Ses kısıklığı ve yutma güçlüğüne dikkat!

“25 Mayıs Dünya Tiroid Farkındalığını Arttırma Günü” öncesinde Memorial Ataşehir Hastanesi Endokrinoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Erol Bolu, tiroid kanserinin belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

Hızla büyüyen kitlelere dikkat edin
Tiroid hücrelerinin kontrolsüz çoğalması ve çevre doku ya da organlara yayılması ile kendini gösteren tiroid kanserlerinin erken evrede teşhis edilmesi için belirtileri önemsemek, uzman yardımı almak çok önemli. Uzun süreli ve ilerleyici bir ses kısıklığı ve yutma güçlüğü gibi belirtiler kanser riski açısından önemsenmelidir. Hızla büyüyen kitlelerin de kansere dönüşme riski fazla olduğundan takip edilmelidir. Tüm bunlara rağmen tiroid kanserlerinin önemli bir kısmının hiçbir belirtiye yol açmadan yıllarca sessiz kalabildiği durumlar da bulunabilmektedir.

Çocukluk döneminde kanserleşme riski fazla
Nodül saptanan kişilerde yaş ve cinsiyet önemli bir faktördür. Tiroid nodülleri kadınlarda daha sık görülmektedir; ancak erkeklerde görülen nodüllerin kanserleşme sıklığı kadınlardan daha fazladır. Çocukluk veya adölesan dönemde saptanan tiroid nodüllerinin de kötü huylu olma riski 3-4 kat yüksektir. Bunlar dışında baş ve boyun bölgesinin radyasyona maruz kalması, ailede tiroid kanseri hikayesi olması, nodülü olan kişiler için kanserleşme ihtimalini arttıran faktörlerdir.

TSH hormonu yüksek ve nodül varsa dikkatli takip gerekli
TSH hormonunun yetersizliği ile ortaya çıkan hipotiroidinin, tiroid kanseri ile bir bağlantısı yoktur. Ancak TSH hormonu yüksekse ve beraberinde tiroid nodülü varsa, bu kişilerde tiroid kanseri riski artabilmektedir. Yine hashimoto tiroidi ile birlikte tiroid nodülü olan kişiler de tiroid papiller karsinom ve tiroid lenfoması riski olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle tirod nodülü bulunan hashimoto tiroid olguları takip altında tutulmalıdır.

Her nodüle biyopsi gerekir mi?
Her tiroid nodülüne biyopsi gerekmez; ancak ultrasonografik özellikler göz önüne alınarak biyopsi yapılacak nodüller belirlenmelidir. Tiroid nodüllerinde kanser görülme ihtimali yaklaşık olarak yüzde 5’tir. Tek ya da çok nodül içeren guatrın da kötü huylu olma ihtimali aynıdır. Soğuk; yani hormon üretmeyen nodüllerin kötü huylu olma olasılığı yüzde 15’lere çıkarken, sıcak; yani hormon üreten nodüller genellikle iyi huylu olarak kabul edilir. Sıcak nodüllerin kötü huylu olma riski yüzde 1’den düşüktür.

Rutin muayene ve taramalar önemli
Boyunda şişlik ve kitle, halsizlik, yorgunluk, kabızlık, ciltte kuruluk, konsantrasyon güçlüğü gibi belirtiler tiroid rahatsızlıklarını akla getirmelidir. Tek başına tiroid hormonları tanı için yeterli değildir. Fizik muayene ve buna ek olarak yapılan tiroid ultrasonları toplumda sık olarak rastlanan tiroid nodülleri ve tiroid kanserlerinin erken evrede teşhisi için oldukça önemlidir. Erken dönemde saptanabildiği takdirde kemoterapi ya da radyoterapiye gerek duyulmadan tedavi sağlanabilmektedir.

Özellikle 45 yaş öncesi iyi seyirli gruptaki tiroid kanserli hastaların yaşam süreleri sağlıklı toplumdaki diğer bireylerden farklı değildir. Cerrahi ya da gerek görülür ise radyoaktif iyot uygulaması sonrası tiroid dokusu kalmadığı zaman vücudun ihtiyacı olan tiroid hormonunu karşılayacak bir tedaviye gereksinim vardır. Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanı tarafından TSH ve tiroid hormonlarının takibi ve tiroid hormon tedavi dozunun ayarlanması gerekir. Ayrıca bu tedavide farklı dozlar kullanılarak, geride kalma ihtimali olan kanserli tiroid hücreleri de baskılanmaktadır. En önemli nokta tiroid nodülleri ve tiroid kanserinin tanısı ve tanı sonrası yönetimidir.