Hıçkırık neden olur? Hıçkırık nasıl geçer?

Her insanın zaman zaman başına gelen ve genelde kendiliğinden geçen hıçkırık refleksi uzun sürerse can sıkıcı olabiliyor. Yaşam kalitesinin ciddi şekilde etkileyen hıçkırık, bazı durumlarda ciddi bir hastalığın habercisi olabiliyor. Diyetisyen Gülçin Işık, hıçkırığın sebeplerini ve çözüm yollarını sizler için anlattı...

Hıçkırık nedir? 

Hıçkırma; çoğunlukla duygu durum değişikliklerinden kaynaklı olarak karşılaşılan, heyecan, korku, stres gibi duygulardan etkilenen, buna bağlı oluşan bir reflekstir. Diyafram kasının ani ve istem dışı kasılmasıyla görülen ve tekrar eden döngüler halinde devam eden bir durumdur. Toplumda her yaş ve cinsiyette görülebilir. Çoğunlukla da fazladan yutulan havadan kaynaklanan bir durumdur. Bu durum,  dakikada 5-15 kez oluştuğu gibi birkaç dakika içerisinde kendiliğinden geçer. Ancak eğer ki uzun süreli ve sık tekrarlı bir hıçkırık söz konusuysa bu durum bazı hastalıkların belirtisi olabilir. 2 saatten uzun süren hıçkırıklarda mutlaka doktora başvurulması gerekir. Böyle durumlarda detaylı bilgilendirme alınarak kişiye yönelik nedenler saptanıp, kişiye göre tedavi uygulanmaktadır.

Hıçkırığın sebepleri nelerdir?

• İstemsiz hava yutulması,
• Gazlı içecekler,
• Aşırı yemek yemek,
• Aşırı alkol tüketimi,
• Mide ve barsak sistemi rahatsızlıkları,
• Midede ya da barsaklarda ani ısı değişimleri gibi durumlar sayılabilir.

Yediğiniz yiyeceklerin acı olması, aşırı baharatlı olması, gazlı olması, alkol içeriğinin olması hıçkırık yaratabilir. Bunun dışında tümör, menenjit, kalp damar rahatsızlıkları, bazı travmatik durumlar, bazı ameliyat sonrası durumlarda da hıçkırık görülebilir. Yine bazı kişilerde kullanılan ilaçların yan etkileri olarak hıçkırık görülebilir. Steroidler, antidepresanlar, bazı antibiyotikler yan etki olarak hıçkırık oluşturabilir ya da tiroit rahatsızlıkları, zatürre, kalp krizi, karaciğer hastalıkları, pankreas hastalıkları, astım, farenjit gibi rahatsızlıklarda da hıçkırık görülebilir. Bu sebeple de neden hıçkırığın tuttuğuna baktığımızda pek çok cevap alabiliyoruz. Burada önemli olan kişinin öyküsünü iyi dinlemek, nedenlere bakılarak çözüm üretmektir. Eğer ki 48 saatten uzun süren bir hıçkırığınız varsa mutlaka doktora başvurmalısınız.

Hıçkırığı geçirmek için neler yapılabilir?

Burada öncelikle ilaç kaynaklı mı ya da herhangi bir yan etki mi değil mi tespit edip ona göre hareket etmekte fayda var. Ancak kısa süreli hıçkırıklarda çözüm olarak nefesi tutmak, soğuk su içmek, limon suyu tüketmek faydalı olabilir. Nefes tutarken; basınç yaratarak kulaç iç dengesini sağlayıp hıçkırığın geçmesi sağlanır. Diyafram rahatlar, tekrar düzene girer. Bunun yanı sıra soğuk su ile gargara yapmak da yine faydalı olacaktır. Yine bu da diyaframı rahatlatır, eski düzenine girmesine yardımcı olur. Limonlu su içmenin faydası da keskin kokusu sayesinde diyaframın kasılmasını uyararak düzelmesine yardımcı olmasından kaynaklanır.

Çoğunlukla gülmek, gıdıklanmak, alkol tüketimi sonrası hıçkırık tutması ya da stres kaynaklı hıçkırıklar kısa sürelidir, kendiliğinden geçer. Ancak eğer ki uzun süreli bir hıçkırık söz konusu ise; başta kalp damar hastalıkları olmak üzere, merkezi sinir sistemi ve sindirim sistemi rahatsızlıkları, böbrek rahatsızlıkları, şeker hastalığı gibi durumlar göz önüne alınmalıdır. Sindirim siteminde; reflü, gastrit, ülser, pankreatit, safra asidi gibi durumlarda hıçkırık görülebilir. Buna bağlı ilaç ve beslenme tedavisi uygulanması gerekir. Geçmeyen inatçı hıçkırığın görülmesi durumunda mutlaka doktora başvurulması gerekir.