgen (Sızdıran) Bağırsak Sendromu nedir? Neden olur? Nasıl tedavi edilir? - Resim : 3

Geçirgen Bağırsak Sendromu en çok kimlerde rastlanır?

Otoimmün hastalığı olanlarda rastlanabilir.

Geçirgen Bağırsak Sendromu teşhisi nasıl konur?

Geçirgen Bağırsak Sendromu bir hastalık olmadığı için teşhisi de yoktur. Geçirgen bağırsak (leaky gut) durumunun iştirak ettiği hastalıklara teşhis konur.

Geçirgen Bağırsak Sendromu’nun tedavisi nasıldır?

Geçirgen bağırsak sendromunun standart bir tedavisi de yoktur. Esas olan altta yatan hastalığı tedavi etmek yani “bağırsakları sağlığına kavuşturmaktır”. Beslenme ve yaşam tarzına yönelik düzenlemeler faydalı çabalardır.

İlginizi Çekebilir: ÇÖLYAK NEDİR NASIL ANLAŞILIR?

Geçirgen Bağırsak Sendromunda beslenme nasıl olmalı?

Alternatif ve tamamlayıcı tıpçıların önerdiği beslenme önerilerinin bu durum için gerçekliği de faydası da yoktur. Esas olan altta yatan hastalığı, mesela çölyak ya da Crohn hastalığı, kolit durumunun tanınması ve buna yönelik tedavilerin uygulamaya başlanmasıdır.

Kendisi için ayrı bir parantez açmam gereken eliminasyon diyetlerinin en sıkıntılısı FODMAPs uygulamasına hastaları sokmak ise yine akıllıca bir yöntem değildir. Çünkü FODMAPs uygulaması, çok çok zor bir plandır, sürekliliği ise mümkün değildir. Diğer bir uygulama olan fungus/mantar diyeti ise yoktur ve bu tarz uygulamaların sizin sağlığınız üzerine faydası da olamaz.

Geçirgen bağırsak sendromu ile ilişkili hastalıklar nelerdir?

İrritabl bağırsak sendromu (spastik kolon, IBS),
Crohn hastalığı
Çölyak hastalığı
Kronik karaciğer hastalığı
Diyabet
Besin alerjileri ve duyarlığı
Anksiyete ve depresyon
Kronik yorgunluk sendromu
Multiple sklerozis (MS)
Polikistik Over (PCOS) sendromudur.

Geçirgen Bağırsak Sendromu durumunda beslenme nasıl olmalı?

Geçirgen (Sızdıran) Bağırsak Sendromu nedir? Neden olur? Nasıl tedavi edilir? - Resim : 4 Geçirgen Bağırsak Sendromunu engellemek için uygulamanız gereken beslenme ve yaşam tarzı en basit haliyle şu şekilde olmalıdır:

Beslenme alışkanlıklarınızı düzeltmek için paketli gıdalardan uzak durun. Paketli gıda dediğimde anlatmak istediğim market raflarında satılan her tür paketli gıdadır. Bu ürünlerin %90’ı mısır şurubu şekeri içine katılarak oluşturulur. Mısır şurubu ve hatta doymuş yağ ve trans-yağ içeren bu ürünleri hiç tüketmeyin. Mısır şekeri bağırsaklarda inflamasyon yapar ve geçirgen bağırsak, sızdıran bağırsak oluşumuna neden olur.
Günlük lif tüketiminizi kadınlarda 25 gram/gün ve erkeklerde 35 gram/gün altına düşmesin. Bu lifi de meyve ve sebzelerden alın.
Fiziksel aktivitenizi artırın.
Alkol ve sigara tüketmeyin.
Bu şekilde yaşarsanız bağırsaklarınızda inflamasyon ve iltihap gelişiminin dolayısıyla geçirgen bağırsak durumunun önüne geçebilirsiniz.

Geçirgen Bağırsak Sendromu hangi branşın konusudur?

Geçirgen bağırsak/leaky gut gastroenterolojinin konusudur. Sindirim ile alakalı şikayetiniz varsa bu konunun uzmanı olan gastroenteroloji uzmanları ile görüşün.